Ngành bao bì đang đứng trước những thách thức lớn trong việc chuyển đổi xanh do áp lực từ cả luật pháp trong nước và yêu cầu tiêu dùng bền vững cũng như tiêu chuẩn quốc tế. Xu hướng này đòi hỏi các doanh nghiệp phải có những thay đổi mạnh mẽ nhằm đáp ứng nhu cầu tái chế và giảm thiểu rác thải. Trong bối cảnh đó, Liên minh Tái chế Bao bì Pro Việt Nam đã được thành lập với mục tiêu xây dựng một hệ sinh thái tái chế đồng bộ và thúc đẩy trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) theo hướng thực chất.

Sau 6 năm hoạt động, Pro Việt Nam đã đạt được những kết quả ấn tượng, cụ thể là thu gom và tái chế hơn 64.000 tấn bao bì vào năm 2024. Thành tựu này không chỉ thể hiện sự nỗ lực của các doanh nghiệp thành viên mà còn cho thấy tiềm năng phát triển của ngành tái chế tại Việt Nam. Tuy nhiên, bên cạnh những thành công, vẫn còn nhiều thách thức mà ngành tái chế đang phải đối mặt, bao gồm việc phân loại rác tại nguồn chưa hiệu quả và thiếu chế tài mạnh để khuyến khích phân loại rác.

Một thách thức khác mà ngành tái chế gặp phải là sản phẩm tái chế của Việt Nam còn gặp khó khi xuất khẩu sang một số thị trường như EU do quy trình chứng nhận phức tạp và yêu cầu kỹ thuật khắt khe. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp tái chế phải nâng cao chất lượng sản phẩm và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Để giải quyết những thách thức này, Pro Việt Nam đã đặt ra một số mục tiêu và giải pháp, bao gồm việc mở rộng mạng lưới hợp tác để nâng cao hiệu quả thu gom, tái chế, ứng dụng công nghệ trong phân loại rác và quản lý dữ liệu tái chế.

Các doanh nghiệp thành viên của Pro Việt Nam cũng cam kết thiết kế bao bì thân thiện với môi trường, dễ thu gom và dễ tái chế. Mục tiêu của Pro Việt Nam là đến năm 2030, toàn bộ bao bì do các thành viên đưa ra thị trường sẽ được thu gom và tái chế, góp phần thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam. Mô hình này không chỉ giúp giảm thiểu rác thải mà còn tạo ra cơ hội kinh doanh mới cho các doanh nghiệp.

Một số doanh nghiệp tái chế như Công ty CP Nhựa tái chế Duy Tân đã áp dụng công nghệ mới để tái chế chai nhựa thành sản phẩm mới. Công ty đã xây dựng hệ thống thu gom và tái chế rác thải nhựa, giúp giảm thiểu rác thải nhựa ra môi trường. Tuy nhiên, để kinh tế tuần hoàn phát triển, cần sự phối hợp của chính sách, nhà sản xuất, hiệp hội, khối thu gom phi chính thức, cùng truyền thông, giáo dục cộng đồng.

Để đạt được mục tiêu của Pro Việt Nam, việc phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan là rất quan trọng. Chính phủ cần có chính sách hỗ trợ và khuyến khích các doanh nghiệp tái chế. Nhà sản xuất cần có trách nhiệm với sản phẩm của mình và tích cực tham gia vào chương trình tái chế. Hiệp hội và các tổ chức cần hỗ trợ các doanh nghiệp tái chế trong việc chia sẻ thông tin và công nghệ. Khối thu gom phi chính thức cần được tổ chức và hỗ trợ để nâng cao hiệu quả thu gom rác thải. Cuối cùng, truyền thông và giáo dục cộng đồng cần được đẩy mạnh để nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của tái chế và bảo vệ môi trường.

Sau một năm hoạt động, Ngân hàng Gen liệt sĩ đã thu nhận hơn 51.000 mẫu ADN từ thân nhân, giúp xác minh danh tính 16 liệt sĩ vô danh. Dự án này là một nỗ lực nhân văn của Chính phủ, Bộ Công an và doanh nghiệp GeneStory, với mục tiêu tìm lại người thân cho hàng trăm nghìn gia đình.

Ngân hàng Gen liệt sĩ được thành lập vào ngày 23.7.2024, với nhiệm vụ sử dụng công nghệ giám định ADN hiện đại để xác minh danh tính của các liệt sĩ. Thông qua việc sàng lọc và đối chiếu ADN của thân nhân với các mẫu hài cốt liệt sĩ chưa xác định được danh tính, ngân hàng gen tiến hành xác minh chính xác danh tính của các liệt sĩ.

