Dự án cao tốc Mộc Châu – thành phố Sơn La (cũ) đang được kỳ vọng sẽ mở ra một “mạch giao thông xuyên núi”, tạo cú hích phát triển kinh tế vùng Tây Bắc. Bộ Xây dựng vừa kiến nghị Thủ tướng giao UBND tỉnh Sơn La làm cơ quan chủ quản lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án cao tốc này, với tổng mức đầu tư dự kiến hơn 22.000 tỷ đồng.

Cao tốc Mộc Châu – TP Sơn La (cũ) có chiều dài khoảng 105km, điểm đầu tại km85+262 (kết nối với cao tốc Hòa Bình – Mộc Châu), điểm cuối giao với quốc lộ 4G (TP Sơn La cũ). Tổng mức đầu tư sơ bộ ước tính khoảng 22.262 tỷ đồng, bao gồm xây dựng tuyến (17.221 tỷ đồng); giải phóng mặt bằng hỗ trợ tái định cư (2.137 tỷ đồng) và chi phí dự phòng (khoảng 2.904 tỷ đồng).

Việc đầu tư tuyến cao tốc này không chỉ giúp hoàn chỉnh tuyến cao tốc trục Tây Bắc mà còn rút ngắn thời gian di chuyển, giảm mạnh chi phí vận tải, phát huy hiệu quả các tuyến đã và đang được xây dựng như Vành đai 3 – Hòa Lạc – Hòa Bình – Mộc Châu. Bộ Xây dựng kiến nghị giao UBND tỉnh Sơn La làm cơ quan chủ quản dự án, trên cơ sở kế thừa kinh nghiệm đã thực hiện thành công đoạn cao tốc Hòa Bình – Mộc Châu.

Việc triển khai tuyến cao tốc này phù hợp với cả Quy hoạch mạng lưới đường bộ Việt Nam giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 và Quy hoạch vùng Trung du và miền núi phía Bắc đã được Thủ tướng phê duyệt. Cao tốc Mộc Châu – TP Sơn La (cũ) được kỳ vọng sẽ trở thành cú hích chiến lược cho khu vực Tây Bắc, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, thu hút đầu tư, phát triển du lịch, nông nghiệp hàng hóa và từng bước hoàn thiện mạng lưới giao thông huyết mạch kết nối các địa phương miền núi phía Bắc với trung tâm kinh tế Thủ đô và vùng đồng bằng.

Với quy mô 4 làn xe, 2 làn dừng khẩn cấp và vận tốc thiết kế 80km/h, dự án cao tốc này được thiết kế để đáp ứng nhu cầu giao thông ngày càng tăng của khu vực Tây Bắc. Khi hoàn thành, cao tốc Mộc Châu – TP Sơn La (cũ) sẽ giúp giảm thời gian di chuyển từ Mộc Châu đến TP Sơn La còn khoảng 1 giờ, thay vì 2-3 giờ như hiện nay.

Dự án cao tốc Mộc Châu – TP Sơn La (cũ) cũng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển du lịch, nông nghiệp hàng hóa và các hoạt động kinh tế – xã hội khác của khu vực Tây Bắc. Đồng thời, dự án cũng sẽ góp phần quan trọng vào việc hoàn thiện mạng lưới giao thông của cả nước, tăng cường kết nối giữa các vùng kinh tế trọng điểm.

Để triển khai dự án, Bộ Xây dựng đề xuất Thủ tướng giao UBND tỉnh Sơn La làm cơ quan chủ quản, đồng thời yêu cầu UBND tỉnh Sơn La phối hợp với các Bộ, ngành liên quan để hoàn thiện hồ sơ dự án, đảm bảo tiến độ và chất lượng của dự án.

Việc triển khai dự án cao tốc Hòa Bình – Mộc Châu đang gặp phải những khó khăn liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng, điều này đã ảnh hưởng đến tiến độ thi công của dự án. Dự án cao tốc này có tổng chiều dài lên đến 33,32km, với mức đầu tư khoảng 4.400 tỷ đồng, sử dụng nguồn ngân sách từ Trung ương và tỉnh Sơn La. Dự kiến, dự án sẽ được thực hiện trong giai đoạn từ năm 2025 đến 2028.

Dự án cao tốc Hòa Bình – Mộc Châu sẽ đi qua địa bàn tỉnh Sơn La, ảnh hưởng trực tiếp đến gần 760 hộ gia đình và cá nhân, trong đó có 72 hộ dự kiến phải tái định cư. Tổng diện tích đất thu hồi để thực hiện dự án khoảng 318,3ha. Theo báo cáo của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Sơn La, dự án đã được khởi công từ tháng 5/2025. Tuy nhiên, đến nay vẫn còn nhiều khó khăn trong việc giải phóng mặt bằng, khiến tiến độ dự án chưa đạt được như kế hoạch đề ra.

Dự án được chia thành 3 thành phần. Tính đến ngày 15/7, dự án thành phần 1 về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và giải phóng mặt bằng tại xã Tô Múa và xã Vân Hồ mới chỉ khởi công 4 điểm tái định cư. Công tác di chuyển đường dây điện và xác định nguồn gốc đất còn nhiều vướng mắc. Dự án thành phần 2 trên địa phận phường Vân Sơn cơ bản hoàn thành giải phóng mặt bằng 10,57ha, nhưng vẫn còn 7.667,2m2 chưa phê duyệt hồ sơ chi trả bồi thường. Dự án thành phần 3 đã phê duyệt thiết kế kỹ thuật toàn bộ 32,3km tuyến, nhưng khâu lựa chọn nhà thầu xây lắp và giám sát còn chậm.

Ông Đặng Ngọc Hậu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La, cho biết Ban Chỉ đạo dự án đã làm việc với xã Vân Hồ và xã Tô Múa về tiến độ giải phóng mặt bằng. UBND tỉnh Sơn La đã giao các sở, ngành phối hợp hướng dẫn các xã có dự án đi qua hoàn thành việc phê duyệt giá đất hỗ trợ, bồi thường thu hồi đất. Đồng thời, yêu cầu UBND xã Tô Múa và xã Vân Hồ hoàn thiện các thủ tục cần thiết để dự án hoàn thành đúng tiến độ.

Trước những thách thức đang tồn tại, UBND tỉnh Sơn La đang tập trung chỉ đạo các đơn vị liên quan đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, đảm bảo dự án hoàn thành theo kế hoạch. Đồng thời, địa phương cũng đang tích cực phối hợp với các bộ, ngành Trung ương để giải quyết những vướng mắc liên quan đến nguồn vốn và các thủ tục pháp lý.

Việc chậm trễ trong công tác giải phóng mặt bằng không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ thi công của dự án mà còn tác động đến kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội của địa phương. Do đó, UBND tỉnh Sơn La đang nỗ lực để giải quyết các khó khăn, đảm bảo dự án cao tốc Hòa Bình – Mộc Châu được triển khai đúng tiến độ, đem lại lợi ích cho người dân và sự phát triển của tỉnh Sơn La.