Trong quá trình sắp xếp và triển khai chính quyền địa phương hai cấp, nhiều cơ hội mới cho việc cải thiện quản lý và dịch vụ công đã được mở ra. Tuy nhiên, song song với những điều này, các đối tượng xấu cũng đã lợi dụng tình hình để tung ra những chiêu thức lừa đảo mới, nhắm vào sự thiếu hiểu biết và sự tin tưởng của người dân.

Cụ thể, một số cá nhân đã tự xưng là nhân viên điện lực, tiếp cận người dân tại các khu vực khác nhau và yêu cầu họ cung cấp hoặc cập nhật mã số khách hàng. Những kẻ lừa đảo này thường sử dụng các phương thức tiếp cận tinh vi, tạo ấn tượng rằng họ là những người có thẩm quyền, từ đó khiến người dân tin tưởng và làm theo yêu cầu của họ.

Sau khi có được thông tin từ người dân, những kẻ lừa đảo sẽ gửi các mã độc đến họ thông qua các phương tiện điện tử. Những mã độc này có thể giúp chúng chiếm quyền kiểm soát thiết bị của người dân, từ đó đánh cắp thông tin cá nhân và tài khoản ngân hàng. Ngoài ra, một số kẻ lừa đảo còn đưa ra những gợi ý về việc hoàn tiền điện bị chênh lệch giữa các tháng, với hy vọng chiếm đoạt tài sản của người dân một cách hợp pháp.

Các hành vi lừa đảo này không chỉ tạo ra sự hoang mang và lo lắng trong cộng đồng mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro về tài chính. Người dân, đặc biệt là những người lớn tuổi và có ít kiến thức về công nghệ, thường là những đối tượng dễ bị tổn thương trước những thủ đoạn lừa đảo này. Do đó, việc nâng cao cảnh giác và trang bị kiến thức cần thiết về các chiêu thức lừa đảo đang trở thành một yêu cầu cấp thiết.

Để bảo vệ mình và gia đình, người dân nên trực tiếp liên hệ với các cơ quan chức năng hoặc những đơn vị điện lực chính thức để xác minh thông tin. Ngoài ra, việc không cung cấp thông tin cá nhân hoặc thực hiện các yêu cầu không rõ ràng từ những người lạ mặt cũng là một biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Với sự cảnh giác và hợp tác của cộng đồng, chúng ta có thể giảm thiểu rủi ro và đảm bảo một môi trường sống an toàn hơn.

Hiện tại, các cơ quan chức năng đang tích cực vào cuộc để điều tra và ngăn chặn những hành vi lừa đảo này. Mọi thông tin và nghi vấn liên quan có thể được gửi đến cơ quan chức năng để được hỗ trợ và xử lý kịp thời. Đồng thời, người dân cũng được khuyến cáo nâng cao cảnh giác trước những tình huống tương tự và tìm hiểu thêm về các biện pháp bảo vệ thông tin cá nhân tại địa chỉ này để đảm bảo an toàn cho tài sản và thông tin của mình.

Ngày 17/7, chị N., 38 tuổi, ở Hà Nội, đã nhận được một cuộc điện thoại từ người tự xưng là nhân viên giao hàng. Người này thông báo rằng chị có một đơn hàng và yêu cầu chị chuyển khoản 10.000 đồng. Sau đó, đối tượng đã hướng dẫn chị hủy đăng ký hội viên giao hàng và chuyển khoản nhầm. Khi chị thực hiện theo hướng dẫn, tài khoản của chị đã bị trừ 1,5 tỷ đồng.

Thủ đoạn trên là một hồi chuông cảnh báo về một loại tội phạm mạng đang tiến hóa rất nhanh, hoạt động có tổ chức và len lỏi vào từng giao dịch thương mại điện tử. Thượng tá Đào Trung Hiếu, Tiến sĩ Tội phạm học, cho rằng điểm nguy hiểm nhất của chiêu lừa ‘shipper giả’ nằm ở chỗ các đối tượng không hành động theo những kịch bản cũ kỹ, sơ sài như trước đây, mà liên tục biến đổi cách tiếp cận, đánh thẳng vào tâm lý tin tưởng của người dùng.

