Từ ngày 1.1.2026, toàn bộ lượng xăng trên thị trường sẽ được pha 10% ethanol, chính thức chuyển đổi sang sử dụng xăng E10 trên toàn quốc. Trước đó, TPHCM sẽ là một trong những địa phương đầu tiên thực hiện thí điểm kinh doanh xăng E10 từ ngày 1.8.2025. Thông tin này đã gây ra nhiều thắc mắc wśród những người đi xe máy về việc liệu xe máy cũ của họ có thể sử dụng xăng E10 hay không?

Về khả năng tương thích của phương tiện, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Thọ – Phó Viện trưởng Viện Chiến lược Chính sách Tài nguyên và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, các xe có động cơ sản xuất trước năm 1993 có thể không phù hợp với xăng sinh học. Tuy nhiên, những xe sản xuất sau thời điểm này về cơ bản có thể sử dụng được E5, E10.

“Xăng E5, E10 có chỉ số octan cao hơn A92, A95, giúp tăng hiệu suất đốt cháy, giảm tiêu hao nhiên liệu, đồng thời giảm đáng kể các khí độc hại như CO, CO₂, HC, SO₂; tăng lượng oxy, nâng công suất động cơ”, ông Thọ phân tích. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng xăng E10 vẫn chứa 90% xăng khoáng. Vì vậy, nó chỉ góp phần giảm phát thải, nâng hiệu suất sử dụng năng lượng, chứ chưa thể thay thế được các phương tiện sử dụng năng lượng điện trong bối cảnh chuyển dịch xanh hiện nay.

Hầu hết các xe đời mới khoảng 10 năm trở lại đây đều có hướng dẫn sử dụng được xăng E10 mà không ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng và hiệu suất của xe. Tuy vậy, tùy từng xe mà có những quy định khác nhau, vì vậy chủ xe vẫn cần nghiên cứu kỹ nội dung này trong sách hướng dẫn sử dụng. Trong đó, nếu sách hướng dẫn sử dụng không có thông tin về xăng sinh học hoặc có nhưng lại dành cho thị trường khác, người dùng nên chủ động liên lạc với cố vấn dịch vụ của đại lý chính hãng để nhận được tư vấn, cũng như những cam kết về mặt bảo hành, bảo dưỡng khi sử dụng xăng sinh học.

Hiện tại, cả nước có 6 nhà máy sản xuất ethanol nhiên liệu, nhưng chỉ 2 nhà máy tại Đồng Nai và Quảng Nam đang vận hành ổn định. Nếu cả 6 nhà máy đồng loạt tái khởi động và khai thác đúng công suất, tổng năng lực sản xuất nội địa có thể đạt hơn 500.000 m³/năm – phần nào giảm phụ thuộc vào nhập khẩu.

Công ty CP Nhiên liệu Sinh học Dầu khí Miền Trung – đơn vị thành viên của Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) đang triển khai kế hoạch tái vận hành Nhà máy Ethanol Dung Quất. Theo ông Phạm Văn Vượng – Giám đốc nhà máy, lộ trình được chia làm 4 giai đoạn: chuẩn bị kỹ thuật (7-8.2025), khởi động (9.2025), vận hành thử (10.2025) và sản xuất thương mại (11.2025). Song song, hệ thống thu hồi khí CO₂ tại nhà máy cũng được nâng công suất lên 40-50 tấn/ngày nhằm tận dụng hiệu quả khí phát sinh trong quá trình sản xuất ethanol và giảm phát thải nhà kính.

Trên thực tế, từ năm 2015, BSR đã pha chế thành công xăng E5 RON92, tạo nền tảng kỹ thuật và kinh nghiệm cho quá trình chuyển đổi lên E10. Tại Việt Nam hiện có 214 kho xăng dầu. Các doanh nghiệp đầu mối lớn như Petrolimex, PVOIL, Sài Gòn Petro cùng hai nhà máy lọc dầu Bình Sơn và Nghi Sơn đều đã sẵn sàng cho việc phối trộn và phân phối xăng E10 qua hai phương thức: phối trộn tại bể chứa và phối trộn trong đường ống.

