Bộ Công Thương đang xây dựng một lộ trình mới về việc phối trộn và sử dụng nhiên liệu sinh học, dự kiến sẽ có hiệu lực từ ngày 1-1-2026. Theo đó, việc sử dụng xăng E10 sẽ được triển khai đồng loạt và trở thành bắt buộc cho các phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

Cục Đổi mới sáng tạo – Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) cho biết, mục tiêu của việc sử dụng xăng sinh học là giảm thiểu các loại khí thải gây hiệu ứng nhà kính, bảo vệ môi trường và tăng cường sử dụng các nguồn nhiên liệu sinh học thay thế nhiên liệu hóa thạch đang dần cạn kiệt.

Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp cho biết chi phí đầu tư chuyển đổi sang sử dụng xăng E10 rất lớn, trong khi chính sách chưa rõ ràng về việc phân phối, tiêu dùng và lộ trình chuyển đổi cụ thể, gây lúng túng cho các doanh nghiệp.

Bộ Công Thương đã cơ bản thực hiện xong công tác rà soát, đánh giá, phân tích tình hình thực hiện Quyết định 53/2012 về lộ trình áp dụng tỉ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống do Thủ tướng Chính phủ ban hành. Bộ đã có tờ trình báo cáo Thủ tướng xin chủ trương xây dựng quyết định thay thế Quyết định 53, đề xuất kế hoạch mới thay thế lộ trình sử dụng nhiên liệu sinh học.

Cục Quản lý và Phát triển Thị trường trong nước được giao đảm bảo nguồn cung xăng nền cũng như ethanol (E100), phối hợp cùng với các đơn vị liên quan, các hiệp hội để rà soát, xem xét kiến nghị các cập nhật các quy định về kỹ thuật đối với các chủng loại xăng dầu.

Đặc biệt, các doanh nghiệp sản xuất và đầu mối kinh doanh phải chuẩn bị cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện để sẵn sàng cho sản xuất, phối trộn, vận chuyển và phân phối xăng sinh học E10 trên toàn quốc, dự kiến từ ngày 1-1-2026.

Trước đó, theo Quyết định 53 của Thủ tướng được ban hành từ năm 2012, từ ngày 1-12-2014, xăng sinh học E5 được sản xuất, phối chế, kinh doanh để sử dụng cho phương tiện cơ giới đường bộ tại một số địa phương lớn như Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng… trước khi mở rộng trên toàn quốc từ ngày 1-12-2015.

Với xăng E10, sau khi thí điểm tại một số địa phương từ ngày 1-12-2016, sẽ áp dụng trên toàn quốc từ ngày 1-12-2017. Tuy nhiên, sau khi được đưa ra thị trường từ đầu năm 2018, đến nay xăng E5RON92 gần như vắng bóng trên thị trường, dù từng có thời kỳ mà tỉ lệ tiêu thụ xăng E5RON92 lên tới 42%.

Đối với mặt hàng xăng sinh học E10 đến nay vẫn chưa được tiêu thụ, chậm đến gần 9 năm so với lộ trình được đưa ra tại Quyết định 53.

Nhiều doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đang cấp tập chuẩn bị cho việc triển khai xăng E10 từ ngày 1-1-2026. Tuy nhiên, họ cũng bày tỏ lo lắng về chi phí đầu tư chuyển đổi, chính sách phân phối, tiêu dùng và lộ trình chuyển đổi cụ thể.

PGS.TS Phạm Hữu Tuyến và Nguyễn Thế Trực, Đại học Bách khoa Hà Nội, cho biết việc sử dụng nhiên liệu sinh học cho phương tiện giao thông mang lại lợi thế về an ninh năng lượng, giảm ô nhiễm môi trường và phát triển kinh tế – xã hội khu vực nông thôn.

Các kết quả nghiên cứu đều cho thấy với tỉ lệ ethanol dưới 10% (E10 trở xuống), xăng sinh học giúp nâng cao công suất động cơ, giảm tiêu thụ nhiên liệu và đặc biệt giảm đáng kể các thành phần độc hại trong khí thải như HC và CO.

Nhiều người tiêu dùng ủng hộ việc sử dụng xăng sinh học song vẫn còn băn khoăn về chất lượng, cũng như mong muốn mặt hàng này có mức giá phù hợp với đại đa số người tiêu dùng.

Bộ trưởng Bộ Công Thương yêu cầu khẩn trương trình Chính phủ thông qua báo cáo về lộ trình sử dụng xăng E10, dự kiến từ ngày 1-1-2026.

Xu hướng sử dụng xăng sinh học E10 đang ngày càng phổ biến trên toàn cầu, với hơn 80 quốc gia đã ban hành chính sách về nhiên liệu sinh học. Tại Việt Nam, Bộ Công Thương đang tích cực tham mưu để trình Chính phủ ban hành lộ trình sử dụng xăng E10, dự kiến sẽ được áp dụng từ ngày 1-1-2026. Tuy nhiên, trước khi sử dụng xăng sinh học E10, các chủ xe cần kiểm tra kỹ về khả năng tương thích của xe để đảm bảo an toàn.

