Chuyển đổi số y tế đang là một thách thức lớn đối với các bệnh viện chuyên sâu tại Việt Nam. Tại Diễn đàn Y tế Việt Nam 2025, GS.TS Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đã chỉ ra những khó khăn trong việc ứng dụng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo (AI) trong chẩn đoán và điều trị y khoa.

Theo GS.TS Lê Hữu Song, các bệnh viện càng lớn, càng chuyên sâu thì càng khó và chậm trong chuyển đổi số y tế. Thách thức lớn nhất là thay đổi tư duy và con người. Hiện nay, nền tảng công nghệ và cơ sở hạ tầng còn hạn chế, chưa thực sự chuẩn hóa. Dữ liệu y tế có thể lớn nhưng chưa được khai thác hiệu quả do không thống nhất và chưa chuẩn hóa.

Yếu tố quyết định và cũng là thách thức lớn nhất là con người, với sự e ngại thay đổi. Để triển khai bệnh án điện tử, quy trình từ chuyên môn, quản lý phải được xây dựng chuẩn. Tuy nhiên, không phải đơn vị nào, cá nhân nào cũng mong muốn việc này. Điều này đòi hỏi sự thay đổi tư duy và thói quen, đặc biệt là ở các bệnh viện lớn.

Bệnh viện lớn chậm chuyển đổi số là một thực trạng đáng lo ngại. Hồ sơ bệnh án điện tử là điểm cốt lõi trong chuyển đổi số y tế, nhưng đến nay, chỉ có 270 cơ sở thực hiện xong việc này, trong số này, không nhiều bệnh viện hạng đặc biệt hoặc cấp chuyên sâu.

GS.TS Lê Hữu Song cho rằng mấu chốt vấn đề là “thay đổi tư duy”, trong khi thay đổi thói quen ở đơn vị càng lớn thì càng khó khăn. Bệnh viện có hàng chục nghìn quy trình chuyên môn khác nhau, văn bản giấy không kết nối với nhau. Muốn chuyển đổi số, sử dụng AI, các đơn vị từ lâm sàng, cận lâm sàng, đến dược, trang thiết bị, kiểm soát nhiễm khuẩn… phải kết nối.

Chi phí đầu tư lớn cũng là một thách thức đối với các bệnh viện. Các chuyên gia tính toán, trung bình mỗi bệnh viện tuyến tỉnh cần đầu tư hơn 10 tỷ đồng để triển khai bệnh án điện tử. Với các bệnh viện quy mô lớn, số tiền đầu tư còn lớn hơn rất nhiều.

Trước đó, Bộ Y tế yêu cầu đơn vị chuyên môn xây dựng quy định kết cấu chi phí ứng dụng CNTT trong giá dịch vụ khám chữa bệnh, cần hoàn thành trong tháng 6, tuy nhiên đến nay vẫn chưa có hướng dẫn.

Để đẩy mạnh chuyển đổi số y tế, các chuyên gia và lãnh đạo ngành y tế cần tập trung vào việc xây dựng nền tảng công nghệ và cơ sở hạ tầng chuẩn hóa, đồng thời triển khai các giải pháp nhằm thay đổi tư duy và thói quen của cán bộ y tế. Sự hỗ trợ từ Chính phủ và các tổ chức quốc tế cũng là cần thiết để giúp các bệnh viện vượt qua thách thức về chi phí đầu tư.

Trong bối cảnh hiện nay, chuyển đổi số y tế không chỉ là một yêu cầu mà còn là một điều kiện cần thiết để nâng cao chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh và đáp ứng nhu cầu của người dân. Các bệnh viện cần xác định rõ mục tiêu và lộ trình cụ thể để triển khai chuyển đổi số y tế, đồng thời tích cực phối hợp với các đơn vị khác để chia sẻ kinh nghiệm và giải pháp.

Triển khai bệnh án điện tử là một bước tiến quan trọng trong việc chuyển đổi số y tế, giúp nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh và quản lý y tế. Tuy nhiên, quá trình triển khai đang gặp nhiều khó khăn về tài chính, nhân lực chuyên môn và hạ tầng kỹ thuật, đặc biệt là tại các bệnh viện tuyến huyện. Cử tri TP Hải Phòng đã kiến nghị Chính phủ ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ về nguồn lực và kỹ thuật để giúp các bệnh viện tuyến huyện triển khai hiệu quả bệnh án điện tử.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã phản hồi rằng Quốc hội và Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản quan trọng tạo hành lang pháp lý thúc đẩy chuyển đổi số y tế. Các văn bản này bao gồm Nghị quyết 193/2025, Nghị định 88/2025, Chỉ thị 07, đặt nền tảng cho chuyển đổi số y tế, hướng tới xây dựng hệ thống chăm sóc sức khỏe và phòng bệnh dựa trên công nghệ số.

Bộ Y tế đã ban hành Quyết định 1150 về kế hoạch triển khai hồ sơ bệnh án điện tử, giao nhiệm vụ cho các đơn vị trực thuộc giải quyết các vấn đề về chi phí dịch vụ khám, chữa bệnh trên hệ thống RIS-PACS. Thông tư 13/2025 của Bộ Y tế cũng đã hướng dẫn kỹ thuật triển khai bệnh án điện tử, cung cấp căn cứ pháp lý cho các cơ sở y tế thực hiện.

Bộ Khoa học và Công nghệ cũng xác định y tế là lĩnh vực ưu tiên chuyển đổi số, đề xuất đưa vào chương trình Chuyển đổi số quốc gia, hỗ trợ khám, chữa bệnh từ xa và đơn thuốc điện tử. Ngày 13-5, Bộ Y tế đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định 102/2025 quy định về quản lý dữ liệu y tế nhằm phát triển về hạ tầng dữ liệu y tế.

Tuy nhiên, tính đến ngày 22-7, cả nước mới có 283 trong tổng số hơn 1.500 cơ sở y tế đã triển khai bệnh án điện tử. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 07, giao Bộ Y tế chỉ đạo, đôn đốc 100% các bệnh viện trên toàn quốc phải triển khai bệnh án điện tử, hoàn thành trong tháng 9-2025. Với khối lượng công việc nhiều, phức tạp, đòi hỏi các đơn vị chức năng, bệnh viện phải quyết liệt để hoàn thành đúng lộ trình đề ra.