Trung Quốc đang tích cực thúc đẩy chiến lược “công nghiệp tương lai” với tham vọng dẫn đầu toàn cầu trong các lĩnh vực công nghệ tiên tiến. Các ngành công nghiệp được xem là chìa khóa cho sự phát triển bền vững và củng cố vị thế chiến lược của quốc gia bao gồm robot, trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ sinh học và năng lượng sạch.
Khái niệm “công nghiệp tương lai” lần đầu tiên được lãnh đạo Trung Quốc đề cập vào năm 2020, tập trung vào các lĩnh vực sử dụng công nghệ nền tảng còn non trẻ nhưng có tiềm năng phát triển vượt bậc. Trong kế hoạch 5 năm (2021-2025), Trung Quốc đã xác định các lĩnh vực ưu tiên bao gồm trí tuệ mô phỏng não bộ, thông tin lượng tử, công nghệ gen, mạng lưới tương lai, phát triển không gian và đại dương sâu, cùng với năng lượng và lưu trữ hydro.
Năm 2024, Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin (MIIT) đã công bố các hướng dẫn, xác định các lĩnh vực mục tiêu như robot hình người, thiết bị mạng 6G, giao diện não-máy tính, trung tâm dữ liệu AI quy mô lớn và máy bay thế hệ mới. Những lĩnh vực này không chỉ phản ánh tham vọng công nghệ của Trung Quốc mà còn cho thấy quyết tâm dẫn đầu trong các ngành công nghiệp mang tính chiến lược.
Thủ phủ của tỉnh Chiết Giang, Hàng Châu, đang được ví như “Thung lũng Silicon” mới của Trung Quốc. Thành phố này đã trở thành trung tâm thu hút sự chú ý toàn cầu nhờ các công ty khởi nghiệp công nghệ. Sáu công ty nổi bật, được mệnh danh là “Sáu con hổ”, bao gồm DeepSeek (AI), Game Science (nhà phát triển trò chơi Black Myth: Wukong), Unitree và Deep Robotics (robot), BrainCo (lấy cảm hứng từ Neuralink), và Manycore (trí tuệ không gian).
Trong lĩnh vực robot hình người, Trung Quốc hiện chiếm 56% số công ty đại chúng và 45% số nhà tích hợp hệ thống robot hình người trên thế giới. Lĩnh vực công nghệ sinh học cũng đang tăng trưởng mạnh mẽ, với các công ty sinh học trong nước như WuXi AppTec đã vươn lên thành những “gã khổng lồ” toàn cầu.
Bắc Kinh đang dồn nguồn lực chưa từng có vào các ngành công nghiệp tương lai, từ tài trợ tài chính đến phát triển nhân tài, nhằm củng cố giá trị chiến lược của các ngành này cho tăng trưởng bền vững và cuộc cạnh tranh công nghệ với Washington. Năm 2023, MIIT đã giới thiệu một mô hình đổi mới sáng tạo, theo đó các thách thức công nghệ cụ thể được công bố công khai. Các công ty hoặc nhóm nghiên cứu giải quyết được những thách thức này trong vòng hai năm sẽ nhận được sự hỗ trợ ưu tiên và tài trợ từ Chính phủ.
Mặc dù thị trường việc làm tại Trung Quốc đang đối mặt với nhiều khó khăn, các công ty công nghệ tiên tiến, đặc biệt trong lĩnh vực robot hình người, lại đang thiếu hụt nhân tài có kỹ năng. Để hỗ trợ tài chính cho các công ty công nghệ, Trung Quốc có kế hoạch khôi phục việc niêm yết các công ty khởi nghiệp chưa có lợi nhuận trên các sàn giao dịch công nghệ.
