Trong thời gian gần đây, đầu tư tư nhân tại Việt Nam đang có những dấu hiệu khởi sắc và phục hồi đáng kể, với sự chuyển dịch vào các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao hơn. Sự phục hồi này được thể hiện qua các con số ấn tượng về đăng ký kinh doanh và gia nhập thị trường của doanh nghiệp.

Theo số liệu mới nhất, tháng 6/2025 đã ghi nhận số doanh nghiệp thành lập mới đạt mức kỷ lục với hơn 24.000 doanh nghiệp, tăng gần gấp đôi so với giai đoạn 2021-2024. Trong 6 tháng đầu năm 2025, có 91.000 doanh nghiệp thành lập mới và trên 61.000 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, tăng hơn 57% so với cùng kỳ. Đặc biệt, số doanh nghiệp gia nhập thị trường và tái gia nhập thị trường cao hơn 1,2 lần so với số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, cho thấy niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp vào môi trường kinh doanh và triển vọng phục hồi của nền kinh tế đang tăng lên.

TS Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam, nhấn mạnh rằng đầu tư tư nhân đã khởi sắc và phục hồi tăng trưởng, đặc biệt là thông qua cơ cấu doanh nghiệp mới thành lập, cho thấy xu hướng đầu tư tư nhân đang chuyển dịch vào những lĩnh vực có hàm lượng trí tuệ, đổi mới sáng tạo, có năng suất lao động cao hơn. Ông cũng cho rằng động lực tăng trưởng mới dựa vào đổi mới sáng tạo, năng suất lao động được xem như tiền đề trong quá trình ra quyết định đầu tư của các doanh nghiệp.

Để tiếp tục khuyến khích doanh nghiệp khởi nghiệp và ứng dụng khoa học công nghệ, chuyên gia kinh tế Châu Đình Linh cho rằng cần tiếp tục quan tâm và cải thiện môi trường kinh doanh, với môi trường kinh doanh thông thoáng, thuận lợi, doanh nghiệp sẽ nhìn thấy cơ hội kinh doanh ở nhiều lĩnh vực khác nhau và thu hút mạnh mẽ hơn các nguồn lực từ đầu tư tư nhân. Việc cải thiện môi trường kinh doanh sẽ giúp tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phát triển, từ đó đóng góp vào sự phục hồi và tăng trưởng của nền kinh tế.

Việc đầu tư tư nhân chuyển dịch vào các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao hơn là một tín hiệu tích cực cho sự phát triển của nền kinh tế. Tuy nhiên, để duy trì và thúc đẩy xu hướng này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, tổ chức và doanh nghiệp trong việc tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi, hỗ trợ và khuyến khích đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp và ứng dụng khoa học công nghệ.

Nhìn chung, sự phục hồi và tăng trưởng của đầu tư tư nhân tại Việt Nam là một dấu hiệu tích cực cho sự phát triển của nền kinh tế trong thời gian tới. Với sự quan tâm và hỗ trợ từ các cấp chính quyền, cùng với sự nỗ lực của các doanh nghiệp, hy vọng rằng đầu tư tư nhân sẽ tiếp tục đóng góp vào sự tăng trưởng và phát triển bền vững của nền kinh tế.

Trong bối cảnh hiện nay, việc xác định đúng “bối cảnh mới” cho kinh tế Việt Nam trong trung và dài hạn đang trở thành một thách thức quan trọng. Tại Diễn đàn Tăng trưởng Kinh tế Việt Nam 2025 (VEGF), TS. Cấn Văn Lực – Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia – đã nhấn mạnh tầm quan trọng của vấn đề này. Ông cảnh báo về sự gia tăng của rủi ro bất định toàn cầu và những thách thức mà Việt Nam cần vượt qua để đạt được hiệu quả cao hơn trong tăng trưởng kinh tế.

TS. Cấn Văn Lực cho rằng, mặc dù thế giới đang đối mặt với nhiều rủi ro và thách thức, nhưng vẫn còn những thuận lợi cơ bản mà Việt Nam có thể tận dụng. Sự phát triển của khoa học – công nghệ đang tạo ra những cơ hội mới cho sự phát triển kinh tế. Sức chống chịu của kinh tế toàn cầu và Việt Nam đã được cải thiện sau đại dịch, và cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu đang tái định hình. Đây là những yếu tố quan trọng mà Việt Nam cần xem xét để xây dựng chiến lược tăng trưởng phù hợp.

Về tăng trưởng kinh tế, TS. Cấn Văn Lực nhấn mạnh rằng Việt Nam cần gắn tăng trưởng cao với bền vững trên 4 trụ cột: Kinh tế, chính trị, xã hội và môi trường. Để đạt được mục tiêu này, ông đề xuất giảm tỷ lệ đầu tư toàn xã hội xuống còn 37% GDP và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Điều này sẽ giúp Việt Nam giảm sự phụ thuộc vào vốn và tăng cường vai trò của khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo trong tăng trưởng kinh tế.

