Mỹ đang triển khai một chiến lược nhằm tạo sức ép buộc Nga phải chấp nhận ngừng bắn ở Ukraine, thông qua việc sử dụng sức mạnh từ chuỗi cung ứng vũ khí. Chiến lược này được gọi là ‘vũ khí đổi hòa bình’, và nó đang được thực hiện thông qua việc xuất khẩu khí tài hiện đại cho các đồng minh NATO.

Đại sứ Mỹ tại NATO, Matthew Whitaker, cho biết Washington sẽ thúc đẩy xuất khẩu khí tài hiện đại cho các đồng minh NATO, qua đó tạo đòn bẩy chính trị – quân sự buộc Điện Kremlin trở lại bàn đàm phán. Ông Whitaker khẳng định rằng Tổng thống Trump là một nhà gìn giữ hòa bình và việc bán vũ khí Mỹ cho các đồng minh NATO giúp tạo sức ép buộc Nga quay lại bàn đàm phán và đảm bảo một lệnh ngừng bắn lâu dài.

Mô hình này giúp tránh tình trạng thiếu hụt khí tài trong khối, đồng thời tối ưu hóa nguồn lực của Mỹ. Mỹ sản xuất những loại vũ khí và trang bị tinh vi nhất hành tinh, và Ukraine muốn có những khí tài đó để tự vệ trước các cuộc tấn công dữ dội của Nga. Tổng thống Trump cũng đã nói rõ rằng xung đột Ukraine sẽ không thể kết thúc trên chiến trường, và giải pháp cuối cùng phải đến từ bàn đàm phán.

Việc bán vũ khí cho NATO là ‘một cơ hội tài chính lớn cho Mỹ’, cho phép thu hồi phần nào chi phí mà người nộp thuế Mỹ đã chi ra cho cuộc chiến – vốn đã lên tới hàng trăm tỷ USD. Đại sứ Whitaker cũng tiết lộ rằng đặc phái viên của ông Trump, doanh nhân Steve Witkoff, sẽ có mặt tại Moscow vào cuối tuần này, với kỳ vọng chuyến đi có thể mang lại ‘một số kết quả’ trong việc thu hẹp bất đồng giữa Washington và Điện Kremlin.

Kế hoạch này diễn ra trong bối cảnh Mỹ và châu Âu đang tìm kiếm các kênh gây sức ép đa tầng với Nga, từ các gói trừng phạt dầu khí, hạn chế thương mại, tới củng cố năng lực phòng thủ cho Ukraine. Chiến lược ‘vũ khí đổi hòa bình’ của chính quyền Trump vừa là phép thử cho khả năng điều phối trong NATO, vừa là thông điệp gửi tới Moscow rằng các lựa chọn ngoại giao vẫn còn, nhưng sẽ được đặt trên nền tảng sức mạnh răn đe quân sự.

Chiến lược này đang tạo nên một đòn bẩy mới trong nỗ lực gia tăng sức ép đối với Moscow. Thay vì chỉ viện trợ trực tiếp, Mỹ yêu cầu các đồng minh NATO chuyển giao khí tài hiện có cho Ukraine trong khi chính họ mua lại những trang bị Mỹ thay thế. Việc này vừa giúp tránh ‘lỗ hổng’ trong các kho dự trữ của NATO, vừa biến việc tiếp tế thành đòn bẩy ngoại giao để buộc Nga ngồi vào bàn đàm phán.

Tuy nhiên, một số nhà phân tích cảnh báo về rủi ro dài hạn nếu Washington rút bớt cam kết hoặc trì hoãn chuyển giao, khoảng trống sẽ khó lấp đầy bởi sản xuất nội khối vẫn chưa đủ nhanh và cơ chế phân phối còn rời rạc. Viện Chính sách châu Âu kêu gọi ‘lấp khoảng trống’ bằng một bộ chiến lược tương hỗ: mua thêm trang bị từ Mỹ, tăng sản xuất ở châu Âu và tái đầu tư vào năng lực thiếu hụt.

