Trong xã hội hiện đại, ngày càng có nhiều người chứng minh rằng thành công không nhất thiết phải gắn liền với bằng cấp đại học. Một trong những ví dụ điển hình là Thanh Tâm, 27 tuổi, người đã trở thành giám đốc một công ty cung ứng hàng Hàn Quốc, sở hữu nhà hàng và góp vốn vào nhiều doanh nghiệp khác. Tâm không học đại học nhưng đã tự học tiếng Hàn và dạy tiếng Việt cho người nước ngoài để làm quen với ngôn ngữ và văn hóa.

Tâm chia sẻ rằng cô đã rèn luyện tính kỷ luật và tinh thần tự học để đạt được thành tựu như ngày hôm nay. Cô cũng nhấn mạnh rằng việc không có bằng cấp đã giúp cô giữ được sự khiêm tốn và biết ơn. Dù đã thành công ở tuổi trẻ, Tâm vẫn bày tỏ sự tiếc nuối vì không được học đại học để có thể tiếp cận tri thức một cách hệ thống và có cái nhìn toàn diện hơn về thế giới.

Anh Trần Quang Vinh, 37 tuổi, sống tại San Francisco (Mỹ), cũng là một trong những người không học đại học nhưng đạt được thành công vượt bậc. Vinh đã tự học công nghệ từ nhỏ và được các công ty lớn như Google, Facebook mời về làm việc. Hiện anh là lãnh đạo đội thiết kế trí tuệ nhân tạo cho Meta. Câu chuyện của Vinh và Tâm không phải là hiếm trong xã hội hiện đại.

Một nghiên cứu gần đây của công ty Wealth-X chỉ ra rằng gần 30% tỷ phú thế giới không có bằng cử nhân. PGS.TS Nguyễn Thị Tố Quyên, Khoa Xã hội học và Phát triển, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, cho rằng mọi người không nên hiểu sai rằng ‘có thể thành công không cần học hành’. Các tỷ phú hay những người thành công chỉ không có bằng cấp, nhưng họ không ngừng học tập thông qua các kênh khác nhau.

Chuyên gia hướng nghiệp Nguyễn Việt Linh (Hà Nội) có quan điểm khác, rằng trừ một số lĩnh vực đặc thù, nhiều doanh nghiệp hiện nay ưu tiên kỹ năng hơn là bằng cấp chính quy. Trong tư duy tuyển dụng quốc tế, cũng không phân biệt giới tính, độ tuổi, bằng cấp. Dữ liệu từ LinkedIn cho thấy số tin tuyển dụng không yêu cầu bằng cấp tại Anh tăng 90% trong năm 2021-2022. Tại Mỹ, 20% tin tuyển dụng không đòi hỏi bằng đại học.

75% chuyên gia tuyển dụng cho rằng kỹ năng thực tế là tiêu chí quan trọng nhất khi tuyển dụng nhân sự. Các chuyên gia và doanh nhân cho rằng học đại học không quan trọng bằng có đam mê với công việc mình làm. Ngô Đình Tuấn, 32 tuổi, quê Thanh Hóa, đã bỏ học đại học để theo đuổi đam mê với ngành nông nghiệp và hiện có doanh thu khoảng một tỷ đồng mỗi năm.

Dù vậy, các chuyên gia vẫn nhấn mạnh tầm quan trọng của tinh thần học tập suốt đời. PGS.TS Tố Quyên cho rằng trong thời đại số, người học có thể tiếp cận tri thức thông qua nhiều kênh khác nhau như sách vở, mạng xã hội, đồng nghiệp và những người xung quanh. ‘Quan trọng là giữ được tinh thần học tập suốt đời’, bà nói.

Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nhanh chóng và sâu rộng, việc tìm kiếm các giải pháp để phát triển bền vững và thích ứng với thay đổi đã trở thành một nhu cầu cấp thiết hơn bao giờ hết. Hội thảo quốc tế ELG2025, với chủ đề “Khả năng chống chịu, phát triển bền vững và chuyển đổi số trong thế giới biến động: Góc nhìn từ Đông Nam Á”, đã được khai mạc vào ngày 1/8 tại Trường Kinh tế, Luật và Quản lý Nhà nước (CELG) thuộc Đại học Kinh tế TP.HCM (UEH).

Hội thảo là một diễn đàn học thuật thường niên, đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối các nhà nghiên cứu, học giả và chuyên gia trong và ngoài nước, cũng như các nhà hoạch định chính sách. Mục tiêu của hội thảo là thảo luận về những giải pháp sáng tạo và hiệu quả nhằm应对 với bối cảnh thế giới biến động nhanh chóng. Các nghiên cứu điển hình từ nhiều quốc gia được trình bày tại sự kiện này sẽ đóng vai trò là cơ sở quan trọng để đưa ra các đề xuất phù hợp với điều kiện cụ thể của từng nước trong khu vực.

Giáo sư Tiến sĩ Sử Đình Thành, Giám đốc Đại học Kinh tế TP.HCM (UEH), đã nhấn mạnh rằng thế giới hiện đang đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng, từ biến đổi khí hậu đến chuyển đổi số nhanh chóng, những tác động này không chỉ ảnh hưởng sâu rộng đến khu vực Đông Nam Á mà còn toàn cầu. Ông cho rằng những vấn đề này đòi hỏi các quốc gia phải có khả năng thích ứng mạnh mẽ để tồn tại và phát triển trong bối cảnh mới.

Hội thảo ELG2025 năm nay tập trung vào ba chủ đề chính, bao gồm: giải pháp công nghệ và chính sách phục hồi kinh tế sau khủng hoảng; quản trị và luật pháp trong bối cảnh biến đổi môi trường và chuyển đổi số; tài chính công, kinh tế học hành vi và năng lực thể chế. Các chuyên gia và nhà khoa học đã trình bày và thảo luận về các chủ đề quan trọng như vai trò của công nghệ trong việc cải thiện hiệu quả các chương trình hỗ trợ tài chính, quản lý tài nguyên chung, và vai trò của pháp luật trong tăng cường minh bạch và xây dựng niềm tin số.

Giáo sư Pamela Jagger từ Đại học Michigan, Mỹ, đã nhấn mạnh vai trò ngày càng quan trọng của công nghệ trong việc cải thiện hiệu quả các chương trình hỗ trợ tài chính. Bà cho rằng cần phân biệt rõ giữa hai dạng tác động của biến đổi khí hậu: một là những thay đổi diễn ra từ từ theo thời gian, và hai là các cú sốc thời tiết đột ngột, cực đoan như bão, lũ hoặc hạn hán kéo dài. Thông qua thực tiễn nghiên cứu tại nhiều khu vực trên thế giới, bà Jagger chỉ ra rằng hình thức hỗ trợ tài chính hiện nay có nhiều khác biệt. Một ví dụ cụ thể là mô hình tại Bangladesh, nơi đang triển khai chương trình bảo trợ xã hội hoàn toàn số hóa với sự hỗ trợ từ Ngân hàng Thế giới.

Về mối lo ngại rằng người dân có thể phụ thuộc quá mức vào hỗ trợ tài chính xã hội, Giáo sư Jagger cho rằng thiết kế chương trình tại các cộng đồng nhỏ với khoảng 150 hộ, trong đó chỉ 10% được nhận hỗ trợ, đã giúp giảm thiểu tình trạng này. Qua đó, hội thảo ELG2025 không chỉ là một cơ hội để các nhà nghiên cứu, học giả và chuyên gia trong và ngoài nước chia sẻ ý tưởng, học hỏi lẫn nhau mà còn góp phần thúc đẩy thay đổi tích cực cho kinh tế và xã hội.

Thông tin chi tiết về Hội thảo ELG2025 có thể được tìm thấy trên trang web chính thức của Đại học Kinh tế TP.HCM.