Bất cập trong cơ chế giao đất, cho thuê đất cho liên danh nhà đầu tư đang là một trong những vướng mắc cần được giải quyết để khơi thông nguồn lực cho phát triển đất nước. Mặc dù hệ thống pháp luật Việt Nam đã có những bước cải cách mạnh mẽ trong các lĩnh vực đầu tư, đất đai, vẫn còn những bất cập trong cơ chế giao đất, cho thuê đất cho liên danh nhà đầu tư.

Luật sư, ThS Phạm Thanh Tuấn – Đoàn Luật sư TP Hà Nội, chuyên gia pháp lý bất động sản, chia sẻ tại Hội thảo “Nhận diện khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và kiến nghị” do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Bộ Tư pháp tổ chức. Ông cho biết, Luật Đất đai năm 2024, Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023, Luật Nhà ở 2023 cùng hàng loạt Nghị định hướng dẫn đã tạo khuôn khổ pháp lý mới, đồng bộ và có nhiều đổi mới đáng ghi nhận.

Tuy nhiên, Luật sư Tuấn chỉ ra rằng, liên danh nhà đầu tư được tham gia đấu thầu thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất nhưng chưa có cơ chế giao đất, cho thuê đất cho liên danh. Cụ thể, điểm b khoản 1 Điều 4 Luật Đất đai 2024 xác định chủ thể sử dụng đất bao gồm tổ chức kinh tế theo quy định của Luật Đầu tư. Tổ chức kinh tế là một chủ thể sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai.

Trong khi đó, khoản 21 Điều 3 Luật Đầu tư 2020 (sửa đổi) xác định tổ chức kinh tế là tổ chức được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật Việt Nam, gồm doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã và tổ chức khác thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh. Như vậy, theo quy định của pháp luật về đầu tư, chỉ có doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã và tổ chức khác mới là tổ chức kinh tế.

Loại hình liên danh nhà đầu tư, tức nhiều doanh nghiệp cùng kết hợp lại với nhau để cùng đáp ứng điều kiện năng lực, kinh nghiệm thực hiện dự án theo Nghị định 115/2024/NĐ-CP và Luật Đấu thầu 2023 không phải là chủ thể được sử dụng đất theo Luật Đất đai 2024.

Luật sư Tuấn cũng chỉ ra rằng, theo Luật Đấu thầu 2023 (sửa đổi), tư cách nhà đầu tư là tổ chức, cá nhân tham dự thầu, đứng tên dự thầu và trực tiếp ký, thực hiện hợp đồng nếu được lựa chọn. Nhà đầu tư có thể là nhà đầu tư độc lập hoặc nhà đầu tư liên danh. Luật Đấu thầu quy định rõ tư cách pháp lý của liên danh khi tham gia đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư.

Tuy nhiên, Luật sư Tuấn cho rằng, hiện nay, pháp luật đất đai hiện hành không quy định việc giao đất, cho thuê đất thực hiện dự án đầu tư cho nhiều tổ chức kinh tế (các doanh nghiệp liên doanh). Khi tham gia đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư dự án có sử dụng đất, các doanh nghiệp có thể tham gia liên danh với nhau để bảo đảm điều kiện, tiêu chí về mặt tài chính, năng lực kinh nghiệm thực hiện dự án. Tuy nhiên, khi giao đất, cho thuê đất, các nhà đầu tư liên danh phải thành lập doanh nghiệp dự án (tổ chức kinh tế thực hiện dự án), chứ không giao đất, cho thuê đất cho liên danh.

Từ đó, Luật sư Tuấn đề xuất, cần bổ sung nội dung giao đất, cho thuê đất thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất cho liên danh các nhà đầu tư tại Điều 116 Luật Đất đai 2024, cụ thể: Trường hợp nhà đầu tư là liên danh, việc giao đất, cho thuê đất cho liên danh được thực hiện theo quy định pháp luật về đấu thầu. Việc này sẽ giúp khơi thông nguồn lực cho phát triển đất nước và tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư liên danh tham gia vào các dự án đầu tư có sử dụng đất.

Sở Xây dựng Hà Nội đang đề xuất một loạt chính sách ưu đãi nhằm khuyến khích các nhà đầu tư tham gia vào phát triển hạ tầng giao thông sử dụng năng lượng sạch thông qua hình thức đối tác công tư (PPP). Những ưu đãi này bao gồm việc ưu tiên giao đất và hỗ trợ 100% tiền thuê đất tại các vị trí đã quy hoạch cho các dự án phát triển trạm năng lượng sạch đến hết năm 2033. Ngoài ra, thành phố Hà Nội cam kết sẽ đầu tư đồng bộ hạ tầng giao thông và kỹ thuật để kết nối hiệu quả với các dự án trạm năng lượng sạch.

Một trong những điểm nổi bật của đề xuất này là việc hỗ trợ tài chính cho các dự án đầu tư vào hạ tầng trạm tiếp năng lượng sạch. Cụ thể, ngân sách thành phố sẽ hỗ trợ 70% tiền lãi vay ngân hàng trong 5 năm đầu tiên cho các dự án này. Đối với các dự án bến xe, bãi đỗ xe có tối thiểu 30% chỗ đỗ được trang bị trụ sạc, thành phố sẽ hỗ trợ 50% chi phí giải phóng mặt bằng và 100% tiền thuê đất trong 5 năm đầu.

Thành phố cũng cam kết đảm bảo cung ứng đủ năng lượng cho các trạm sạc, hỗ trợ miễn phí khảo sát, thiết kế đấu nối lưới điện và chi phí quảng bá. Đây là những bước đi nhằm hỗ trợ việc chuyển đổi sang sử dụng phương tiện xanh tại Hà Nội.

Theo Sở Xây dựng, để phục vụ mục tiêu chuyển đổi phương tiện xanh, thành phố yêu cầu đến hết năm 2026, tối thiểu 10% chỗ đỗ xe tại các công trình hiện hữu phải có trụ sạc. Đối với các dự án mới, tỷ lệ này sẽ là 30%. Thành phố cũng ưu tiên xây dựng trụ sạc trên vỉa hè và khuyến khích đầu tư vào trụ nạp hydrogen, nhiên liệu sạch khác.

Hiện tại, thống kê sơ bộ cho thấy toàn thành phố mới chỉ có khoảng 1.000 trạm sạc của V Green. Điều này cho thấy còn rất nhiều việc cần làm để đạt được mục tiêu đề ra. Với các chính sách ưu đãi mới, thành phố Hà Nội đang mở ra cơ hội lớn cho các nhà đầu tư tham gia vào lĩnh vực đầy tiềm năng này.

Các chính sách này không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển của hạ tầng giao thông bền vững tại Hà Nội. Thành phố đang tích cực triển khai các giải pháp để khuyến khích việc sử dụng phương tiện xanh, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư tham gia vào lĩnh vực này.

Trong thời gian tới, Sở Xây dựng Hà Nội sẽ tiếp tục phối hợp với các đơn vị liên quan để triển khai các chính sách ưu đãi này một cách hiệu quả. Đồng thời, thành phố cũng sẽ tiếp tục đẩy mạnh宣傳 về các cơ hội đầu tư vào lĩnh vực năng lượng sạch và hạ tầng giao thông bền vững.