Chanh leo, dứa, chuối và dừa – những loại trái cây có tiềm năng trở thành cây tỷ USD tại Việt Nam. Tại Diễn đàn ‘Giải pháp tăng sức cạnh tranh, thúc đẩy xuất khẩu các sản phẩm trái cây có lợi thế: Chanh leo, chuối, dứa, dừa’, các chuyên gia đã thảo luận về tiềm năng và chiến lược để nâng cao giá trị xuất khẩu của các loại trái cây này.
Theo Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam Đặng Phúc Nguyên, thị trường toàn cầu cho dứa đã đạt khoảng 29 tỷ USD vào năm 2024 và tiếp tục tăng trưởng. Dứa Việt Nam có khả năng cạnh tranh cao, với sản phẩm nước dứa cô đặc của DOVECO đã xuất khẩu sang hơn 50 quốc gia. Tuy nhiên, để đạt được quy mô tỷ USD, ngành dứa cần có chiến lược rõ ràng và bài bản, bao gồm việc mở rộng vùng nguyên liệu, cải tiến giống, áp dụng công nghệ kỹ thuật để nâng cao năng suất và chất lượng.
Với quả chuối, ông Phạm Quốc Liêm – Chủ tịch Unifarm, cho biết, năm 2024 chuối mang về cho Việt Nam 378 triệu USD từ xuất khẩu. Tuy nhiên, giá trị này có thể tăng lên 4 tỷ USD nếu ngành chuối hướng đến sản xuất quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao và duy trì chất lượng đồng đều.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Nafoods, cho biết, chanh dây có thể cán mốc 1 tỷ USD nếu quy hoạch tốt và mở rộng được thị trường Trung Quốc. Loại quả này có năng suất cao, đạt 40-60 tấn/ha, gấp đôi so với Nam Mỹ, và có lợi thế cạnh tranh lớn về chi phí sản xuất.
Để khai thác được tiềm năng của các loại trái cây này, TS. Trần Minh Hải – Phó Hiệu trưởng Trường Chính sách công và Phát triển nông thôn, cho rằng, mô hình hợp tác xã chính là điểm tựa then chốt. Doanh nghiệp cần liên kết thông qua hợp tác xã để quản lý mã vùng trồng, tổ chức vùng nguyên liệu và kiểm soát sản lượng.
Thứ trưởng Bộ NN&MT Trần Thanh Nam khẳng định, chanh leo, dứa, dừa và chuối là những mặt hàng Việt Nam có năng lực sản xuất, có lợi thế cạnh tranh và nhu cầu thị trường ngày càng lớn. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận, còn rất nhiều việc phải làm để đưa những mặt hàng này lên tầm tỷ USD.
Từ đó, Thứ trưởng Trần Thanh Nam gợi mở cần một ‘cuộc cách mạng công nghệ’ cho 4 mặt hàng trái cây chủ lực này, làm tốt khâu giống và xây dựng mô hình liên kết chặt chẽ từ đầu vào đến đầu ra. Liên kết chặt chẽ với các đối tác, doanh nghiệp và người dân để tạo ra chuỗi giá trị bền vững, nâng cao hiệu quả sản xuất và tăng cường sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Hiện nay, các doanh nghiệp xuất khẩu trái cây đang tích cực tìm kiếm và mở rộng thị trường mới, tăng cường đầu tư vào công nghệ sản xuất và chế biến để nâng cao chất lượng sản phẩm. Bên cạnh đó, việc xây dựng và phát triển thương hiệu quốc gia cho các sản phẩm trái cây cũng được coi là một giải pháp quan trọng để tăng cường giá trị xuất khẩu và sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Để đạt được mục tiêu trở thành cây tỷ USD, các loại trái cây như chanh leo, dứa, chuối và dừa cần được sản xuất và xuất khẩu theo hướng bền vững, đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, ngành và doanh nghiệp để xây dựng chiến lược marketing, xúc tiến thương mại và đầu tư vào công nghệ sản xuất, chế biến.
Ngoài ra, việc xây dựng mô hình liên kết chặt chẽ giữa người dân, doanh nghiệp và hợp tác xã cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao giá trị xuất khẩu của các loại trái cây này. Thông qua liên kết, các bên có thể chia sẻ kinh nghiệm, công nghệ và nguồn lực để nâng cao hiệu quả sản xuất và tăng cường sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
