Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang đối mặt với những bất ổn và suy giảm, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vẫn tiếp tục chảy vào Việt Nam, mang lại tín hiệu tích cực cho tăng trưởng năm 2025. Không chỉ dừng lại ở sản xuất, các dự án FDI chất lượng cao còn mang theo các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D), các tổ hợp sáng tạo tích hợp và chính sách chia sẻ dữ liệu, yếu tố quan trọng để tạo nên một nền công nghiệp hiện đại, tự chủ và bền vững.

Theo các chuyên gia kinh tế, FDI không chỉ là nguồn vốn mà còn là cầu nối tri thức, năng lực vận hành, quy chuẩn toàn cầu… và Việt Nam đang nhận được yếu tố ‘vàng’ để định vị vị trí của mình trong giai đoạn mới. Dòng vốn FDI thế hệ mới không còn tập trung vào số lượng mà chuyển dần sang chất lượng, từ công xưởng giá rẻ sang trung tâm công nghệ cao.

Trong nửa đầu năm 2025, hàng loạt dự án FDI đăng ký và điều chỉnh vốn đều hướng tới các lĩnh vực bán dẫn, điện tử công nghệ cao, sản xuất vi mạch, pin năng lượng tái tạo, và đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) ứng dụng trong chuỗi cung ứng và logistics thông minh. Xu hướng này tương đồng với dịch chuyển đầu tư của các tập đoàn lớn trên thế giới như Apple, Nvidia, Siemens, Samsung, LG…

Số liệu đầu tư FDI trong 6 tháng đầu năm nay cho thấy, đã có 826 dự án FDI điều chỉnh vốn với tổng giá trị lên đến 8,95 tỷ USD, tăng 2,2 lần so với cùng kỳ. Đồng thời, có 1.708 giao dịch góp vốn với tổng giá trị 3,28 tỷ USD, tăng 73,6% cho thấy xu hướng hợp tác sâu rộng hơn giữa đối tác nước ngoài và doanh nghiệp nội địa.

Chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách Tài chính của Thủ tướng, cho rằng các nhà đầu tư nước ngoài ngày càng tập trung nhiều hơn vào lĩnh vực công nghệ cao, sản xuất tinh gọn và hướng đến những chuỗi giá trị hoàn thiện. Đây cũng là các lĩnh vực Việt Nam đang ưu tiên thu hút, nhằm tạo động lực tăng trưởng mới.

Tuy nhiên, để tiếp tục thu hút các dự án FDI công nghệ cao, Việt Nam cần tiếp tục loại bỏ hoàn toàn tư duy ‘trải thảm đỏ mọi dự án’, để thay vào đó là chiến lược ‘lọc vàng từ cát’. Ưu tiên đầu tư vào công nghệ lõi, đổi mới sáng tạo và chuyển giao tri thức sẽ giúp tận dụng FDI làm ‘bàn đạp’ nâng cấp nền kinh tế.

Bên cạnh đó, thiếu hụt nhân lực chất lượng cao cũng là một trong những ‘nút thắt’ lớn cần tháo gỡ khi Việt Nam đặt mục tiêu thu hút các dự án FDI công nghệ cao như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), năng lượng tái tạo hay sản xuất xanh…

Trong 6 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã ghi nhận tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đăng ký đạt trên 21,5 tỷ USD, tăng mạnh 32,6% so với cùng kỳ năm trước. Đây là mức tăng cao nhất kể từ năm 2009. Không chỉ dừng lại ở mức cam kết, vốn FDI thực hiện cũng đạt trên 11,7 tỷ USD, tăng 8,1%, cho thấy mức độ thực chất trong các cam kết và giải ngân từ các nhà đầu tư.

Số lượng dự án FDI mới cũng tiếp tục tăng ấn tượng trong 6 tháng đầu năm, với 1.988 dự án được cấp phép mới, tăng 21,7% so với cùng kỳ năm trước. Tổng vốn đăng ký của các dự án mới này đạt gần 9,3 tỷ USD. Dòng vốn đầu tư nước ngoài đã đổ vào 18/21 ngành kinh tế quốc dân, trong đó ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục dẫn đầu về cả số lượng dự án và giá trị vốn đầu tư.

Ngành bất động sản cũng ghi nhận sự tăng trưởng vượt bậc, với tổng vốn đầu tư tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm trước. Điều này phản ánh kỳ vọng của các nhà đầu tư vào triển vọng dài hạn của thị trường bất động sản Việt Nam. Sự gia tăng này có thể được lý giải bằng việc Việt Nam đang là điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư nước ngoài nhờ vào môi trường đầu tư ngày càng được cải thiện và tiềm năng tăng trưởng kinh tế cao.

Tuy nhiên, triển vọng của dòng vốn FDI trong những tháng cuối năm vẫn còn nhiều bất ổn. Các yếu tố địa chính trị và chính sách thương mại toàn cầu đang có những diễn biến phức tạp. Mới đây, Mỹ đã ban hành khung sơ bộ áp thuế đối ứng lên tới 20% với hàng xuất khẩu của Việt Nam. Mặc dù còn phải chờ đợi những chi tiết cụ thể về mức thuế, diễn biến này có thể tác động trực tiếp đến chi phí thương mại, dòng hợp đồng xuất khẩu và tâm lý đầu tư trong khu vực.

Điều này đặt ra thách thức cho việc duy trì và thu hút dòng vốn FDI vào Việt Nam trong thời gian tới. Các cơ quan chức năng và Bộ ngành liên quan cần có những giải pháp phù hợp để hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước và quốc tế, cũng như tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư nhằm tăng cường sự tin tưởng và thu hút vốn đầu tư nước ngoài.

Nhìn chung, mặc dù còn những thách thức phía trước, nhưng với những kết quả tích cực trong 6 tháng đầu năm, Việt Nam có cơ sở để kỳ vọng vào một năm 2025 với dòng vốn FDI đạt mục tiêu đề ra. Việc duy trì ổn định chính trị, kinh tế và tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư sẽ là chìa khóa giúp Việt Nam tiếp tục thu hút dòng vốn FDI trong thời gian tới.