Tại TPHCM, Petrolimex sẽ thực hiện phối trộn E10 tại kho xăng Nhà Bè – nơi đã trang bị bồn lưu trữ ethanol chuyên dụng. Song song với triển khai E10, Petrolimex đang nghiên cứu giải pháp năng lượng mới như hydrogen và nhiên liệu tái tạo thế hệ tiếp theo. Ông Trần Ngọc Năm – thành viên Hội đồng quản trị, Phó tổng giám đốc Petrolimex – cho biết, việc kinh doanh xăng E10 đòi hỏi sự chuẩn bị nghiêm túc về hạ tầng, công nghệ, bồn chứa chuyên dụng cho cồn nhiên liệu, cùng với sự phối hợp chặt chẽ từ các nhà máy lọc dầu.

Vì vậy, Petrolimex đề xuất Bộ Công thương sớm có chỉ đạo cụ thể về tiến độ triển khai, để các thương nhân đầu mối chủ động đầu tư và chuyển đổi hệ thống kỹ thuật. Đồng thời, kiến nghị điều chỉnh một số tiêu chuẩn kỹ thuật trong TCVN hiện hành cho phù hợp với nguồn xăng khoáng trên thị trường quốc tế và tương thích với tiêu chuẩn kỹ thuật trong khu vực.

Nhiều nhà đầu tư quốc tế đang chuyển hướng tìm kiếm cơ hội đầu tư khí hậu tại châu Âu và châu Á-Thái Bình Dương, thay vì tiếp tục rót vốn vào Mỹ. Sự thay đổi này xuất phát từ chính sách mới của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump. Theo khảo sát thường niên ‘Global Climate Investing Survey 2025’ của Robeco, sự dịch chuyển này phản ánh sự thay đổi trong ưu tiên đầu tư khí hậu của các nhà đầu tư trên toàn cầu.

Khảo sát của Robeco với 300 tổ chức đầu tư trên thế giới, quản lý tổng tài sản hơn 31 nghìn tỷ USD, cho thấy sự sụt giảm rõ rệt trong việc coi biến đổi khí hậu là yếu tố trọng tâm trong chính sách đầu tư. Cụ thể, chỉ 46% nhà đầu tư toàn cầu năm nay coi khí hậu là ưu tiên, giảm từ 62% năm ngoái. Sự giảm này rõ rệt nhất tại Bắc Mỹ, nơi chỉ 23% tổ chức đầu tư coi khí hậu là ưu tiên, thấp hơn nhiều so với 62% ở châu Âu và 59% ở châu Á – Thái Bình Dương.

Nguyên nhân chủ yếu của sự sụt giảm này là do thay đổi chính sách khí hậu tại Mỹ. Gần 60% nhà đầu tư cho biết họ sẽ chờ đợi chính sách mới từ Washington trước khi quyết định đầu tư. Tuy nhiên, đa số nhà đầu tư tin rằng tác động tiêu cực từ chính sách mới của Mỹ chỉ là tạm thời. Có tới 56% kỳ vọng đà chuyển đổi khí hậu toàn cầu sẽ phục hồi sau khi chính quyền hiện tại kết thúc nhiệm kỳ, và 53% nhận định ảnh hưởng này sẽ không kéo dài.

Xu hướng dịch chuyển vốn đầu tư ngày càng rõ rệt, với 58% nhà đầu tư châu Âu, 62% nhà đầu tư châu Á – Thái Bình Dương và 38% nhà đầu tư Bắc Mỹ cho biết sẽ ưu tiên tìm kiếm cơ hội đầu tư khí hậu ngoài thị trường Mỹ. Mặc dù vậy, 39% nhà đầu tư vẫn dự kiến tăng phân bổ vốn vào các giải pháp khí hậu. Tuy nhiên, khảo sát cũng chỉ ra các rào cản lớn đối với đầu tư vào thích ứng khí hậu như thiếu sản phẩm đầu tư phù hợp, khó tìm doanh nghiệp đủ tin cậy và lo ngại về lợi suất rủi ro cạnh tranh.

Chiến lược gia Lucian Peppelenbos của Robeco nhận định: ‘Dù nhiều nhà đầu tư vẫn cam kết mục tiêu khí hậu, mức độ ưu tiên toàn cầu đang giảm. Điều này cho thấy tầm quan trọng của sự kiên định và linh hoạt, đặc biệt khi bối cảnh chính sách và thị trường thay đổi nhanh chóng’. Ông nhấn mạnh rằng các nhà đầu tư cần phải thích nghi với sự thay đổi trong chính sách và thị trường để đạt được mục tiêu khí hậu của mình.