Trung Quốc vừa công bố một sáng kiến quan trọng cấp quốc gia nhằm giảm thiểu tác động của cuộc khủng hoảng dân số ngày càng trầm trọng. Quyết định này được đưa ra sau khi nước này nới lỏng chính sách kiểm soát sinh con, cho phép các cặp vợ chồng có thể sinh con thứ ba. Theo thông báo của chính phủ Trung Quốc, từ ngày 1/1/2025, mỗi trẻ em sinh ra sẽ được nhận trợ cấp nuôi con hàng năm là 3.600 nhân dân tệ, tương đương 500 USD, cho đến khi trẻ tròn ba tuổi, không phân biệt thứ tự sinh trong gia đình.
Ngay cả những trẻ em sinh trước thời điểm trên nhưng vẫn chưa đủ ba tuổi cũng sẽ được hưởng trợ cấp dựa trên số tháng còn lại. Đây là lần đầu tiên chính phủ trung ương Trung Quốc triển khai chương trình trợ cấp nuôi con trên toàn quốc. Hơn 20 tỉnh thành trên khắp Trung Quốc đã từng áp dụng các biện pháp tương tự ở cấp độ địa phương.
Chính sách mới được ban hành trong bối cảnh dân số Trung Quốc đã giảm trong ba năm liên tiếp. Năm 2024, dân số giảm 1,39 triệu người, còn 1,4083 tỷ người. Các dự báo của Liên hợp quốc cho thấy dân số Trung Quốc có thể giảm từ khoảng 1,4 tỷ người hiện nay xuống còn 800 triệu người vào năm 2100.
Hàng chục năm thực thi nghiêm ngặt chính sách một con đã làm giảm tỷ lệ sinh và ảnh hưởng sâu sắc đến tư tưởng xã hội và niềm tin vào việc sinh con. Mặc dù chính sách này được xem là một bước ngoặt lớn trong việc chuyển tiền trực tiếp đến hộ gia đình, nhiều chuyên gia cảnh báo rằng đà phục hồi này có thể chỉ là tạm thời và không đồng đều.
Những rào cản lớn đối với quyết định sinh con của các cặp vợ chồng bao gồm đà tăng trưởng kinh tế chậm chạp, bất ổn gia tăng, chi phí nuôi con cao ngất ngưởng, cạnh tranh khốc liệt và bất bình đẳng giới sâu sắc.
Trên thực tế, nhiều chính quyền địa phương đã triển khai các khoản trợ cấp nhằm khuyến khích sinh con. Hiện đã có hơn 20 chính quyền cấp tỉnh tại Trung Quốc thực hiện các chính sách trợ cấp nuôi con. Song song với việc suy giảm dân số, Trung Quốc cũng đang đối mặt với tình trạng dân số già hóa nhanh chóng, làm dấy lên lo ngại về tương lai của hệ thống lương hưu quốc gia.
