Gần đây, vụ việc liên quan đến mua sắm vật tư tiêu hao hóa chất tại một bệnh viện ở TPHCM đã đặt ra vấn đề về việc đảm bảo cạnh tranh, công bằng và minh bạch trong đấu thầu. Sự việc này xảy ra tại bệnh viện do bà Nguyễn Ánh lãnh đạo, nơi đã phân chia vật tư tiêu hao hóa chất thành hai nhóm: nhóm không bắt buộc sử dụng cùng thiết bị y tế chuyên dùng và nhóm phải sử dụng cùng thiết bị y tế chuyên dùng.

Đối với nhóm thứ hai, bệnh viện đã áp dụng quy định tại Điều 65 Nghị định số 98/2021/NĐ-CP về quản lý trang thiết bị y tế. Theo đó, nhà thầu phải được ‘Chủ sở hữu thiết bị y tế xác nhận tương thích với thiết bị xxx’. Tuy nhiên, một số nhà thầu đã phản ánh rằng quy định này có yếu tố hạn chế nhà thầu theo khoản 3 Điều 44 Luật Đấu thầu.

Bộ Tài chính đã có ý kiến về vấn đề này, cho rằng việc áp dụng hình thức chỉ định thầu hoặc chào giá trực tuyến có thể được xem xét nếu gói thầu mua sắm vật tư tiêu hao hóa chất phải sử dụng cùng thiết bị y tế chuyên dùng để đảm bảo tính tương thích. Tuy nhiên, Bộ Tài chính cũng nhấn mạnh rằng hồ sơ mời thầu không được nêu điều kiện dẫn đến làm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng.

Để đảm bảo việc tổ chức đấu thầu mua sắm ‘vật tư tiêu hao hóa chất phải sử dụng cùng thiết bị y tế chuyên dùng’ được bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh bạch, hiệu quả kinh tế và trách nhiệm giải trình, các đơn vị cần căn cứ vào các quy định hiện hành để xây dựng hồ sơ mời thầu và đánh giá hồ sơ dự thầu một cách phù hợp. Điều này sẽ giúp đảm bảo rằng quá trình đấu thầu diễn ra công bằng và minh bạch, đồng thời giúp tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả kinh tế.

Trong bối cảnh việc đấu thầu mua sắm vật tư tiêu hao hóa chất đang trở nên phổ biến tại các bệnh viện, việc đảm bảo cạnh tranh, công bằng và minh bạch trong đấu thầu là cực kỳ quan trọng. Các đơn vị cần phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định hiện hành và xây dựng hồ sơ mời thầu một cách phù hợp để đảm bảo rằng quá trình đấu thầu diễn ra công bằng và minh bạch.

Tóm lại, vụ việc liên quan đến mua sắm vật tư tiêu hao hóa chất tại một bệnh viện ở TPHCM đã đặt ra vấn đề về việc đảm bảo cạnh tranh, công bằng và minh bạch trong đấu thầu. Để giải quyết vấn đề này, các đơn vị cần căn cứ vào các quy định hiện hành để xây dựng hồ sơ mời thầu và đánh giá hồ sơ dự thầu một cách phù hợp. Đồng thời, việc đảm bảo cạnh tranh, công bằng và minh bạch trong đấu thầu là cực kỳ quan trọng để giúp tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả kinh tế.

Bất cập trong cơ chế giao đất, cho thuê đất cho liên danh nhà đầu tư đang là một trong những vướng mắc cần được giải quyết để khơi thông nguồn lực cho phát triển đất nước. Mặc dù hệ thống pháp luật Việt Nam đã có những bước cải cách mạnh mẽ trong các lĩnh vực đầu tư, đất đai, vẫn còn những bất cập trong cơ chế giao đất, cho thuê đất cho liên danh nhà đầu tư.

Luật sư, ThS Phạm Thanh Tuấn – Đoàn Luật sư TP Hà Nội, chuyên gia pháp lý bất động sản, chia sẻ tại Hội thảo “Nhận diện khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và kiến nghị” do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Bộ Tư pháp tổ chức. Ông cho biết, Luật Đất đai năm 2024, Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023, Luật Nhà ở 2023 cùng hàng loạt Nghị định hướng dẫn đã tạo khuôn khổ pháp lý mới, đồng bộ và có nhiều đổi mới đáng ghi nhận.

