Một loài chim di cư quý hiếm, hiện đang bên bờ tuyệt chủng ngoài tự nhiên, vừa được ghi nhận xuất hiện tại Việt Nam. Vào tháng 5/2025, các nhà nghiên cứu thuộc Trung tâm Nhiệt đới Việt – Nga đã phát hiện hai cá thể Sẻ đồng ngực vàng (Emberiza aureola) trong đợt khảo sát khu hệ chim tại đảo Ba Mùn, thuộc Vườn Quốc gia Bái Tử Long, tỉnh Quảng Ninh. Đây là một phát hiện đáng kể, mang lại hy vọng cho sự bảo tồn của loài chim này và cho thấy hệ sinh thái tại khu vực Đông Bắc Việt Nam vẫn còn giữ được những điều kiện sinh cảnh phù hợp cho các loài chim hoang dã trong mùa di cư.

Sẻ đồng ngực vàng là loài chim thuộc họ Sẻ đồng (Emberizidae), phân bố chủ yếu tại khu vực Á – Âu. Trước đây, chúng từng có số lượng hàng chục triệu cá thể, nhưng đã suy giảm hơn 90% trong vòng 40 năm qua do săn bắt trái phép, mất sinh cảnh và biến đổi đất nông nghiệp. Loài này đã được xếp vào nhóm Cực kỳ nguy cấp (CR) trong Sách Đỏ của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) từ năm 2017. Sự suy giảm nghiêm trọng của loài này là một tín hiệu cảnh báo cho các nỗ lực bảo tồn trên toàn cầu.

Tại Việt Nam, Sẻ đồng ngực vàng là loài chim trú đông rất hiếm gặp, thường di cư qua Tây Bắc, Đông Bắc, Trung Trung Bộ và Nam Bộ. Chúng ưa sinh cảnh mở như trảng cỏ, đồng ruộng, rừng ngập mặn hoặc vùng cây bụi gần nguồn nước, có thể sinh sống ở độ cao đến 1.730m. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, số lượng cá thể ghi nhận được ở nước ta ngày càng thưa thớt. Sự xuất hiện của loài này tại Việt Nam không chỉ là một tín hiệu quan trọng cho sự bảo tồn của loài này mà còn đóng vai trò mắt xích quan trọng trong chuỗi thức ăn tự nhiên, góp phần duy trì cân bằng sinh thái.

Một trong những nguyên nhân khiến loài chim này suy giảm nghiêm trọng là nạn săn bắt để làm món ăn “đặc sản”, đặc biệt tại các quốc gia nằm trên tuyến di cư. Ngoài ra, việc thu hẹp diện tích rừng, chuyển đổi đất nông nghiệp, ô nhiễm môi trường sống cũng góp phần làm mất nơi cư trú của chúng. Để bảo vệ loài chim quý hiếm này, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 04/CT-TTg ngày 17/5/2022, yêu cầu thực hiện các giải pháp cấp bách nhằm bảo vệ các loài chim hoang dã, di cư tại Việt Nam – trong đó có Sẻ đồng ngực vàng.

Việc bảo vệ Sẻ đồng ngực vàng cũng giúp ngăn chặn sự suy thoái của các hệ sinh cảnh quan trọng – đồng thời thúc đẩy ý thức cộng đồng trong việc bảo vệ động vật hoang dã, chống lại các hoạt động khai thác và buôn bán trái phép. Là loài di cư xuyên lục địa, việc bảo vệ Sẻ đồng ngực vàng không thể là nỗ lực đơn lẻ của một quốc gia. Việt Nam hiện đang đóng vai trò là điểm trú đông và hành lang di cư của loài này, do đó việc duy trì hệ sinh thái tự nhiên, đặc biệt tại các vườn quốc gia và khu bảo tồn, là yếu tố then chốt trong chương trình bảo tồn chung.

Đà Nẵng đã trở thành một điểm đến quan trọng trong bản đồ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo toàn cầu, với sự kiện SURF (Diễn đàn khởi nghiệp đổi mới sáng tạo) là một trong những hoạt động nổi bật. Sự kiện năm nay đã tiếp tục khẳng định vị trí của mình trong việc định hình tầm nhìn đổi mới sáng tạo cho thành phố, không chỉ là một sân chơi khởi nghiệp nội địa mà còn là nơi kết nối dự án và mở rộng nền tảng hợp tác xuyên quốc gia.

