Ngày 22-7, một bước ngoặt quan trọng trong quan hệ thương mại giữa Mỹ và Philippines đã được Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố. Sau cuộc gặp gỡ với Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. tại Nhà Trắng, hai lãnh đạo đã đạt được thỏa thuận thương mại mang lại lợi ích cho cả hai quốc gia. Theo thỏa thuận này, Mỹ sẽ áp mức thuế quan 19% đối với hàng hóa từ Philippines, giảm nhẹ từ mức 20% như dự kiến ban đầu. Đổi lại, Philippines sẽ mở cửa thị trường và áp thuế 0% đối với hàng hóa Mỹ.

Tổng thống Marcos Jr. đã đánh giá cao thành tựu này, cho rằng mức giảm 1% có vẻ nhỏ nhưng thực sự là một thành công đáng kể trong bối cảnh hiện nay. Các nhà phân tích nhận định rằng thỏa thuận này mang lại sự chắc chắn hơn trong thương mại cho Philippines, một đồng minh lâu đời của Mỹ tại Thái Bình Dương. Việc đạt được thỏa thuận này cũng thể hiện sự nỗ lực của cả hai quốc gia trong việc tăng cường quan hệ thương mại và đầu tư.

Trước đó, Mỹ cũng đã đạt được thỏa thuận tương tự với Indonesia, với mức thuế quan 19% cho hàng hóa Indonesia. Tổng thống Trump tự hào tuyên bố rằng thỏa thuận này cho phép Mỹ bảo vệ hoạt động sản xuất trong nước trong khi vẫn có được quyền tiếp cận thị trường rộng lớn. Ông Trump cũng nhấn mạnh rằng thỏa thuận này là một phần của nỗ lực nhằm tăng cường quan hệ thương mại giữa Mỹ và các nước châu Á.

Thỏa thuận đột phá nhất là với Nhật Bản, khi Tokyo sẽ đầu tư 550 tỷ USD vào Mỹ và Mỹ sẽ nhận được 90% lợi nhuận. Nhật Bản sẽ trả thuế đối ứng với mức 15%. Đây là một thỏa thuận quan trọng, thể hiện sự hợp tác chặt chẽ giữa Mỹ và Nhật Bản trong lĩnh vực thương mại và đầu tư.

Trong bối cảnh hạn chót ngày 1-8 để áp thuế quan cao hơn đang đến gần, các nước châu Á khác đang lo ngại về áp lực cạnh tranh. Hàn Quốc và Đài Loan đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng. Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) vừa hạ dự báo tăng trưởng cho các nền kinh tế đang phát triển ở châu Á – Thái Bình Dương, còn 4,7% năm 2025 và 4,6% năm 2026. ADB cảnh báo triển vọng khu vực có thể xấu đi nếu căng thẳng thương mại và thuế quan leo thang.

Cuộc đàm phán thương mại giữa các nước đang diễn ra gấp rút trước thời hạn 1-8. Thái Lan hy vọng sẽ đạt được thỏa thuận với Mỹ về giảm mức thuế quan 36% trước thời hạn này. Các quốc gia châu Á đang nỗ lực đàm phán để đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ, nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực từ việc áp thuế quan cao hơn.

Tổng thống Mỹ Donald Trump mới đây thông báo rằng hàng hóa Philippines sẽ phải chịu mức thuế 19% khi vào thị trường Mỹ, trong khi hàng hóa Mỹ sẽ không phải chịu thuế khi vào thị trường Philippines. Thông báo này được ông Trump đưa ra trên mạng xã hội Truth Social sau cuộc gặp với Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos tại Phòng Bầu dục.

Mức thuế này thấp hơn một chút so với mức 20% mà ông Trump đe dọa hồi đầu tháng này, nhưng vẫn cao hơn mức 17% mà nhà lãnh đạo Mỹ đưa ra đầu tháng 4. Mức thuế của Philippines tương đương với Indonesia. Ông Trump cũng cho biết hai quốc gia sẽ hợp tác quân sự, nhưng không cung cấp thông tin cụ thể.

Tổng thống Marcos là nhà lãnh đạo Đông Nam Á đầu tiên gặp Tổng thống Trump trong nhiệm kỳ thứ hai. Trong cuộc gặp, ông Marcos nói rằng Mỹ là đồng minh mạnh nhất, gần gũi nhất và đáng tin cậy nhất của Philippines. Tuy nhiên, ông Marcos không đưa ra phát biểu nào sau bài đăng của ông Trump về mức thuế mới.

Theo ông Gregory Poling, một chuyên gia về Đông Nam Á tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế ở Washington, còn quá sớm để đánh giá nhiều về thỏa thuận thương mại của Mỹ với Philippines vì chưa có thông tin cụ thể. Ông cũng cho rằng Chính phủ Philippines không quá lo lắng về con số, miễn là họ giữ được tính cạnh tranh của hàng hóa sản xuất tại Philippines so với hàng hóa của các nước láng giềng.

Trong cuộc gặp, Tổng thống Trump cũng cho biết có thể sẽ đến thăm Trung Quốc trong tương lai không xa. Ông cũng nói rằng Philippines đã giữ khoảng cách với Bắc Kinh sau cuộc bầu cử của ông vào tháng 11 năm ngoái.

Trước chuyến thăm, các quan chức Philippines cho biết Tổng thống Marcos sẽ nhấn mạnh rằng Manila phải mạnh mẽ hơn về kinh tế để có thể trở thành một đối tác thực sự vững mạnh của Mỹ tại Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Hiện tại, thông tin về thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và Philippines vẫn còn hạn chế. Tuy nhiên, theo Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế, thỏa thuận này có thể sẽ có tác động đáng kể đến quan hệ thương mại giữa hai quốc gia.