Tóm lại, việc tăng cường cung cấp vũ khí cũng được gắn với áp lực kinh tế và những tuyên bố đe dọa trừng phạt. Ông Trump công khai đặt ra ‘hạn chót’ và đe dọa các thuế quan mạnh tay đối với Nga, đồng thời kêu gọi NATO và đồng minh tài trợ để ‘bù đắp’ chi phí tiếp viện cho Ukraine.

Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) mới đây đã công bố một gói hỗ trợ quân sự trị giá 10 tỷ USD dành cho Ukraine, trong bối cảnh nước này đang phải đối mặt với cuộc xung đột gay gắt với Nga. Gói viện trợ này không chỉ nhằm tăng cường khả năng phòng thủ của Ukraine mà còn được thiết kế để đẩy nhanh quá trình cung cấp vũ khí và trang thiết bị quân sự cần thiết, giúp Kiev đối phó hiệu quả hơn với các đợt tấn công ngày càng trở nên dữ dội từ phía Moscow.

Đặc điểm nổi bật của cơ chế viện trợ mới này là “ví chiến đấu”, một hình thức cho phép các quốc gia thành viên, chủ yếu là những nước châu Âu, tài trợ và tạo điều kiện chuyển giao nhanh chóng các hệ thống phòng không, pháo binh và đạn dược từ kho vũ khí của Mỹ tới tiền tuyến. Cơ chế này giúp rút ngắn các thủ tục hành chính thông thường, từ đó đảm bảo việc cung cấp vũ khí cho Ukraine được thực hiện một cách kịp thời và hiệu quả. Theo đó, Ukraine sẽ gửi một danh sách ưu tiên vũ khí (PURL) với tổng giá trị khoảng 500 triệu USD cho mỗi đợt. Các nước thành viên sẽ lựa chọn tham gia đóng góp theo khả năng của mình, cả về mặt tài chính cũng như cung cấp vũ khí trực tiếp.

Một điểm đáng chú ý trong cơ chế viện trợ này là mô hình “tiền Âu – súng Mỹ”. Theo mô hình này, các nước châu Âu sẽ đóng tiền để tài trợ cho gói viện trợ, nhưng thay vì trực tiếp cung cấp vũ khí từ kho của họ, họ sẽ nhận vũ khí từ kho của Mỹ. Đây là một mô hình hợp tác mới, thể hiện sự phối hợp chặt chẽ giữa các nước châu Âu và Mỹ trong việc hỗ trợ Ukraine.

Động thái tăng cường viện trợ quân sự cho Ukraine diễn ra trong bối cảnh tình hình xung đột tại Ukraine đang ngày càng trở nên nghiêm trọng. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa ra một tuyên bố cứng rắn khi đặt ra hạn chót ngày 8/8 cho Moscow để đạt được một thỏa thuận hòa bình với Ukraine. Nếu không, ông Trump đe dọa sẽ áp dụng các biện pháp trừng phạt mới đối với Nga.

Phản ứng lại tuyên bố của Tổng thống Trump, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tuyên bố rằng Moscow “không có ý định kết thúc cuộc chiến” và sẽ tiếp tục chiến đấu cho đến khi Ukraine đồng ý với các điều kiện mà Moscow đưa ra. Ông Putin nhấn mạnh rằng Nga sẽ không từ bỏ các mục tiêu của mình và sẽ tiếp tục theo đuổi chiến lược của mình tại Ukraine.

Song song với sáng kiến từ NATO, Quốc hội Mỹ đã đề xuất một dự luật quan trọng. Dự luật này cho phép thành lập một quỹ riêng trong Bộ Tài chính Mỹ, với mục đích tiếp nhận nguồn tiền từ các quốc gia châu Âu. Quỹ này sẽ được sử dụng để bổ sung cho kho vũ khí của Mỹ đã chuyển cho Ukraine. Đây là một bước đi chiến lược, không chỉ giúp Mỹ tiếp tục hỗ trợ Ukraine mà còn đảm bảo rằng kho vũ khí của Mỹ có thể được bổ sung và duy trì ở mức độ sẵn sàng cao, nhằm phục vụ cho các nhu cầu an ninh và quốc phòng trong tương lai.