Sự tham gia của hàng chục đối tác quốc tế, các quỹ đầu tư và tổ chức công nghệ đã tạo nên một bức tranh khởi nghiệp đa màu sắc và đầy triển vọng. Một trong những điểm nổi bật của sự kiện là khả năng kết nối dòng vốn cho các startup. Trong bối cảnh thị trường đầu tư toàn cầu đang tái cấu trúc theo hướng thận trọng, SURF2025 vẫn ghi nhận sự tham gia mạnh mẽ của các quỹ đầu tư chiến lược như FUNDGO, Skwerup Capital (Ấn Độ), Worm Foundation, Hedera Foundation, Native Capital…

Bên cạnh việc ký kết hợp tác, các bên đã thống nhất đồng hành với hệ sinh thái khởi nghiệp Đà Nẵng trong chuỗi hoạt động kéo dài đến năm 2030, từ đào tạo nhân lực, hỗ trợ xây dựng sản phẩm, tư vấn chiến lược đến kết nối thị trường trong nước và quốc tế. Công ty CP Đầu tư HVA là một trong những đơn vị đóng vai trò dẫn dắt các dòng vốn mới với nền tảng tài chính OrionX tích hợp trí tuệ nhân tạo. Ông Lê Hòa Nhã, Tổng Giám đốc HVA chia sẻ, đầu tư cho startup công nghệ không thể ngắn hạn. Ngoài hỗ trợ vốn, nhà đầu tư phải cùng startup thiết kế chiến lược, xây dựng công cụ vận hành, phân tích dữ liệu thị trường và kết nối dài hơi với các hệ sinh thái đầu tư khu vực Ấn Độ, Hàn Quốc và Đông Nam Á.

Từ góc nhìn điều hành chính sách, ông Phạm Ngọc Sinh, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Đà Nẵng nhận định: “Thành phố đang từng bước hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp bằng cơ chế, nền tảng số và kết nối thị trường vốn. Các bản ghi nhớ tại SURF2025 là tiền đề để dòng vốn đổi mới sáng tạo chảy đúng hướng, tiếp sức cho doanh nghiệp thực sự có năng lực”.

SURF năm nay không chỉ quy tụ những gương mặt sáng giá trong giới đầu tư, mà còn tạo ra một không gian thử nghiệm mô hình tài chính phi tập trung (DeFi), token hóa tài sản và kết nối startup theo chuỗi giá trị. Tại diễn đàn “Blockchain và tài sản số” diễn ra vào chiều 30/7, các đại biểu đã đề xuất triển khai mô hình token hóa trong du lịch, giáo dục, thương mại và cả lĩnh vực quản lý công như một hướng đi giúp thành phố tối ưu hóa tài nguyên số và gia tăng nguồn thu bền vững cho nền kinh tế địa phương.

Mở rộng mạng lưới hợp tác quốc tế là một trong những mục tiêu quan trọng của SURF2025. Sau sự kiện, có thể ghi nhận sự dịch chuyển từ các hình thức hỗ trợ startup riêng lẻ sang mô hình liên minh đổi mới sáng tạo được hình thành. Tiêu biểu là hợp tác giữa Trung tâm Hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Đà Nẵng (DISSC) và SUCI Blockchain Hub, đơn vị tiên phong trong lĩnh vực ươm tạo Web3 tại Việt Nam.

Với mô hình ươm tạo chia theo 4 giai đoạn, từ định hướng sản phẩm đến gọi vốn vòng đầu, chương trình đang ươm tạo hơn 15 startup tại Đà Nẵng và sẽ tổ chức Demo Day vào tháng 9/2025 với sự tham dự của các quỹ từ Hoa Kỳ, Hàn Quốc và Singapore. Bà Quinn Giang, nhà sáng lập SUCI Blockchain Hub chia sẻ: “SURF là không gian để startup được đào tạo bài bản, được bảo hộ pháp lý, được đồng hành bởi các mentor chuyên sâu và kết nối với nhà đầu tư từ ngày đầu. Chúng tôi cùng DISSC thiết kế hành trình 12 tuần, từ mapping ý tưởng trên on-chain, đến xây dựng sản phẩm thử nghiệm và trình bày trước nhà đầu tư quốc tế”.

Tài liệu trình bày của SUCI cho thấy hơn 400 workshop, hackathon đã được tổ chức tại Việt Nam và khu vực. Mạng lưới mentor bao gồm các chuyên gia từ Lisk, Coin98, Axie Infinity, Fintexus, Animoca Brands… Trong đó, các startup tại Đà Nẵng sẽ được hỗ trợ gọi vốn từ ETHVietnam, một trong những hệ sinh thái Ethereum lớn nhất Đông Nam Á.

SURF2025 còn đánh dấu bước tiến quan trọng trong hợp tác liên chính phủ, khi Trung tâm Kinh tế sáng tạo và Đổi mới sáng tạo Ulsan (UCCEI, Hàn Quốc) ký kết thỏa thuận hỗ trợ startup Đà Nẵng tiếp cận chương trình visa D-8-4, không gian làm việc tại Ulsan Startup Hub và chương trình thử nghiệm công nghệ với doanh nghiệp Hàn Quốc. Ông Hee-chul Cho, Giám đốc Chiến lược UCCEI, nhận định: “Chúng tôi đánh giá cao tiềm năng của startup Việt Nam, đặc biệt tại Đà Nẵng. UCCEI sẽ chia sẻ nền tảng testbed, công nghệ AI, robot và năng lượng tái tạo cho startup thử nghiệm sản phẩm. Cùng với visa D-8-4 và chương trình đào tạo tại Ulsan College, đây sẽ là cánh cửa để các doanh nghiệp Việt Nam bước vào thị trường Đông Bắc Á với nền tảng pháp lý và mạng lưới mentor sẵn có”.

