Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh vừa ban hành kế hoạch triển khai dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam, đoạn qua địa bàn thành phố. Kế hoạch này nhằm tổ chức, triển khai và thực hiện nghiêm túc, đầy đủ và kịp thời các nhiệm vụ được giao theo Nghị quyết 172 của Quốc hội và Nghị quyết 106 của Chính phủ.

Theo đó, thành phố yêu cầu các đơn vị liên quan triển khai thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư phục vụ giải phóng mặt bằng cho đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam. Dự án khai thác quỹ đất vùng phụ cận nhà ga, depot đường sắt cũng cần được thực hiện đúng quy định, công khai và minh bạch. Việc này sẽ giúp đảm bảo tính công bằng và hợp lý trong quá trình thực hiện dự án.

Thành phố cũng yêu cầu chủ động ứng vốn ngân sách địa phương để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho các dự án. Việc khai thác hiệu quả quỹ đất vùng phụ cận các ga, depot đường sắt theo mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD) cũng được nhấn mạnh. Mô hình TOD sẽ giúp tối ưu hóa việc sử dụng đất, giảm thiểu tình trạng lãng phí đất đai và tạo ra các khu đô thị phát triển bền vững.

Để đảm bảo tiến độ, Thành phố Hồ Chí Minh sẽ huy động tất cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc, với sự chỉ đạo sát sao của Ban Chỉ đạo, lãnh đạo thành phố, sự phối hợp của các đơn vị của bộ ngành, sở ngành, chủ đầu tư cùng tham gia. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên sẽ giúp đảm bảo dự án được thực hiện đúng tiến độ và đạt được kết quả tốt nhất.

Thành phố Hồ Chí Minh phấn đấu hoàn thành xây dựng khu tái định cư trước tháng 12-2026 và hoàn thành công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư bàn giao mặt bằng để triển khai dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam trong tháng 12-2026. Đây là mục tiêu quan trọng để đảm bảo dự án được thực hiện đúng kế hoạch và đem lại lợi ích cho người dân.

Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam đoạn qua Thành phố Hồ Chí Minh có chiều dài 13,49km, với phạm vi sử dụng đất khoảng 110ha. Theo tính toán sơ bộ, tổng kinh phí dành cho công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho đoạn tuyến qua thành phố dự kiến khoảng 2.575,8 tỷ đồng. Dự án này sẽ giúp thúc đẩy sự phát triển của thành phố và góp phần vào sự phát triển kinh tế – xã hội của cả nước.

Trong quá trình triển khai dự án, thành phố sẽ tiếp tục cập nhật và điều chỉnh kế hoạch để phù hợp với tình hình thực tế. Đồng thời, thành phố cũng sẽ tăng cường công tác giám sát và kiểm tra để đảm bảo dự án được thực hiện đúng quy định và đạt được kết quả tốt nhất.

Người dân và doanh nghiệp có liên quan đến dự án có thể theo dõi tiến độ và cập nhật thông tin về dự án thông qua các kênh thông tin chính thức của thành phố. Thành phố cũng sẽ tăng cường công tác tuyên truyền và giải thích về dự án để người dân hiểu rõ hơn về lợi ích và mục đích của dự án.

Việc triển khai dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam đoạn qua Thành phố Hồ Chí Minh sẽ giúp thúc đẩy sự phát triển của thành phố và góp phần vào sự phát triển kinh tế – xã hội của cả nước. Dự án này cũng sẽ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân và tạo ra cơ hội phát triển mới cho các doanh nghiệp.

Tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam đoạn qua tỉnh Quảng Ngãi đang đối mặt với thách thức chồng chéo với các khu tái định cư (TĐC) mới, gây ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân và các công trình hạ tầng thiết yếu. Qua rà soát thực tế, hướng tuyến đường sắt đoạn qua phường Đức Phổ có chiều dài 5,185km, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch đô thị đã được phê duyệt đến năm 2045.

Tuy nhiên, tuyến đường sắt này lại đi qua khu TĐC Đồng Mốc, nơi vừa hoàn thành hạ tầng và bố trí cho các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án cao tốc Quảng Ngãi – Hoài Nhơn. Hầu hết các hộ dân tại đây vừa mới ổn định chỗ ở vào cuối năm 2024, sau thời gian dài di dời và giải phóng mặt bằng. Nay, với hướng tuyến hiện tại, nhiều hộ dân lại tiếp tục đối mặt với nguy cơ bị giải tỏa thêm lần nữa.

Chủ tịch UBND phường Đức Phổ Trần Ngọc Sang cho biết, nếu giữ nguyên hướng tuyến, hàng chục hộ dân sẽ phải di dời, kéo theo bất ổn tâm lý, phát sinh chi phí, áp lực giải phóng mặt bằng và dễ phát sinh khiếu nại. Tỉnh Quảng Ngãi đã có kiến nghị điều chỉnh hướng tuyến, vị trí nhà ga để hạn chế tối đa việc di dời dân cư lần hai.

Qua rà soát, tuyến đường sắt tốc độ cao đi qua địa bàn tỉnh Quảng Ngãi có chiều dài 86,3km, bắt đầu từ Km800+100 (xã Bình Minh) đến Km886+400 (xã Khánh Cường), cắt ngang 14 xã và 3 phường. Ngoài khu TĐC Đồng Mốc, hướng tuyến còn đi qua các khu TĐC Hành Thuận, Điền An, đều là những dự án TĐC mới, được đầu tư phục vụ các công trình trọng điểm như cao tốc Quảng Ngãi – Hoài Nhơn, cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi, di dân khu liên hợp xử lý chất thải rắn Nghĩa Kỳ…

Việc tuyến đường sắt tiếp tục đi qua các khu vực này sẽ buộc nhiều hộ dân phải TĐC lần thứ 2 trong thời gian ngắn, tác động lớn đến đời sống, dễ phát sinh bức xúc, ảnh hưởng đến công tác giải phóng mặt bằng và tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh, trật tự tại địa phương.

Tỉnh Quảng Ngãi đã ban hành các văn bản gửi Bộ Xây dựng, Ban Quản lý dự án Đường sắt, đề xuất điều chỉnh hướng tuyến ở một số vị trí cục bộ để tránh băng cắt các khu dân cư, công trình công cộng, đồng thời bảo đảm tính đồng bộ quy hoạch. Đặc biệt, tỉnh cũng đề xuất điều chỉnh vị trí nhà ga trung tâm.

Theo quy hoạch cũ, vị trí nhà ga nằm trùng với một nhà máy chế biến thủy sản quy mô lớn tại KCN Quảng Phú, nơi đang hoạt động hiệu quả, đóng vai trò quan trọng đối với phát triển kinh tế địa phương. Tỉnh đề xuất dời vị trí nhà ga ra khu vực giáp ranh giữa phường Quảng Phú (nay là phường Nghĩa Lộ) và xã Nghĩa Kỳ (nay là xã Nghĩa Giang), gần các nút giao đường Trường Chinh – Lê Duẩn, để phù hợp quy hoạch chung và hạn chế phát sinh xung đột với các dự án, cơ sở sản xuất hiện hữu.