Tính đến tháng 7.2025, ngân hàng gen đã tiếp nhận hơn 51.000 mẫu ADN từ thân nhân liệt sĩ tại 34 tỉnh, thành, đạt khoảng 5% mục tiêu quốc gia là 1 triệu mẫu vào năm 2030. Qua đó, hoàn thành phân tích, cập nhật vào cơ sở dữ liệu căn cước hơn 11.000 mẫu. Đặc biệt, tính đến thời điểm hiện tại đã xác định được danh tính 16 trường hợp.

Toàn bộ chi phí liên quan đến việc thu mẫu, phân tích, đối sánh và trả kết quả đều được miễn phí. Nguồn kinh phí thực hiện đến từ sự đóng góp của các doanh nghiệp trên cả nước.

GeneStory, đơn vị xây dựng Ngân hàng Gen liệt sĩ, cho biết ngân hàng được xây dựng hiện đại, bảo mật. Hệ thống hỗ trợ lưu trữ, phân tích chính xác hàng chục nghìn mẫu ADN, chuẩn hóa quy trình thu mẫu, kiểm soát chất lượng và đào tạo kỹ thuật viên.

Đến năm 2030, ngân hàng gen đặt mục tiêu hoàn thành việc thu nhận 1 triệu mẫu ADN từ thân nhân, góp phần xác định danh tính hàng chục nghìn liệt sĩ vô danh, đồng thời phục vụ cho việc quy tập hài cốt và nghiên cứu y học di truyền trong dài hạn.

Dự án không chỉ là một công trình khoa học mang tầm quốc gia, mà còn là biểu tượng cho lòng tri ân sâu sắc của dân tộc Việt Nam với những anh hùng đã ngã xuống vì hòa bình và độc lập của Tổ quốc.

Trong hành trình ‘trả lại tên’ cho các liệt sĩ, mới đây, Mỹ cũng đã bàn giao trang thiết bị, vật tư, hóa chất và quy trình xét nghiệm ADN cho Việt Nam nhằm phục vụ giám định hài cốt chưa định danh trong chiến tranh tại Việt Nam.

GS-TS Chu Hoàng Hà – Phó chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VAST) – cho biết, gần hai năm qua trong quá trình thực hiện giám định hài cốt, các nhà khoa học của Viện Sinh học và các chuyên gia quốc tế đã nỗ lực không ngừng để phát triển, tối ưu hóa và chuyển giao công nghệ phân tích ADN hài cốt liệt sĩ tiên tiến trên nền kỹ thuật giải trình tự thế hệ mới (NGS), dựa trên các chỉ thị SNP phù hợp với điều kiện đặc thù của Việt Nam do phần lớn các mẫu hài cốt đã bị phân hủy nặng sau nhiều thập kỷ trong môi trường nhiệt đới nóng ẩm.

Các kết quả thu được rất đáng ghi nhận: tỷ lệ chiết tách thành công ADN từ các mẫu hài cốt tăng từ 22% lên tới 70% – minh chứng cho một bước tiến quan trọng về công nghệ. Việc giải trình tự gen và phân tích chỉ thị SNP đã mở ra khả năng khớp nối với thân nhân có quan hệ huyết thống xa đến 4 hoặc 5 thế hệ – điều chưa từng đạt được trước đây.

Đây là lần đầu tiên các chuyên gia đã chứng minh được tính khả thi của việc áp dụng công nghệ tiên tiến với nền tảng kỹ thuật SNP-NGS vào công tác giám định ADN hài cốt liệt sĩ Việt Nam.

Việc đầu tư, tiếp nhận và đưa vào vận hành các trang thiết bị phân tích ADN hiện đại đánh dấu một bước tiến quan trọng, giúp các nhà khoa học nâng cao năng lực kỹ thuật và làm chủ hoàn toàn công nghệ. Nhờ đó, quy trình phân tích mẫu hài cốt lâu năm được thực hiện trên quy mô lớn, với độ chính xác cao, mở ra khả năng khớp nối dữ liệu ADN giữa mẫu hài cốt và mẫu thân nhân có quan hệ huyết thống xa đến 4-5 thế hệ.

Trong bối cảnh nền nông nghiệp đang chuyển mình để thích nghi với nhu cầu ngày càng cao của thị trường và bảo vệ môi trường, Hợp tác xã (HTX) Công Bằng Thuận An đã nổi lên như một điển hình cho sự đổi mới và sáng tạo. Từ khi thành lập vào năm 2012 với vốn điều lệ khiêm tốn 49 triệu đồng, HTX đã không ngừng phấn đấu và hiện nay đã trở thành một mô hình tiêu biểu cho sự năng động và hiệu quả của các HTX nông nghiệp trong thời kỳ mới.

