Trung Quốc đang tích cực đẩy mạnh đầu tư vào lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) với mục tiêu giảm thiểu sự phụ thuộc vào công nghệ của Mỹ và xây dựng một hệ sinh thái AI nội địa hoàn chỉnh. Gần đây, các công ty AI của Trung Quốc đã công bố thành lập hai liên minh mới nhằm phát triển hệ sinh thái AI trong nước và giảm bớt sự phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài.

Hai liên minh mới này được thành lập trong bối cảnh Mỹ thực hiện các biện pháp hạn chế xuất khẩu chip tiên tiến của Tập đoàn NVIDIA, một động thái được cho là nhằm kìm hãm sự phát triển của ngành công nghệ AI tại Trung Quốc. Liên minh đầu tiên, được gọi là ‘Liên minh Đổi mới hệ sinh thái mô hình – chip’, bao gồm các nhà phát triển mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) và các nhà sản xuất chip AI hàng đầu của Trung Quốc như Huawei, Biren và Moore Threads. Liên minh thứ hai là Ủy ban AI của Phòng Thương mại tổng hợp Thượng Hải, tập trung vào thúc đẩy sự tích hợp sâu của công nghệ AI và chuyển đổi công nghiệp.

Mỹ đã áp dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu và hạn chế khả năng tiếp cận của Trung Quốc đối với vốn đầu tư, nhân lực và công nghệ tiên tiến của Mỹ. Tuy nhiên, Trung Quốc đang phản ứng bằng cách nỗ lực đạt được sự tự chủ trong lĩnh vực AI. Tại Hội nghị Trí tuệ nhân tạo thế giới (WAIC) tại Thượng Hải, nhiều sản phẩm AI mới đã được giới thiệu, bao gồm CloudMatrix384 của Huawei, một sản phẩm AI mạnh mẽ và tiên tiến.

Không chỉ dừng lại ở đó, Trung Quốc cũng đã công bố kế hoạch quản trị AI toàn cầu, kêu gọi thiết lập một cộng đồng mã nguồn mở quốc tế. Các chuyên gia nhận định rằng động thái này thể hiện tham vọng của Trung Quốc trong việc thiết lập các tiêu chuẩn toàn cầu cho AI, một lĩnh vực đang phát triển nhanh chóng và có ảnh hưởng sâu rộng.

Trong giai đoạn từ năm 2013 đến 2023, các công ty đầu tư vốn mạo hiểm nhà nước đã rót khoảng 209 tỷ USD vào các doanh nghiệp liên quan đến AI tại Trung Quốc. Riêng trong năm nay, chi tiêu của khu vực công cho AI tại Trung Quốc dự kiến sẽ vượt 400 tỷ nhân dân tệ (tương đương 56 tỷ USD), cho thấy sự cam kết mạnh mẽ của Trung Quốc đối với sự phát triển của ngành công nghệ AI.

Trong khi đó, Mỹ cũng đang thể hiện sự quan ngại về vấn đề an ninh quốc gia liên quan đến AI của Trung Quốc. Một nhóm nghị sĩ lưỡng đảng Mỹ đã đề xuất dự luật cấm các hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) do Trung Quốc phát triển được sử dụng trong các cơ quan liên bang. Động thái này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc về vấn đề công nghệ và thương mại.

Các diễn biến gần đây cho thấy sự cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc trong lĩnh vực AI đang ngày càng gay gắt. Trong khi Mỹ tìm cách hạn chế sự phát triển của AI tại Trung Quốc, Trung Quốc lại đang nỗ lực tự chủ và dẫn đầu trong lĩnh vực này. Tương lai của ngành công nghệ AI toàn cầu có thể sẽ bị ảnh hưởng đáng kể bởi sự cạnh tranh này.

Giám đốc điều hành của Nvidia, Jensen Huang, vừa lên tiếng khen ngợi các mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) mới do các công ty Trung Quốc phát triển, đánh giá chúng là “đẳng cấp thế giới”. Trong một phát biểu tại lễ khai mạc Triển lãm Chuỗi cung ứng Quốc tế Trung Quốc lần thứ 3, ông Huang đã nhấn mạnh sự xuất sắc của các mô hình AI do các công ty Trung Quốc như DeepSeek, Alibaba, Tencent, MiniMax và Baidu phát triển.

Những lời khen ngợi của ông Huang đến chỉ một ngày sau khi Nvidia thông báo sẽ nối lại việc bán chip AI H20 tại thị trường Trung Quốc. Đây là lần thứ ba ông Huang đến thăm Trung Quốc trong năm 2025, diễn ra trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ-Trung và các hạn chế xuất khẩu chip công nghệ cao đang làm nổi bật vai trò chiến lược của Nvidia trong cuộc đua AI toàn cầu.

Ông Huang đặc biệt khen ngợi các mô hình AI do các công ty Trung Quốc phát triển, đặc biệt là các mô hình mã nguồn mở, đã được chia sẻ rộng rãi và trở thành động lực thúc đẩy sự phát triển AI trên toàn cầu. Hiện có hơn 1,5 triệu nhà phát triển tại Trung Quốc đang sử dụng nền tảng Nvidia để hiện thực hóa các sáng tạo của họ.

Ông Huang cũng đề cập đến mô hình AI R1 của DeepSeek, một công ty khởi nghiệp được hỗ trợ bởi High-Flyer. R1 đã gây sốc cho giới đầu tư toàn cầu vào tháng 1/2025 với một mô hình AI hiệu quả, chi phí thấp, vượt trội so với ChatGPT của OpenAI về chi phí phát triển và vận hành.

Ngoài ra, ông Huang cũng khen ngợi cách tiếp cận mã nguồn mở của các công ty Trung Quốc trong phát triển AI. Ông cho rằng AI mã nguồn mở của Trung Quốc là chất xúc tác cho tiến bộ toàn cầu, mang lại cơ hội cho mọi quốc gia và ngành công nghiệp tham gia vào cuộc cách mạng AI.

Nvidia thông báo sẽ sớm nối lại việc bán chip H20 tại Trung Quốc sau khi nhận được đảm bảo từ Chính phủ Mỹ. Việc này diễn ra sau khi các hạn chế xuất khẩu đã khiến thị phần của Nvidia tại Trung Quốc giảm gần một nửa.

Ông Huang cũng nhấn mạnh vai trò của AI trong việc “tiếp sức” cho các ứng dụng công nghệ tiêu dùng hàng đầu của Trung Quốc. Ông cho rằng những ứng dụng này là minh chứng cho sự sáng tạo và tiềm năng của thị trường Trung Quốc.

Chuyến thăm của ông Huang đến Trung Quốc diễn ra trong bối cảnh đặc biệt, với những căng thẳng thương mại Mỹ-Trung. Trước đó, ông Huang đã gặp Tổng thống Donald Trump tại Nhà Trắng và phản bác những lo ngại rằng chip của Nvidia có thể hỗ trợ quân đội Trung Quốc.