Tóm lại, gói viện trợ quân sự mới của NATO và các sáng kiến hỗ trợ từ Mỹ và châu Âu đang thể hiện một cam kết mạnh mẽ trong việc hỗ trợ Ukraine. Những nỗ lực này không chỉ mang lại cho Ukraine những công cụ và nguồn lực cần thiết để bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ mà còn gửi một tín hiệu rõ ràng tới Nga về sự đoàn kết và quyết tâm của cộng đồng quốc tế trong việc duy trì hòa bình và ổn định ở khu vực.

Vùng lãnh thổ Kaliningrad của Nga đang nổi lên như một điểm nóng đáng chú ý trong mối quan hệ giữa Nga và NATO. Gần đây, Tướng Christopher Donahue, Tư lệnh Lục quân Hoa Kỳ tại Châu Âu và Châu Phi, đã đưa ra nhận định rằng NATO có thể nhanh chóng chiếm đóng vùng lãnh thổ này trong trường hợp xảy ra xung đột với Nga. Tuy nhiên, các chuyên gia quân sự Nga cho rằng một động thái như vậy sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng và phức tạp.

Vùng Kaliningrad là một khu vực nhỏ, nằm tách biệt khỏi phần còn lại của Nga, và được xem là một trung tâm răn đe quan trọng của phương Tây. Tại đây, Nga duy trì một lực lượng quân đội hùng mạnh. Nếu NATO thực hiện một cuộc tấn công vào vùng lãnh thổ này, Moscow sẽ xem đó là một cuộc xâm lược cổ điển và một sự xâm phạm trực tiếp đến toàn vẹn lãnh thổ của mình.

Đáng chú ý, theo học thuyết hạt nhân của Nga, trong trường hợp bị xâm lược bằng vũ khí thông thường, nếu điều đó đe dọa đến sự tồn vong của nhà nước Nga, Moscow có thể sẽ cân nhắc sử dụng vũ khí hạt nhân. Và rõ ràng, nguy cơ mất vùng Kaliningrad – một khu vực được coi là có ý nghĩa chiến lược quan trọng – nằm trong phạm vi này.

Một cuộc tấn công vào vùng Kaliningrad sẽ được Moscow coi là một ‘Casus Belli’, tức là một lý do chính đáng để sử dụng vũ khí hạt nhân. Điều này sẽ dẫn đến một cuộc leo thang xung đột trên diện rộng, và hậu quả của nó sẽ cực kỳ nghiêm trọng, không chỉ đối với các bên trực tiếp liên quan mà còn đối với toàn bộ khu vực và thậm chí là toàn cầu.

Nhìn lại, các cuộc tấn công của Ukraine vào các khu vực Belgorod và Kursk của Nga không thể so sánh với một cuộc tấn công của NATO vào vùng Kaliningrad. Các khu vực này có đường tiếp xúc trực tiếp với khu vực chiến sự hiện tại ở Ukraine, và trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine đang diễn ra, chúng trở thành mục tiêu tự nhiên của giới chức lãnh đạo Kiev.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các cuộc tấn công vào các khu vực của Nga này do Ukraine trực tiếp thực hiện – không phải do Liên minh Bắc Đại Tây Dương (NATO), vốn có tiềm năng hạt nhân – nên điều này không tự động dẫn đến sự leo thang căng thẳng ở cấp độ quốc tế tương tự như một cuộc xung đột trực tiếp giữa NATO và Nga.

Tóm lại, vùng Kaliningrad hiện đang là một điểm nóng đáng kể trong mối quan hệ giữa Nga và NATO. Bất kỳ hành động quân sự nào của NATO nhắm vào vùng lãnh thổ này sẽ cần được cân nhắc kỹ lưỡng, bởi hậu quả của nó có thể sẽ rất nghiêm trọng và khó lường.

Kaliningrad Oblast tiếp tục là một chủ đề nhạy cảm và trọng yếu trong thảo luận quốc tế về an ninh châu Âu và mối quan hệ giữa Nga và các nước thành viên NATO.