Tuy nhiên, Luật sư Tuấn chỉ ra rằng, liên danh nhà đầu tư được tham gia đấu thầu thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất nhưng chưa có cơ chế giao đất, cho thuê đất cho liên danh. Cụ thể, điểm b khoản 1 Điều 4 Luật Đất đai 2024 xác định chủ thể sử dụng đất bao gồm tổ chức kinh tế theo quy định của Luật Đầu tư. Tổ chức kinh tế là một chủ thể sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai.

Trong khi đó, khoản 21 Điều 3 Luật Đầu tư 2020 (sửa đổi) xác định tổ chức kinh tế là tổ chức được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật Việt Nam, gồm doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã và tổ chức khác thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh. Như vậy, theo quy định của pháp luật về đầu tư, chỉ có doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã và tổ chức khác mới là tổ chức kinh tế.

Loại hình liên danh nhà đầu tư, tức nhiều doanh nghiệp cùng kết hợp lại với nhau để cùng đáp ứng điều kiện năng lực, kinh nghiệm thực hiện dự án theo Nghị định 115/2024/NĐ-CP và Luật Đấu thầu 2023 không phải là chủ thể được sử dụng đất theo Luật Đất đai 2024.

Luật sư Tuấn cũng chỉ ra rằng, theo Luật Đấu thầu 2023 (sửa đổi), tư cách nhà đầu tư là tổ chức, cá nhân tham dự thầu, đứng tên dự thầu và trực tiếp ký, thực hiện hợp đồng nếu được lựa chọn. Nhà đầu tư có thể là nhà đầu tư độc lập hoặc nhà đầu tư liên danh. Luật Đấu thầu quy định rõ tư cách pháp lý của liên danh khi tham gia đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư.

Tuy nhiên, Luật sư Tuấn cho rằng, hiện nay, pháp luật đất đai hiện hành không quy định việc giao đất, cho thuê đất thực hiện dự án đầu tư cho nhiều tổ chức kinh tế (các doanh nghiệp liên doanh). Khi tham gia đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư dự án có sử dụng đất, các doanh nghiệp có thể tham gia liên danh với nhau để bảo đảm điều kiện, tiêu chí về mặt tài chính, năng lực kinh nghiệm thực hiện dự án. Tuy nhiên, khi giao đất, cho thuê đất, các nhà đầu tư liên danh phải thành lập doanh nghiệp dự án (tổ chức kinh tế thực hiện dự án), chứ không giao đất, cho thuê đất cho liên danh.

Từ đó, Luật sư Tuấn đề xuất, cần bổ sung nội dung giao đất, cho thuê đất thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất cho liên danh các nhà đầu tư tại Điều 116 Luật Đất đai 2024, cụ thể: Trường hợp nhà đầu tư là liên danh, việc giao đất, cho thuê đất cho liên danh được thực hiện theo quy định pháp luật về đấu thầu. Việc này sẽ giúp khơi thông nguồn lực cho phát triển đất nước và tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư liên danh tham gia vào các dự án đầu tư có sử dụng đất.

Bộ Xây dựng vừa ban hành Quyết định số 1065, công bố thủ tục hành chính mới trong lĩnh vực nhà ở thuộc phạm vi quản lý của bộ. Quyết định này đưa ra các quy định cụ thể về thời gian giải quyết thủ tục giao chủ đầu tư và chấp thuận chủ trương đầu tư cho các dự án nhà ở xã hội.

Quyết định này quy định rõ thời gian giải quyết thủ tục giao chủ đầu tư và chấp thuận chủ trương đầu tư cho các dự án nhà ở xã hội. Đối với trường hợp dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội đã được chấp thuận chủ trương đầu tư, chấp thuận đầu tư hoặc có văn bản pháp lý tương đương, thời hạn giải quyết thủ tục giao chủ đầu tư không thông qua đấu thầu là 22 ngày.

Quyết định này cũng phân biệt thời hạn giải quyết dựa trên nguồn gốc của dự án. Cụ thể, với dự án do nhà đầu tư đề xuất và được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư trước ngày 1/7/2025, thời hạn giải quyết vẫn là 22 ngày. Tuy nhiên, nếu dự án do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền lập và chấp thuận chủ trương đầu tư trước ngày 1/7/2025, thời hạn giải quyết sẽ kéo dài hơn, lên đến 52 ngày.

