Từ ngày 1.1.2026, việc tính tiền đền bù khi Nhà nước thu hồi đất có thể sẽ trải qua những biến động đáng kể do việc áp dụng bảng giá đất mới, vốn được xây dựng để tiệm cận với giá thị trường. Sự thay đổi này là kết quả của Luật Đất đai 2024 và Nghị định 151/2025/NĐ-CP, trong đó quy định rằng Ủy ban Nhân dân (UBND) cấp tỉnh sẽ xây dựng và quyết định bảng giá đất lần đầu để công bố và áp dụng từ ngày 1.1.2026.
Hằng năm, UBND tỉnh sẽ có trách nhiệm quyết định điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất để công bố và áp dụng từ ngày 1.1 của năm tiếp theo. Theo đó, giá đất của bảng giá đất sẽ được xây dựng theo khu vực, vị trí và được UBND tỉnh công bố và áp dụng từ ngày 1.1.2026. Quá trình điều chỉnh bảng giá đất sẽ hướng tới mục tiêu tiệm cận với giá đất thị trường, mà giá đền bù đất được tính theo giá đất cụ thể.
Tiền đền bù khi thu hồi đất sẽ được tính dựa trên giá đất cụ thể. Theo quy định tại khoản 3 Điều 159 Luật Đất đai 2024, giá đất cụ thể được xác định bằng phương pháp hệ số điều chỉnh giá đất được tính như sau: Giá đất của thửa đất cần định giá (1m2) = giá đất trong bảng giá đất của thửa đất cần định giá x hệ số điều chỉnh giá đất.
Các yếu tố ảnh hưởng đến giá đất được quy định tại Điều 8 Nghị định 71/2024/NĐ-CP bao gồm vị trí, địa điểm của thửa đất, khu đất; điều kiện về giao thông, cấp thoát nước, cấp điện; diện tích, kích thước, hình thể của thửa đất, khu đất; các yếu tố liên quan đến quy hoạch xây dựng; hiện trạng môi trường, an ninh; thời hạn sử dụng đất và các yếu tố khác ảnh hưởng đến giá đất phù hợp với điều kiện thực tế, truyền thống văn hóa, phong tục tập quán của địa phương.
Do đó, từ ngày 1.1.2026, với giá đất thị trường sẽ ảnh hưởng đến giá đền bù đất. Giá đền bù có thể sẽ cao hơn so với hiện nay, trừ trường hợp bồi thường bằng việc cho thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê thì giá đất tính tiền thuê đất sẽ là giá đất cụ thể do UBND cấp có thẩm quyền quyết định ngay tại thời điểm phê duyệt.
Như vậy, những thay đổi trong chính sách đất đai từ ngày 1.1.2026 sẽ có tác động trực tiếp đến việc tính toán và cấp phát tiền đền bù cho người dân khi Nhà nước thu hồi đất. Điều này thể hiện nỗ lực của Chính phủ trong việc minh bạch hóa và điều chỉnh cơ chế bồi thường, hỗ trợ cho người dân bị ảnh hưởng bởi các dự án thu hồi đất.
