Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Chỉ thị số 20/CT-TTg về một số nhiệm vụ cấp bách, quyết liệt ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường. Một trong những nội dung quan trọng của chỉ thị này là yêu cầu Hà Nội triển khai các giải pháp để tổ chức, cá nhân chuyển đổi phương tiện, bảo đảm đến ngày 1/7/2026 không còn xe máy, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong khu vực Vành đai 1.

Cụ thể, đối với khu vực Vành đai 2, việc cấm xe môtô, xe gắn máy sẽ thực hiện từ 1/1/2028, đồng thời hạn chế xe ôtô cá nhân dùng xăng dầu. Vành đai 2 Hà Nội là tuyến giao thông nội đô khép kín của Hà Nội dài 43,6km, chạy qua các điểm: Vĩnh Tuy-Minh Khai-Đại La-Ngã Tư Vọng-đường Trường Chinh-Ngã Tư Sở-đường Láng-Cầu Giấy-Bưởi-Nhật Tân-Vĩnh Ngọc-Đông Hội-cầu chui Gia Lâm-khu công nghiệp Hanel-Vĩnh Tuy. Hai cầu vượt sông Hồng trên Vành đai 2 là Vĩnh Tuy và Nhật Tân, một cầu vượt sông Đuống là Đông Trù.

Trước đó, dự án xây dựng tuyến đường bộ trên cao dọc đường Vành đai 2, đoạn từ cầu Vĩnh Tuy đến Ngã Tư Sở được thông xe đầu năm 2023. Dự án có chiều dài 5,08km, tuyến đường có mặt cắt ngang đường trên cao 19m và phần đi bằng (dưới thấp) từ 53,5-63,5m. Việc đưa vào khai thác tuyến đường Vành đai 2 trên cao khắc phục cơ bản tình trạng ùn tắc giao thông trên tuyến.

Hiện Vành đai 2 chỉ còn đoạn Ngã Tư Sở-Cầu Giấy (đi trùng với đường Láng hiện nay) dài gần 4km chưa được mở rộng và xây dựng đường trên cao. Đây là tuyến đường bao quanh khu vực nội đô mở rộng, kết nối các quận cũ của Hà Nội trước khi sắp xếp lại đơn vị hành chính như: Hai Bà Trưng, Đống Đa, Ba Đình, Cầu Giấy, Thanh Xuân và Long Biên.

Tuyến đường được đầu tư mạnh với các dự án mở rộng, nổi bật là tuyến đường trên cao từ cầu Vĩnh Tuy đến Ngã Tư Sở giúp giảm tải các nút giao lớn. Vành đai 2 là ranh giới chuyển tiếp giữa nội đô và vùng ven, thúc đẩy sự phát triển các khu đô thị mới và tạo động lực cho quá trình đô thị hóa.

Về Vành đai 1 Hà Nội, tuyến đường này gồm các tuyến đường, phố Trần Khát Chân (ngã ba Trần Khát Chân-Nguyễn Khoái)-Đại Cồ Việt-Xã Đàn-Ô Chợ Dừa-Đê La Thành-Hoàng Cầu-Đê La Thành-Cầu Giấy-đường Bưởi-Lạc Long Quân-Âu Cơ-Nghi Tàm-Yên Phụ-Trần Nhật Duật-Trần Quang Khải-Trần Khánh Dư-Nguyễn Khoái-Trần Khát Chân. Dự án Vành đai 1 chưa được khép kín do vẫn còn đoạn từ Hoàng Cầu tới Voi Phục đang thi công.

Đoạn Hoàng Cầu-Voi Phục dài hơn 2,2km, mặt cắt ngang 50m, điểm đầu giao với đường Cát Linh-La Thành-Yên Lãng tại Hoàng Cầu (quận Đống Đa cũ), điểm cuối tại nút giao Voi Phục (quận Ba Đình cũ). Vì vậy, khi hoàn thành đoạn tuyến Hoàng Cầu-Voi Phục, đây sẽ là vành đai đầu tiên của Hà Nội được khép kín.

Lộ trình đến ngày 1/7/2026 không có xe môtô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1; từ ngày 1/1/2028 không có xe môtô, xe gắn máy, hạn chế xe ôtô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong đường Vành đai 1, Vành đai 2; từ năm 2030 tiếp tục mở rộng thực hiện trong đường Vành đai 3.

Trong bối cảnh hiện nay, việc chuyển đổi sang xe điện hoặc các phương tiện giao thông thay thế đang trở thành xu hướng tất yếu để bảo vệ môi trường và cải thiện chất lượng không khí. Tuy nhiên, quá trình này đòi hỏi sự linh hoạt và đảm bảo sự thuận tiện cho người dân, đặc biệt tại Việt Nam, nơi xe máy là phương tiện chính và có ý nghĩa kinh tế lớn.

Để khuyến khích sử dụng xe điện, cần một giải pháp đồng bộ bao gồm phương tiện thay thế, tổ chức giao thông và chính sách hỗ trợ tài chính. Một trong những bước quan trọng là nâng cấp hệ thống phương tiện công cộng như xe buýt. Việc phát triển hạ tầng giao thông công cộng như tàu điện đang là một hướng đi quan trọng nhằm giảm thiểu tình trạng ô nhiễm không khí. Xe buýt điện nên được ưu tiên thay thế cho xe buýt truyền thống, và các tuyến đường nên được ưu tiên cho phương tiện công cộng. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu tình trạng ô nhiễm mà còn giúp giảm tải giao thông trên các tuyến đường.

Bên cạnh đó, hạ tầng cho người đi xe đạp và đi bộ cũng cần được quan tâm. Các tuyến đường dành riêng cho xe đạp và người đi bộ cần được xây dựng và bảo trì thường xuyên. Điều này không chỉ góp phần giảm thiểu tình trạng ô nhiễm mà còn giúp cải thiện sức khỏe của người dân. Một môi trường giao thông thuận tiện và an toàn sẽ khuyến khích người dân sử dụng các phương tiện giao thông thay thế.

Về chính sách hỗ trợ, xe điện cần trở thành lựa chọn hấp dẫn hơn xe máy xăng thông qua giảm giá thành, hệ thống trạm sạc rộng khắp và ưu đãi về phí đỗ, nơi đỗ. Chính phủ và các tổ chức có liên quan cần có những chính sách hỗ trợ cụ thể để khuyến khích người dân chuyển đổi sang sử dụng xe điện. Việc hỗ trợ tài chính, như giảm thuế hoặc cung cấp các khoản vay ưu đãi, cũng có thể giúp tăng tốc quá trình chuyển đổi.

Cuối cùng, vấn đề an toàn và xử lý pin xe điện sau hết hạn cần được giải quyết triệt để để tạo sự tin tưởng cho người dùng. Việc phát triển công nghệ tái chế pin và các giải pháp xử lý pin hết hạn sẽ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Sự tham gia của cả chính quyền và người dân là rất quan trọng trong quá trình chuyển đổi sang phương tiện thân thiện môi trường hơn.

Với giải pháp đồng bộ và chính sách hỗ trợ phù hợp, chúng ta có thể hướng tới môi trường giao thông sạch sẽ và an toàn hơn. Việc chuyển đổi sang phương tiện thân thiện môi trường hơn không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân. Hãy cùng nhau hành động để xây dựng một tương lai giao thông bền vững.