Ngoài ra, đối với các dự án nhà ở xã hội chưa có chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc văn bản pháp lý tương đương, thời hạn giải quyết thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời giao chủ đầu tư sẽ dao động từ 37 đến 52 ngày. Những quy định mới này được kỳ vọng sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án nhà ở xã hội, góp phần tăng cung nhà ở giá rẻ cho thị trường.

Để biết thêm thông tin chi tiết về quyết định này, vui lòng truy cập vào trang web của Bộ Xây dựng https://www.moc.gov.vn/ hoặc liên hệ trực tiếp với cơ quan có thẩm quyền.

Trong quá trình tham gia các gói thầu gần đây, nhiều nhà thầu đã gặp phải khó khăn khi thực hiện hồ sơ dự thầu (HSDT) do các biểu mẫu không được số hóa dưới dạng webform trong hồ sơ mời thầu (HSMT). Để giải quyết vấn đề này, Văn bản số 9648/BTC-QLĐT đã được ban hành, hướng dẫn cụ thể về việc chuyển tiếp trong giai đoạn hiện nay.

Cụ thể, tại tỉnh Bình Định, Ban Quản lý dự án các công trình giao thông và dân dụng đã phát hành HSMT cho Gói thầu Toàn bộ khối lượng thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị thuộc Dự án Sửa chữa, cải tạo, nâng cấp Đài Phát thanh và Truyền hình Bình Định với giá gói thầu là 13,025 tỷ đồng. Trong quá trình mời thầu, nhà thầu đã đề nghị làm rõ việc HSMT chưa phù hợp với quy định của Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 57/2024/QH15, Luật số 90/2025/QH15. Nhà thầu đã chỉ ra rằng, tại Chương I – Chỉ dẫn nhà thầu, Chương IV – Biểu mẫu mời thầu và dự thầu yêu cầu nhà thầu lập HSDT theo các biểu mẫu được số hóa dưới dạng webform, nhưng HSMT của Gói thầu không có các biểu mẫu này.

Phúc đáp nội dung trên, Chủ đầu tư cho biết việc đăng tải HSMT và HSDT kể từ ngày 1/7/2025 được thực hiện theo hướng dẫn chuyển tiếp trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Điều này cho thấy rằng, trong giai đoạn chuyển tiếp hiện nay, việc thực hiện HSMT và HSDT cần được linh hoạt và phù hợp với các quy định hiện hành.

Tương tự, tại tỉnh Ninh Bình, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông đã phát hành HSMT cho Gói thầu số 6 Thi công xây dựng công trình thuộc Dự án Nâng cấp tuyến đường liên xã giáp sông Yêm huyện Kim Sơn với giá gói thầu là 33,855 tỷ đồng. Nhà thầu đã đề nghị Ban làm rõ về các biểu mẫu mời thầu và dự thầu trong HSMT, vì trên Hệ thống không thể hiện các mục kê khai cho các biểu mẫu thuộc Chương IV của HSMT.

Theo quy định tại Thông tư số 22/2024/TT-BKHĐT, một số nội dung trong HSMT được số hóa dưới dạng webform sẽ được chủ đầu tư và nhà thầu nhập trực tiếp trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Ngày 30/6/2025, Bộ Tài chính đã có Văn bản số 9648/BTC-QLĐT hướng dẫn việc quản lý tài khoản, tổ chức lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Văn bản này nêu rõ rằng, trong thời gian từ ngày 1/7/2025 đến ngày Nghị định thay thế Nghị định số 24/2024/NĐ-CP đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị định số 17/2025/NĐ-CP có hiệu lực thi hành, hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển, HSMT đăng tải trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia phải được lập phù hợp với quy định của Luật Đấu thầu, Nghị định số 24/2024/NĐ-CP và nội dung trong các văn bản hướng dẫn còn phù hợp với quy định của Luật Đấu thầu.

Như vậy, để đảm bảo sự thông suốt trong quá trình lựa chọn nhà thầu, các nhà thầu cần cập nhật thông tin và thực hiện đúng các hướng dẫn chuyển tiếp theo quy định hiện hành. Việc này sẽ giúp các nhà thầu tránh gặp phải khó khăn và rủi ro trong quá trình tham gia các gói thầu.

Các nhà thầu có thể tìm hiểu thêm thông tin về quy định và hướng dẫn chuyển tiếp trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia và các văn bản pháp luật liên quan để đảm bảo sự tuân thủ và thực hiện đúng các quy định.