Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) mới đây đã công bố một gói hỗ trợ quân sự trị giá 10 tỷ USD dành cho Ukraine, trong bối cảnh nước này đang phải đối mặt với cuộc xung đột gay gắt với Nga. Gói viện trợ này không chỉ nhằm tăng cường khả năng phòng thủ của Ukraine mà còn được thiết kế để đẩy nhanh quá trình cung cấp vũ khí và trang thiết bị quân sự cần thiết, giúp Kiev đối phó hiệu quả hơn với các đợt tấn công ngày càng trở nên dữ dội từ phía Moscow.

Đặc điểm nổi bật của cơ chế viện trợ mới này là “ví chiến đấu”, một hình thức cho phép các quốc gia thành viên, chủ yếu là những nước châu Âu, tài trợ và tạo điều kiện chuyển giao nhanh chóng các hệ thống phòng không, pháo binh và đạn dược từ kho vũ khí của Mỹ tới tiền tuyến. Cơ chế này giúp rút ngắn các thủ tục hành chính thông thường, từ đó đảm bảo việc cung cấp vũ khí cho Ukraine được thực hiện một cách kịp thời và hiệu quả. Theo đó, Ukraine sẽ gửi một danh sách ưu tiên vũ khí (PURL) với tổng giá trị khoảng 500 triệu USD cho mỗi đợt. Các nước thành viên sẽ lựa chọn tham gia đóng góp theo khả năng của mình, cả về mặt tài chính cũng như cung cấp vũ khí trực tiếp.

Một điểm đáng chú ý trong cơ chế viện trợ này là mô hình “tiền Âu – súng Mỹ”. Theo mô hình này, các nước châu Âu sẽ đóng tiền để tài trợ cho gói viện trợ, nhưng thay vì trực tiếp cung cấp vũ khí từ kho của họ, họ sẽ nhận vũ khí từ kho của Mỹ. Đây là một mô hình hợp tác mới, thể hiện sự phối hợp chặt chẽ giữa các nước châu Âu và Mỹ trong việc hỗ trợ Ukraine.

Động thái tăng cường viện trợ quân sự cho Ukraine diễn ra trong bối cảnh tình hình xung đột tại Ukraine đang ngày càng trở nên nghiêm trọng. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa ra một tuyên bố cứng rắn khi đặt ra hạn chót ngày 8/8 cho Moscow để đạt được một thỏa thuận hòa bình với Ukraine. Nếu không, ông Trump đe dọa sẽ áp dụng các biện pháp trừng phạt mới đối với Nga.

Phản ứng lại tuyên bố của Tổng thống Trump, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tuyên bố rằng Moscow “không có ý định kết thúc cuộc chiến” và sẽ tiếp tục chiến đấu cho đến khi Ukraine đồng ý với các điều kiện mà Moscow đưa ra. Ông Putin nhấn mạnh rằng Nga sẽ không từ bỏ các mục tiêu của mình và sẽ tiếp tục theo đuổi chiến lược của mình tại Ukraine.

Song song với sáng kiến từ NATO, Quốc hội Mỹ đã đề xuất một dự luật quan trọng. Dự luật này cho phép thành lập một quỹ riêng trong Bộ Tài chính Mỹ, với mục đích tiếp nhận nguồn tiền từ các quốc gia châu Âu. Quỹ này sẽ được sử dụng để bổ sung cho kho vũ khí của Mỹ đã chuyển cho Ukraine. Đây là một bước đi chiến lược, không chỉ giúp Mỹ tiếp tục hỗ trợ Ukraine mà còn đảm bảo rằng kho vũ khí của Mỹ có thể được bổ sung và duy trì ở mức độ sẵn sàng cao, nhằm phục vụ cho các nhu cầu an ninh và quốc phòng trong tương lai.

Tóm lại, gói viện trợ quân sự mới của NATO và các sáng kiến hỗ trợ từ Mỹ và châu Âu đang thể hiện một cam kết mạnh mẽ trong việc hỗ trợ Ukraine. Những nỗ lực này không chỉ mang lại cho Ukraine những công cụ và nguồn lực cần thiết để bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ mà còn gửi một tín hiệu rõ ràng tới Nga về sự đoàn kết và quyết tâm của cộng đồng quốc tế trong việc duy trì hòa bình và ổn định ở khu vực.

Giá dầu thế giới giảm nhẹ vào ngày 16/7 sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra thời hạn 50 ngày cho Nga nhằm chấm dứt xung đột tại Ukraine và tránh các biện pháp trừng phạt. Điều này đã làm giảm bớt lo ngại về khả năng gián đoạn nguồn cung ngay lập tức. Giá dầu Brent giảm 0,38% còn 68,96 USD/thùng, trong khi giá dầu WTI giảm 0,52% còn 66,68 USD/thùng.

Trước đó, giá dầu đã tăng khi thị trường dự báo khả năng có lệnh trừng phạt đối với Nga, nhưng sau đó đã điều chỉnh giảm khi thời hạn 50 ngày được đưa ra. Tuy nhiên, các nhà phân tích tại ING lưu ý rằng nếu các biện pháp trừng phạt được thực hiện, điều này sẽ thay đổi đáng kể triển vọng của thị trường dầu mỏ. Việc Nga bị áp đặt trừng phạt có thể ảnh hưởng đến việc xuất khẩu dầu của nước này, đặc biệt là với các nước như Trung Quốc, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ.

