Khi nhắc đến các thuật ngữ như tinh dịch, tinh trùng, nước xuất tinh, chất xuất tinh, dịch xuất tinh, nhiều người thường nhầm lẫn và sử dụng chúng một cách lẫn lộn. Tuy nhiên, mỗi thuật ngữ đều có ý nghĩa riêng và không hoàn toàn giống nhau.
Tinh trùng là tế bào sinh sản của nam giới, còn được gọi là spermatozoon hoặc spermatozoa. Đây là những tế bào nhỏ có hình oval và đuôi dài, chỉ đo khoảng 1/20 mm chiều dài và có thể được quan sát bằng kính hiển vi. Tinh trùng được sản xuất ở hai tinh hoàn (tinh nang) và bắt đầu được tạo ra ở tuổi dậy thì, tiếp tục sản xuất trong suốt cuộc đời, mặc dù số lượng có thể giảm dần từ khoảng tuổi 40. Mỗi ngày, tinh hoàn sản xuất khoảng 200 triệu tinh trùng.
Để phát triển, tinh trùng cần một phạm vi nhiệt độ từ 34-35 độ C, thấp hơn nhiệt độ cơ thể thông thường. Đó là lý do tại sao tinh hoàn nằm trong bìu da mát mẻ hơn thay vì ở trong bụng hoặc xương chậu. Mỗi tinh trùng mang các nhiễm sắc thể, được cấu thành từ DNA và gen, và khi một tế bào tinh trùng thụ tinh với một tế bào sinh sản nữ (noãn hoặc trứng), thông tin di truyền của tinh trùng và noãn kết hợp với nhau để hình thành một phôi.
Tinh dịch là hỗn hợp của tinh trùng và dịch xuất tinh với nhau. Dịch xuất tinh được tạo ra trong các tuyến sinh dục, bao gồm túi tinh và tuyến tiền liệt, nằm ngay sau và dưới bàng quang. Túi tinh sản xuất một chất đặc, dạng gel, giúp đông đặc tinh trùng ngay sau khi xuất tinh và cung cấp năng lượng cho tinh trùng để tồn tại trong hành trình. Tuyến tiền liệt tiết ra một chất lỏng loãng, màu trắng sữa, giúp loãng tinh dịch và cung cấp kẽm cho sự sống của tinh trùng.
Khi xuất tinh, chất lỏng và tinh trùng được tiết vào niệu đạo, ống hẹp chạy qua dương vật và cũng vận chuyển nước tiểu. Tại thời điểm này, chúng kết hợp thành tinh dịch. Tinh dịch bao gồm khoảng 10% tinh trùng và 90% chất lỏng từ túi tinh và tuyến tiền liệt.
Sau khi xuất tinh, tinh trùng phải đi khoảng 15 cm để đến ống dẫn trứng, nơi thường xuyên thụ tinh. Những tinh trùng nhanh nhất và khỏe mạnh nhất đi qua quãng đường này chỉ trong 30 phút. Đối với một người có chiều cao trung bình, điều này tương đương với việc bơi khoảng 5 km trong nửa giờ.
Một số đàn ông có thể thắc mắc liệu “nước xuất tinh” có chứa tinh trùng không. Nước xuất tinh là chất lỏng được sản xuất bởi các tuyến khác, như tuyến bulbourethral, giúp bôi trơn và rửa trôi niệu đạo trong dương vật. Về mặt lý thuyết, nước xuất tinh không chứa tinh trùng, nhưng một nghiên cứu nhỏ đã phát hiện ra rằng nước xuất tinh của khoảng 40% đàn ông được nghiên cứu có chứa tinh trùng, mặc dù với số lượng rất nhỏ.
Tinh dịch có thể cung cấp thông tin về sức khỏe tổng thể của nam giới. Tinh dịch thường có màu kem trắng hoặc xám nhạt, và có mùi amoniac hoặc tẩy nhẹ. Tuy nhiên, màu sắc, độ đặc và mùi của tinh dịch có thể thay đổi giữa các cá nhân và thậm chí trong các ngày khác nhau đối với cùng một người. Nếu tinh dịch có mùi khó chịu, có thể đó là dấu hiệu của nhiễm trùng và nên được kiểm tra bởi bác sĩ.
Cuối cùng, tránh thai và vô sinh là hai vấn đề quan trọng liên quan đến tinh dịch và tinh trùng. Cắt ống dẫn tinh là một hình thức tránh thai nam, và các thử nghiệm lâm sàng cũng đã bắt đầu cho một loại thuốc tránh thai nam tiềm năng mới ngăn chặn sản xuất tinh trùng trong tinh hoàn. Căng thẳng oxy hóa cũng có tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh trùng và góp phần gây vô sinh nam. Để giữ cho tinh trùng khỏe mạnh, nam giới nên ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, duy trì cân nặng khỏe mạnh và không hút thuốc, sử dụng ma túy hoặc uống quá nhiều rượu.