Ngay từ những ngày đầu, HTX Công Bằng Thuận An đã xác định rõ định hướng phát triển cà phê theo hướng hữu cơ, chất lượng cao, gắn với các tiêu chuẩn quốc tế như RA (Rainforest Alliance) và FLO-Fair Trade. Qua việc hỗ trợ kỹ thuật, cung cấp phân bón vi sinh và liên kết đầu ra cho nông dân, HTX đã đóng một vai trò quan trọng trong việc thay đổi tư duy sản xuất và nâng cao giá trị nông sản địa phương.

Đến nay, HTX đã có 114 thành viên, canh tác gần 300 ha cà phê đạt chuẩn quốc tế. Trong đó, 125 ha cà phê được canh tác theo tiêu chuẩn Fairtrade và trên 172 ha theo bộ tiêu chuẩn Rainforest Alliance (RA). Sản phẩm cà phê bột mang thương hiệu Đắk Đam đã đạt OCOP 4 sao cấp tỉnh và được Bộ Nông nghiệp và Môi trường công nhận là sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu. Vùng trồng cà phê của HTX được công nhận là vùng sản xuất ứng dụng công nghệ cao.

Chị Nguyễn Thị Minh Trí, một thành viên của HTX, chia sẻ rằng nhờ sự hỗ trợ kỹ thuật từ HTX, gia đình chị đã cải tạo vườn cà phê hiệu quả và có thu nhập ổn định hơn. Mỗi năm, chị thu hoạch từ 13-15 tấn cà phê nhân. HTX còn thu mua cà phê với giá cao hơn thị trường 1.200 đồng/kg. Ngoài ra, chị cùng nhiều hộ dân khác còn được hỗ trợ phân bón vi sinh không hoàn lại, giúp giảm thiểu việc sử dụng phân bón hóa học và góp phần bảo vệ môi trường.

Trong 3 năm qua, HTX đã chi khoảng 1 tỷ đồng để hỗ trợ phân bón vi sinh cho thành viên, thu hoạch cà phê chín – một yếu tố quan trọng đảm bảo chất lượng sản phẩm đầu ra. Các chương trình tập huấn kỹ thuật, an toàn lao động và chăm sóc cây cà phê cũng được tổ chức thường xuyên.

Không chỉ dừng lại ở sản xuất, HTX Công Bằng Thuận An còn chủ động đầu tư vào chế biến sâu, nâng cao chuỗi giá trị sản phẩm. Với khoản đầu tư khoảng 7 tỷ đồng, HTX đã xây dựng 3 nhà máy chế biến cà phê, giúp kiểm soát chất lượng và đa dạng hóa sản phẩm, từ cà phê nhân đến cà phê bột, phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu. Trung bình trong 5 năm gần đây, HTX giữ vững mức doanh thu khoảng 33 tỷ đồng mỗi năm.

Ông Nguyễn Hữu Hạ, Giám đốc HTX, chia sẻ rằng HTX luôn tổ chức các phong trào thi đua sản xuất giỏi, khuyến khích tinh thần sáng tạo, đổi mới trong chăm sóc và canh tác cà phê. Những thành viên tiêu biểu sẽ được tham quan học hỏi các mô hình hiệu quả trong và ngoài nước. Chính sự đổi mới này đã giúp HTX liên tục nhận được các danh hiệu cao quý, bao gồm Cờ thi đua Đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua từ UBND tỉnh Đắk Nông vào các năm 2020 và 2021, và giải thưởng ‘Ngôi sao HTX’ do Liên minh HTX Việt Nam tổ chức vào các năm 2024 và 2025.

Ngoài phát triển kinh tế, HTX Công Bằng Thuận An còn tích cực đóng góp vào các hoạt động cộng đồng. Hàng tỷ đồng đã được đầu tư vào hệ thống điện 3 pha, giao thông nông thôn, trường học, bếp ăn, trạm y tế, nhà tình thương tại xã Thuận An. HTX cũng hỗ trợ hàng chục triệu đồng mỗi năm cho các gia đình khó khăn, tặng quà dịp lễ, tết. Đây là minh chứng rõ ràng cho mô hình HTX không chỉ vì lợi ích thành viên mà còn vì cộng đồng.

Câu chuyện của HTX Công Bằng Thuận An là minh chứng sinh động cho vai trò trụ cột của HTX trong xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, bền vững và hội nhập. Với những đóng góp của mình, HTX đã và đang là một hình mẫu cho các HTX nông nghiệp khác trên cả nước, đồng thời khẳng định vị trí quan trọng của mình trong sự phát triển của ngành nông nghiệp.

Hiện nay, nông nghiệp Việt Nam đang trong quá trình chuyển đổi mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường và bảo vệ môi trường. Các hợp tác xã như HTX Công Bằng Thuận An đang đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự chuyển đổi này. Bạn có thể tìm hiểu thêm về các mô hình nông nghiệp bền vững tại Việt Nam thông qua các nguồn thông tin khác nhau.