Tại SURF2025, loạt biên bản ký kết hợp tác đã định hình rõ những mũi nhọn liên kết chiến lược giữa Đà Nẵng với mạng lưới khởi nghiệp trong và ngoài nước. Nhóm hợp tác trong nước nổi bật với thỏa thuận giữa Sở Khoa học & Công nghệ và Cảng Hàng không Quốc tế Đà Nẵng, cùng các hợp tác giữa HVA, GM Labs, SUCI và FUNDGO về phát triển nền tảng tài chính và ươm tạo Web3.

Về phía quốc tế, Đà Nẵng ký kết với Trung tâm UCCEI (Hàn Quốc), Korea Startup Forum và Mạng lưới trí thức Việt tại Anh – Ireland nhằm thúc đẩy trao đổi công nghệ, visa khởi nghiệp và đào tạo nhân lực. Trong nhóm kết nối đầu tư, các thỏa thuận với FUNDGO, Skwerup Capital (Ấn Độ), StartupBlink, VEF (Hoa Kỳ) giúp mở rộng hành lang gọi vốn cho startup địa phương. Đồng thời, hợp tác giáo dục giữa VIS, VNUK, Đại học FPT và các đơn vị đào tạo đã thiết lập nền móng bền vững cho nguồn nhân lực đổi mới sáng tạo tại miền Trung.

Các chuyên gia tại Diễn đàn chiến lược vốn hóa doanh nghiệp proptech đã đánh giá cao tiềm năng của Việt Nam trong lĩnh vực công nghệ số và chuyển đổi số. Tuy nhiên, để phát triển mạnh mẽ, các doanh nghiệp công nghệ cần có một hệ sinh thái đủ tốt để thử nghiệm và sáng tạo. Đặc biệt, việc tiếp cận nguồn vốn dài hạn và linh hoạt được coi là chìa khóa giúp các startup vươn mình trở thành ‘kỳ lân’.

Trong thời gian gần đây, Bộ Chính trị đã ban hành ‘Bộ tứ trụ cột’ gồm Nghị quyết 57, 59, 66, 68 nhằm hoàn thiện thể chế và hỗ trợ doanh nghiệp phát triển. Chính phủ cũng đã đưa ra nhiều Nghị quyết để cụ thể hóa những yêu cầu về việc hoàn thiện thể chế, đặc biệt là xóa bỏ các rào cản, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển lớn mạnh.

Đặc biệt, với lĩnh vực công nghệ, Chính phủ đã nhiều lần nhấn mạnh rằng phát triển doanh nghiệp công nghệ và khởi nghiệp sáng tạo là trụ cột để Việt Nam chuyển mình trong kỷ nguyên số. Trong năm 2025, các bộ, ngành liên quan phải hoàn thiện việc sửa đổi, ban hành các văn bản pháp luật để hỗ trợ các startup huy động vốn linh hoạt, dễ dàng hơn.

Nhiều tổ chức quốc tế như ADB, WB đánh giá Việt Nam là một trong những quốc gia có tiềm năng lớn trong lĩnh vực công nghệ số và chuyển đổi số. Tuy nhiên, những hạn chế về thể chế khiến cho số doanh nghiệp công nghệ vươn mình trở thành ‘kỳ lân’ (mức định giá > 1 tỷ USD) tương đối ít.

Ông Hoàng Mai Chung, Chủ tịch Hội đồng quản trị Meey Group, cho rằng một điểm chung của các startup ‘kỳ lân’ là sản phẩm, dịch vụ, công nghệ mà các doanh nghiệp này tạo ra thường mang tính đột phá. Tuy vậy, để thành công không hề dễ dàng khi các startup phải đối mặt với nhiều rủi ro và thách thức.

Về vấn đề nguồn vốn, ông Chung cho rằng thị trường chứng khoán được xem là kênh huy động vốn trung và dài hạn cho doanh nghiệp, nhưng chưa thực sự hỗ trợ được các công ty khởi nghiệp do yêu cầu khắt khe về tài chính nếu muốn niêm yết.

Việc Quốc hội vừa thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số và ban hành Nghị quyết về xây dựng trung tâm tài chính tại Việt Nam đã cho phép xây dựng chính sách thử nghiệm (cơ chế sandbox) cho các mô hình kinh doanh Fintech. Đồng thời, Meey Group đã ký thỏa thuận hợp tác chiến lược với tổ chức tư vấn tài chính quốc tế ARC để khởi động lộ trình tìm kiếm IPO tại Mỹ, mở ra cơ hội cho startup Việt vươn xa trên thị trường quốc tế.

Có thể thấy, với sự hỗ trợ từ Chính phủ và các tổ chức quốc tế, các doanh nghiệp công nghệ Việt Nam đang có cơ hội để phát triển và vươn mình trở thành ‘kỳ lân’ trong lĩnh vực công nghệ số và chuyển đổi số. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức và rủi ro mà các startup cần phải vượt qua.