Đồng thời, chính sách thuế quan mới của Mỹ cũng làm gia tăng rủi ro suy giảm tăng trưởng kinh tế toàn cầu, có thể dẫn đến nhu cầu nhiên liệu giảm và kéo giá dầu xuống thấp hơn. Tuy nhiên, kinh tế Trung Quốc đã tăng trưởng chậm lại trong quý 2 nhưng vẫn vượt kỳ vọng nhờ vào các gói hỗ trợ tài khóa mạnh mẽ. Điều này có thể giúp ổn định thị trường dầu mỏ và giảm thiểu tác động tiêu cực từ các biện pháp trừng phạt đối với Nga.

Các nhà phân tích cũng cho rằng, trong thời gian tới, thị trường dầu mỏ sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn biến của xung đột tại Ukraine và các biện pháp trừng phạt đối với Nga. Bên cạnh đó, các yếu tố khác như tăng trưởng kinh tế toàn cầu, chính sách sản xuất của OPEC và các sự kiện địa chính trị khác cũng sẽ ảnh hưởng đến giá dầu thế giới.

Hiện tại, thị trường đang chờ đợi các thông tin mới về tình hình xuất khẩu dầu của Nga và các biện pháp trừng phạt có thể được áp đặt. Nếu tình hình xung đột tại Ukraine tiếp tục leo thang và các biện pháp trừng phạt được thực hiện, giá dầu có thể tăng trở lại do lo ngại về gián đoạn nguồn cung. Ngược lại, nếu tình hình ổn định và các biện pháp trừng phạt không được áp đặt, giá dầu có thể giảm do giảm bớt lo ngại về nguồn cung.

Chính phủ Mỹ vừa thông qua một gói viện trợ quân sự trị giá 322 triệu USD cho Ukraina, bao gồm các phương tiện chiến đấu bọc thép và hệ thống tên lửa đất đối không. Tuy nhiên, khả năng tự chi trả của Kiev đang trở thành một vấn đề lớn trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế và dân số đang diễn ra.

Thông tin từ Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, khoản 150 triệu USD sẽ được sử dụng để cung cấp, bảo dưỡng, sửa chữa và đại tu các phương tiện bọc thép của Mỹ mà Ukraina đang sở hữu. Trong khi đó, 172 triệu USD sẽ được dùng để mua sắm các hệ thống tên lửa đất đối không. Mục đích của gói viện trợ này là nhằm tăng cường khả năng phòng không và cung cấp các phương tiện chiến đấu cho Kiev, trong bối cảnh nước này đang nỗ lực đẩy lùi các cuộc tấn công từ Nga.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump đang thúc đẩy sáng kiến Mỹ cam kết tăng cường cung cấp vũ khí cho Ukraina, nhưng các đồng minh châu Âu sẽ là bên chịu trách nhiệm chi trả. Tuy nhiên, một số nước châu Âu như Pháp, Italy và Cộng hòa Czech đã quyết định không tham gia do tình hình tài chính không phù hợp.

Hiện chưa rõ khoản vũ khí 322 triệu USD mà Bộ Ngoại giao Mỹ mới phê duyệt sẽ được thanh toán theo cách nào. Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng, viễn cảnh để chính phủ Kiev tự thanh toán khoản vũ khí Mỹ mới phê duyệt khó có thể diễn ra, bởi Ukraina vốn đang phải đối mặt với nhiều vấn đề liên quan đến tình hình kinh tế – xã hội trong nước.

Tình hình kinh tế của Ukraina đang rất đáng lo ngại. Tỉ lệ nghèo đói ở Ukraina đã chạm ngưỡng 37% kể từ khi cuộc xung đột với Nga bùng phát vào năm 2022. Kinh tế Ukraina từ năm 2014 cho đến trước khi xung đột liên tục được ghi nhận tăng trưởng, nhưng chưa có giải pháp cụ thể cho tình trạng này.

Ukraina cũng đang phải đối mặt với khủng hoảng thiếu người lao động. Tình trạng này sẽ thêm nghiêm trọng nếu những cảnh báo hồi tháng 4 của nghị sĩ Ukraina, bà Nina Yuzhanina xảy ra. Bà Yuzhanina cho hay, ít nhất một nửa số người Ukraina đang sinh sống tại các nước phương Tây có thể sẽ không muốn quay trở lại quê hương và nguyên nhân là do bộ máy chính quyền bất ổn, các mối lo ngại về an ninh, cũng như sự thiếu chắc chắn trong các gói viện trợ quân sự từ phương Tây dành cho Ukraina.

Dân số Ukraina đã giảm đáng kể trong những năm qua, từ gần 52 triệu người vào năm 1991 xuống còn 31,1 triệu vào năm 2024. Điều này cho thấy, nếu Ukraina phải tự chi trả cho hàng trăm triệu USD vũ khí của Mỹ, gánh nặng tài chính sẽ là vô cùng lớn, tiềm ẩn nguy cơ làm trầm trọng thêm tình hình kinh tế – xã hội vốn đã rất khó khăn, đồng thời gây áp lực nặng nề lên nguồn nhân lực đang thiếu hụt và khiến viễn cảnh phục hồi đất nước càng trở nên xa vời.