Liên quan đến việc bảo vệ dữ liệu cá nhân trong lĩnh vực sức khỏe và bảo hiểm, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân số 91/2025/QH15 đã đề ra các quy định chặt chẽ nhằm đảm bảo quyền lợi của chủ thể dữ liệu cá nhân. Luật yêu cầu các cơ quan, tổ chức và cá nhân hoạt động trong lĩnh vực này phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân và các quy định khác có liên quan.

Theo đó, việc thu thập và xử lý dữ liệu cá nhân liên quan đến sức khỏe và bảo hiểm bắt buộc phải có sự đồng ý của chủ thể dữ liệu cá nhân. Tuy nhiên, có một số trường hợp được quy định tại khoản 1 Điều 19 của Luật này, trong đó không yêu cầu sự đồng ý của chủ thể dữ liệu cá nhân. Việc cung cấp dữ liệu cá nhân cho bên thứ ba chỉ được phép khi có yêu cầu bằng văn bản của chủ thể dữ liệu cá nhân hoặc trong các trường hợp được phép theo luật.

Đặc biệt, các tổ chức và cá nhân phát triển ứng dụng về y tế và kinh doanh bảo hiểm cũng phải tuân thủ đầy đủ các quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân. Đối với doanh nghiệp kinh doanh tái bảo hiểm và nhượng tái bảo hiểm, việc chuyển dữ liệu cá nhân cho đối tác cần được nêu rõ trong hợp đồng với khách hàng. Điều này giúp đảm bảo tính minh bạch và quyền kiểm soát của chủ thể dữ liệu cá nhân đối với thông tin của mình.

Law cũng quy định các trường hợp xử lý dữ liệu cá nhân không cần sự đồng ý của chủ thể dữ liệu cá nhân. Các tình huống này bao gồm các trường hợp cấp bách liên quan đến bảo vệ tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, quyền và lợi ích hợp pháp của chủ thể dữ liệu cá nhân hoặc người khác; các trường hợp khẩn cấp cần bảo vệ lợi ích của Nhà nước, cơ quan tổ chức; phục vụ hoạt động của cơ quan nhà nước; thực hiện thỏa thuận của chủ thể dữ liệu cá nhân với cơ quan, tổ chức có liên quan; và các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.

Nhìn chung, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân số 91/2025/QH15 đã đề ra một khuôn khổ pháp lý toàn diện nhằm bảo vệ quyền lợi của chủ thể dữ liệu cá nhân trong lĩnh vực sức khỏe và bảo hiểm. Việc tuân thủ các quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân không chỉ giúp đảm bảo quyền lợi của chủ thể dữ liệu cá nhân mà còn góp phần xây dựng một môi trường kinh doanh lành mạnh và tin cậy.

Tình trạng lộ và lọt thông tin cá nhân đang trở thành một vấn đề ngày càng nghiêm trọng và tinh vi trong thời đại số. Sự phát triển nhanh chóng của thương mại điện tử và quá trình số hóa các dịch vụ đã tạo ra môi trường cho hoạt động mua và bán dữ liệu cá nhân diễn ra công khai trên các diễn đàn và tài khoản mạng xã hội. Hậu quả của tình trạng này là nhiều người phải đối mặt với việc bị nhắn tin và gọi điện gây phiền phức, thậm chí bị lừa đảo. Kẻ xấu có thể sử dụng thông tin cá nhân để xây dựng các kịch bản lừa đảo riêng biệt cho từng nhóm đối tượng khác nhau.

Theo chuyên gia Ngô Trí Nhật, mặc dù cơ quan chức năng đã và đang nỗ lực đánh sập nhiều đường dây chuyên đánh cắp và mua bán dữ liệu cá nhân, các băng nhóm hacker vẫn tiếp tục hoạt động với nhiều hình thức ngày càng tinh vi. Quá trình điều tra và xử lý các vụ việc liên quan thường kéo dài, gây ảnh hưởng lớn đến công tác bảo đảm an toàn thông tin. Điều này cho thấy sự cần thiết của việc tăng cường các biện pháp bảo vệ thông tin cá nhân và ngăn chặn hoạt động mua bán dữ liệu cá nhân.

Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) đã báo cáo về tình trạng mua bán dữ liệu cá nhân trong sáu tháng đầu năm 2025. Theo đó, có 56 vụ việc liên quan đến mua bán dữ liệu cá nhân, với hơn 110 triệu bản ghi bị thu thập và rao bán. Thượng tá Triệu Mạnh Tùng, Phó Cục trưởng, đã chỉ ra rằng nhu cầu thu thập dữ liệu cá nhân phục vụ hoạt động sản xuất và kinh doanh là rất lớn. Tuy nhiên, nhiều hệ thống thông tin có hoạt động thu thập, phân tích, và xử lý dữ liệu cá nhân còn tồn tại lỗ hổng trong quy trình khai thác và sử dụng.

Ông Ngô Minh Hiếu, Giám đốc Công ty TNHH Doanh nghiệp xã hội Chống lừa đảo, cho rằng các doanh nghiệp có thể sử dụng dữ liệu cá nhân của khách hàng để gia tăng giá trị dịch vụ và kết nối. Tuy nhiên, việc khai thác dữ liệu cá nhân phải đảm bảo tính bảo mật, lưu trữ thông tin trên máy chủ tại Việt Nam, và mã hóa các thông tin nhạy cảm như danh tính khách hàng và tình trạng tài chính. Việc bảo vệ dữ liệu cá nhân không chỉ là trách nhiệm của doanh nghiệp mà còn cần sự chung tay của cả cộng đồng.

Để ngăn chặn tình trạng lộ và lọt thông tin cá nhân, bảo vệ người dân khỏi nạn lừa đảo, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026. Luật này quy định rõ ràng và cụ thể các khái niệm về dữ liệu cá nhân, bao gồm “dữ liệu cá nhân cơ bản”, “dữ liệu cá nhân nhạy cảm”, “đánh giá tác động xử lý dữ liệu cá nhân”, và “bảo vệ dữ liệu cá nhân”. Đặc biệt, luật cấm tuyệt đối hành vi mua bán dữ liệu cá nhân.

Các chuyên gia cho rằng cơ quan chức năng cần triển khai các giải pháp đồng bộ để thực hiện hiệu quả Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân. Điều này bao gồm việc ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành chi tiết và dễ thực hiện, xây dựng cơ chế phối hợp giữa các bộ và cơ quan để chia sẻ dữ liệu và cảnh báo sớm vi phạm. Ngoài ra, cần tổ chức các chiến dịch tuyên truyền để nâng cao nhận thức về bảo mật thông tin cá nhân và có kênh tương tác, đường dây nóng để người dân và doanh nghiệp có thể tố giác hành vi vi phạm hoặc khai báo nếu phát hiện dữ liệu của mình bị đánh cắp.

Người dân cũng cần cảnh giác và có các biện pháp tự bảo vệ mình. Họ nên tránh chia sẻ thông tin cá nhân qua mạng xã hội hoặc các khảo sát không đáng tin cậy, sử dụng mật khẩu mạnh và không dùng chung mật khẩu cho nhiều tài khoản. Người dân cũng không nên mở các liên kết hoặc tập tin đáng ngờ và thường xuyên cập nhật các phần mềm chống virus và bảo mật trên các thiết bị cá nhân. Sự cảnh giác và kiến thức của người dân về bảo mật thông tin cá nhân là chìa khóa để ngăn chặn các hành vi lừa đảo và bảo vệ thông tin cá nhân trong thời đại số.