TS. Lực phân tích rằng tăng trưởng của Việt Nam vẫn dựa nhiều vào vốn, trong khi năng suất lao động và yếu tố năng suất tổng hợp (TFP) còn đóng góp thấp. Để thay đổi tình trạng này, ông kiến nghị nâng tốc độ tăng năng suất lao động lên ít nhất 6,5 – 7%/năm trong giai đoạn 2026–2030 và tăng tỷ trọng đóng góp của TFP lên 55 – 60% đến năm 2045. Điều này đòi hỏi Việt Nam phải đổi mới mô hình tăng trưởng và tập trung vào nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và áp dụng công nghệ mới.

Để thực hiện mục tiêu tăng trưởng bền vững, TS. Cấn Văn Lực đề xuất thực hiện “3I đồng thời” (Đầu tư – Nhập công nghệ – Đổi mới sáng tạo) và huy động nguồn lực từ thể chế và trong dân. Ông nhấn mạnh việc chống lãng phí và tiết kiệm nguồn lực cần được đưa vào chiến lược quốc gia. Điều này sẽ giúp Việt Nam tận dụng được nguồn lực và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.

Cuối cùng, TS. Cấn Văn Lực lưu ý về nguy cơ khủng hoảng bong bóng khi tăng trưởng nóng và đề xuất các giải pháp để kiểm soát thị trường tài chính và bất động sản. Điều này đòi hỏi Việt Nam phải có các chính sách phù hợp để quản lý rủi ro và đảm bảo sự ổn định của thị trường.

Tóm lại, để đạt được hiệu quả cao hơn trong tăng trưởng kinh tế, Việt Nam cần tái cấu trúc tăng trưởng trên cơ sở gắn tăng trưởng cao với bền vững. Điều này đòi hỏi Việt Nam phải đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, áp dụng công nghệ mới và huy động nguồn lực từ thể chế và trong dân.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính mới đây đã yêu cầu các bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh việc xây dựng cơ sở dữ liệu và thực hiện các giải pháp trọng tâm nhằm thúc đẩy sự phát triển của khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đặc biệt, cần có những chính sách đãi ngộ đặc biệt để thu hút và giữ chân nhân tài, chuyên gia hàng đầu, các tổng công trình sư và kiến trúc sư trưởng. Họ sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc triển khai các hệ thống chiến lược và các sáng kiến đột phá.

Tại phiên họp lần thứ 3 của Ban Chỉ đạo về phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06, Thủ tướng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đẩy mạnh phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong nền kinh tế. Đây là những yếu tố then chốt giúp Việt Nam nâng cao năng suất lao động, cạnh tranh và phát triển bền vững.

Thủ tướng cũng chỉ ra những tồn tại, bất cập trong quá trình triển khai các nhiệm vụ trên. Hiện nay, thể chế, cơ chế, chính sách chưa tương xứng với tiềm năng và tốc độ tăng trưởng kinh tế; hành chính còn rườm rà, gây khó khăn cho người dân và doanh nghiệp. Việc cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính còn chậm, ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh.

Để khắc phục những tồn tại này, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương cần tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu cho bộ ngành, cơ quan, địa phương mình. Cơ sở dữ liệu này cần bảo đảm các tiêu chí “đúng – đủ – sạch – sống”, tức là thông tin phải chính xác, đầy đủ, sạch sẽ và liên tục được cập nhật. Đồng thời, các cơ quan cần khẩn trương thiết lập công cụ quản lý trực quan, hệ thống chỉ số (KPI) định lượng để đánh giá các nhiệm vụ được giao.

Về phát triển nhân lực, Thủ tướng cũng yêu cầu có chính sách đãi ngộ đặc biệt với nhân tài, chuyên gia hàng đầu, các tổng công trình sư, kiến trúc sư trưởng. Họ sẽ là những người triển khai các hệ thống chiến lược, các sáng kiến đột phá, giúp Việt Nam bắt kịp và sánh vai với các nước trên thế giới.

Đề án 06 cần tập trung hoàn thành 40/61 tiện ích, giảm, đơn giản hóa đối với 324 thủ tục hành chính. Triển khai liên thông đơn thuốc từ các bệnh viện đến hệ thống điều phối dữ liệu y tế, nhà thuốc để tích hợp đồng bộ trên VNeID, nghiên cứu, xây dựng đám mây dữ liệu (Cloud) công dân tích hợp trên nền tảng VNeID. Đây là những bước đi quan trọng để xây dựng chính phủ điện tử và kinh tế số.