Tổng thống Mỹ Donald Trump đã châm ngòi cho những căng thẳng với các cường quốc mới nổi trong khối BRICS, bao gồm Brazil, Ấn Độ và Trung Quốc, thông qua việc áp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ các quốc gia này. Quyết định này không chỉ đơn thuần là một nỗ lực nhằm cân bằng cán cân thương mại mà còn bị thúc đẩy bởi những động cơ chính trị phức tạp.

Ông Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp áp đặt thuế quan mới đối với hàng hóa nhập khẩu từ nhiều quốc gia, với mức thuế dao động từ 10% đến 41%. Brazil sẽ phải chịu mức thuế đối ứng 10%, nhưng còn phải gánh thêm các loại thuế bổ sung khác, nâng tổng mức thuế cuối cùng lên đến 50%. Tổng thống Trump cũng bày tỏ sự sẵn sàng nhận cuộc gọi từ Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva để thảo luận về các vấn đề thuế quan và căng thẳng ngoại giao giữa hai nước.

Ấn Độ cũng phải đối mặt với mức thuế 25% từ Mỹ, với lý do được ông Trump đưa ra là hoạt động thương mại đang diễn ra với Nga và vai trò của New Delhi trong khối BRICS. Ông Trump cáo buộc các quốc gia BRICS đang cố gắng ‘phá hủy đồng đô la Mỹ’.

Căng thẳng thuế quan giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn chưa có lối thoát. Ông Trump đã chỉ trích Trung Quốc về các hoạt động thương mại mà ông cho là ‘không công bằng’ và áp dụng mức thuế cao đối với hàng hóa Trung Quốc. Đáp lại, Bắc Kinh cũng áp dụng mức thuế tương đương đối với hàng hóa Mỹ.

Sự phản đối của Tổng thống Trump đối với các thành viên BRICS được Thượng nghị sĩ Lindsay Graham ủng hộ, khi cho rằng cách tiếp cận này là ‘cách tốt nhất để đạt được hòa bình cho cuộc chiến Nga – Ukraine và mở ra nhiều thị trường hơn cho hàng hóa Mỹ’. Điều này cho thấy động thái áp thuế không chỉ là một vấn đề kinh tế mà còn là một công cụ chính trị để gây áp lực lên các quốc gia có quan hệ thân thiết với Nga và trong khối BRICS.

Các chuyên gia cho rằng cuộc chiến thương mại diện rộng có thể gây ra ảnh hưởng tiêu cực không chỉ cho các nước bị áp thuế mà cả cho chính người tiêu dùng Mỹ. Việc áp thuế sẽ tác động mạnh đến nền kinh tế các nước bị áp thuế và có thể gây ra một cuộc chiến thương mại toàn cầu.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố một thỏa thuận thương mại quan trọng với Liên minh châu Âu (EU), giúp giảm thiểu nguy cơ xảy ra một cuộc chiến thương mại xuyên Đại Tây Dương. Thỏa thuận này được xem là một bước tiến lớn trong quan hệ thương mại giữa Mỹ và EU, và có thể có tác động đáng kể đến nền kinh tế toàn cầu.

Sau nhiều tháng đàm phán căng thẳng, Tổng thống Trump và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã công bố khung thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và EU. Theo thỏa thuận này, Mỹ sẽ áp mức thuế 15% đối với phần lớn hàng hóa nhập khẩu từ EU, bao gồm ô tô, dược phẩm và vi mạch điện tử. Đổi lại, EU cam kết sẽ mua 750 tỷ USD năng lượng từ Mỹ và đầu tư thêm 600 tỷ USD vào thị trường Mỹ.

Tổng thống Trump đã gọi thỏa thuận này là “thỏa thuận lớn nhất từng được thực hiện” và khẳng định các quốc gia EU sẽ mở cửa hoàn toàn cho thương mại với Mỹ mà không có thuế quan. Ông cũng cho biết các quốc gia EU sẽ mua một lượng lớn thiết bị quân sự từ Mỹ.

Thỏa thuận mới này không chỉ giúp giảm căng thẳng thương mại mà còn tránh được nguy cơ xảy ra một cuộc chiến thương mại toàn diện, điều có thể ảnh hưởng nặng nề đến nền kinh tế toàn cầu. Năm ngoái, tổng giá trị trao đổi hàng hóa giữa EU và Mỹ lên tới 975 tỷ USD. Việc giữ cho dòng chảy thương mại ổn định giữa hai nền kinh tế lớn sẽ mang lại lợi ích cho cả doanh nghiệp, người tiêu dùng và nhà đầu tư.

Bà von der Leyen thừa nhận đây là cuộc đàm phán rất khó khăn, nhưng kết quả đạt được là “tốt cho cả hai bên”. Lãnh đạo nhiều nước EU, như Đức, Ý, Ireland, đều hoan nghênh thỏa thuận, dù vẫn còn lo ngại về tác động của mức thuế 15% mới áp dụng.

Ngành dược phẩm bị ảnh hưởng thế nào?

Dược phẩm là mặt hàng xuất khẩu lớn nhất từ EU sang Mỹ, với giá trị 155 tỷ USD trong năm qua. Với mức thuế 15% mới, ngành này sẽ chịu tác động lớn, đặc biệt là đối với Ireland – quốc gia EU cung cấp dược phẩm nhiều nhất cho Mỹ.

Ông Trump nhấn mạnh Mỹ không thể tiếp tục phụ thuộc vào các nước khác trong lĩnh vực dược phẩm và từng đe dọa sẽ áp thuế lên tới 200% với các loại thuốc sản xuất bên ngoài nước Mỹ từ ngày 1/8. Thỏa thuận mới dường như là cách để kiểm soát tình hình trước khi các mức thuế trừng phạt này có hiệu lực.

Điều gì sẽ xảy ra sau ngày 1/8?

Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick xác nhận rằng ngày 1/8 là thời hạn cuối để các đối tác thương mại khác của Mỹ đạt được thỏa thuận nếu không muốn đối mặt với các mức thuế mới. Các mức thuế lên tới 50% có thể được áp dụng với nhiều quốc gia, như Hàn Quốc (30%) và Brazil (50%). Với ngành vi mạch, mức thuế cụ thể sẽ được công bố trong vòng hai tuần tới.

Mặc dù vậy, Lutnick cho biết vẫn có một chút “linh hoạt” đối với các nền kinh tế lớn nếu tiếp tục đàm phán tích cực với Mỹ. Trong khi đó, các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Trung Quốc cũng đang diễn ra, với hạn chót là ngày 12/8.

Thị trường phản ứng ra sao với thỏa thuận này?

Phản ứng của thị trường là khá tích cực. Chỉ số Stoxx Europe 600 của châu Âu tăng lên mức cao nhất trong hơn bốn tháng, với mức tăng 0,68% vào sáng thứ Hai. Các chỉ số chứng khoán lớn như DAX của Đức và CAC40 của Pháp cũng tăng lần lượt 0,47% và 0,82%.

Nhà đầu tư kỳ vọng thỏa thuận giữa Mỹ và EU sẽ tạo ra môi trường thương mại ổn định hơn, giảm rủi ro và khơi thông các hoạt động kinh doanh, đặc biệt là trong bối cảnh thế giới đang hồi phục sau các cú sốc kinh tế gần đây.