Hầu hết các loại xe ô tô hiện đại đều có thể sử dụng xăng sinh học E10 một cách an toàn, nhưng vẫn cần phải kiểm tra kỹ sách hướng dẫn sử dụng hoặc liên hệ với cố vấn dịch vụ để được tư vấn cụ thể. Ở Việt Nam, xăng sinh học E5 vẫn đang được sử dụng song song với A92, A95 và chưa ghi nhận trường hợp nào xe bị hư hỏng do sử dụng loại xăng này. Tuy nhiên, với xăng sinh học E10, do hàm lượng cồn cao hơn, chủ xe sẽ cần kiểm tra kỹ về khả năng tương thích của xe.

Thông tin về khả năng tương thích của xe với xăng sinh học E10 có thể dễ dàng tìm thấy trong sách hướng dẫn sử dụng được kèm theo xe khi bàn giao hoặc tra cứu trên website của nhà sản xuất. Nhiều mẫu xe phổ biến ở Việt Nam đã được kiểm tra về khả năng sử dụng xăng sinh học E10. Ví dụ, mẫu Honda CR-V 2024 và 2025 đều có thể sử dụng xăng không chì/xăng sinh học lên tới E85, nhưng chỉ áp dụng cho xe ở Thái Lan. Tại Việt Nam, xe chỉ có thể sử dụng xăng không chì, chỉ số Octan 91 trở lên.

Trong khi đó, Mazda CX-5 có thể sử dụng xăng sinh học E10 ở nhiều quốc gia ở châu Âu, châu Phi cũng như châu Á, nhưng chưa có thông tin rõ ràng về thị trường Việt Nam. Ngược lại, chủ xe Toyota Corolla Cross sẽ không phải băn khoăn nhiều, vì sách hướng dẫn sử dụng ghi rằng xe có thể sử dụng tới loại xăng E85 và không ghi rõ cụ thể thị trường nào.

Đối với những xe mà sách hướng dẫn không có thông tin về xăng sinh học, hoặc xe quá cũ không còn sách hướng dẫn, các chủ xe nên chủ động liên hệ với nhà sản xuất hoặc đại lý chính hãng để được tư vấn. Một cách khác để kiểm tra xe có thể sử dụng xăng sinh học không là kiểm tra nắp bình xăng, nhưng điều này thường chỉ có trên xe nhập khẩu và không phải loại nào cũng có ghi chú.

Việc kiểm tra khả năng tương thích của xe với xăng sinh học E10 là rất quan trọng để đảm bảo an toàn và tránh các vấn đề có thể xảy ra. Các chủ xe cần tìm hiểu kỹ thông tin và liên hệ với nhà sản xuất hoặc đại lý chính hãng nếu cần thiết. Điều này sẽ giúp đảm bảo việc sử dụng xăng sinh học E10 một cách an toàn và hiệu quả.

Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang tích cực đẩy mạnh quá trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và ứng dụng công nghệ tiên tiến nhằm đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia và phát triển bền vững. Tại Diễn đàn ‘Công nghệ năng lượng trong kỷ nguyên mới’ diễn ra vào sáng ngày 29/7 tại Hà Nội, các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực năng lượng đã tập trung thảo luận về những đột phá công nghệ có tiềm năng định hình lại tương lai của ngành năng lượng.

Với dự báo nhu cầu điện năng của Việt Nam sẽ tăng từ 8-10% hàng năm, việc chuyển đổi sang các nguồn năng lượng sạch và giảm thiểu sự phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch đã trở thành một yêu cầu cấp thiết. Trong đó, các giải pháp như lưới điện thông minh, công nghệ lưu trữ năng lượng tiên tiến, hydro xanh, và các giải pháp năng lượng tái tạo hiệu suất cao được xác định là những trụ cột quan trọng giúp Việt Nam thực hiện mục tiêu tham vọng là đạt được phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Để đạt được mục tiêu đầy tham vọng này, các chuyên gia và doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực năng lượng tái tạo nhấn mạnh sự cần thiết của việc ổn định và minh bạch hóa khung chính sách, hoàn thiện thể chế, và đặc biệt là thúc đẩy hợp tác giữa khu vực công và tư nhân. Việt Nam đã xây dựng được một nền tảng chính sách quan trọng với Nghị quyết 55 và Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, trong đó đặt mục tiêu tỷ lệ năng lượng tái tạo sẽ chiếm tới 75% vào năm 2050.

Cam kết đạt được phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 không chỉ là một mục tiêu môi trường mà còn là một động lực quan trọng để hoàn thiện thể chế và thúc đẩy một cách thực chất và hiệu quả quá trình chuyển đổi năng lượng xanh. Qua đó, không chỉ giúp Việt Nam đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia mà còn đóng góp vào nỗ lực toàn cầu trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu.

Nhìn chung, Việt Nam đang đứng trước một cơ hội lớn để chuyển đổi sang một mô hình phát triển bền vững, dựa trên nền tảng của năng lượng tái tạo và công nghệ tiên tiến. Sự thành công trong việc thực hiện các mục tiêu này sẽ không chỉ góp phần bảo vệ môi trường mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân và thúc đẩy sự phát triển kinh tế bền vững.

Liên quan: Nhiều chuyên gia và doanh nghiệp đã bắt đầu tìm hiểu về công nghệ hidro xanh và lưới điện thông minh như những giải pháp tiềm năng cho tương lai năng lượng của Việt Nam.