Các đối tượng xấu luôn tìm cách bắt kịp hành vi mua sắm trực tuyến của người dân để giăng bẫy, từ giả danh nhân viên giao hàng đến giả mạo tổng đài chăm sóc khách hàng, gửi đường link tra cứu đơn hàng hay thậm chí giả dạng sàn thương mại điện tử. Điều khiến người bị hại dễ mắc lừa chính là việc dữ liệu đơn hàng, từ tên, địa chỉ, số điện thoại, đến giá trị món hàng, hoàn toàn trùng khớp với đơn thật mà họ đang chờ nhận.

Thượng tá Đào Trung Hiếu nhận định, nhiều người chủ quan nghĩ rằng vài chục nghìn đồng không đáng kể, nhưng thực chất, đó là cái bẫy mở cửa cho tội phạm công nghệ cao. Đường link hoặc mã QR mà đối tượng gửi tới thường chứa mã độc, cài vào điện thoại để chiếm quyền điều khiển ứng dụng ngân hàng. Hoặc nguy hiểm hơn, các trang web giả mạo yêu cầu nhập OTP, thực chất là hành vi ủy quyền vô tình cho kẻ gian rút toàn bộ tiền trong tài khoản.

Vấn nạn rò rỉ dữ liệu cá nhân là một vấn đề nghiêm trọng. Thông tin cá nhân của người dùng không còn an toàn như nhiều người tưởng. Dữ liệu bị rò rỉ từ 3 nguồn chính: Nội bộ các sàn thương mại điện tử hoặc đơn vị vận chuyển; các website và ứng dụng kém bảo mật nơi người dùng vô tình để lại thông tin; thị trường mua bán ‘data rác’ diễn ra công khai trên mạng xã hội.

Với vài trăm nghìn đồng, các nhóm lừa đảo có thể sở hữu hàng nghìn bộ dữ liệu chi tiết, từ đó dựng lên câu chuyện lừa đảo khớp tới 90-100% sự thật, khiến người nhận tin tưởng gần như tuyệt đối. Khi niềm tin bị khai thác làm công cụ gây án, mọi cảnh báo chung chung trở nên vô nghĩa nếu không có kỹ năng phòng vệ cụ thể.

Trước thực trạng này, Thượng tá Hiếu khuyến cáo người dùng cần cảnh giác và tự bảo vệ mình. Người dùng cần nhớ nguyên tắc cơ bản: Không chuyển tiền trước cho shipper lạ, không bấm vào đường link hoặc quét QR từ tin nhắn không rõ nguồn gốc, không cung cấp mã OTP hay mật khẩu ngân hàng cho bất kỳ ai. Hãy kiểm tra đơn hàng trực tiếp trên ứng dụng chính thức, ưu tiên thanh toán khi nhận hàng và bật bảo mật đa lớp cho tài khoản ngân hàng.

Tuy nhiên, Tiến sĩ Tội phạm học cũng chia sẻ về một vấn đề đáng lo hơn, là nhóm bị tội phạm nhắm đến nhiều nhất chính là học sinh, sinh viên và người trẻ tuổi, vốn thành thạo công nghệ nhưng thiếu kỹ năng kiểm chứng thông tin. Việc giáo dục kỹ năng tự vệ số cần được triển khai khẩn cấp, bài bản, như một môn học bắt buộc trong trường học và cộng đồng, để thế hệ trẻ có thể tự bảo vệ mình trước những kịch bản lừa đảo tinh vi ngày càng xuất hiện dày đặc.

Thượng tá Đào Trung Hiếu, Tiến sĩ Tội phạm học, đã đưa ra cảnh báo về việc học sinh, sinh viên trở thành nạn nhân của các vụ lừa đảo ‘bắt cóc online’ với thủ đoạn ngày càng tinh vi. Theo ông Hiếu, tâm lý của học sinh, sinh viên là sợ quyền lực, nể danh tiếng và thiếu khả năng kiểm chứng thực tế. Khi đối mặt với một người xưng công an, các em dễ hoảng loạn và làm theo yêu cầu của kẻ xấu.

Từ khoảng một tháng trở lại đây, đã có nhiều vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản nhắm vào học sinh, sinh viên với thủ đoạn giả mạo cán bộ công an, đe dọa ‘con mồi’ để buộc phải chuyển tiền. Các đối tượng lừa đảo thường sử dụng kịch bản mồi dẫn như: ‘Em có liên quan đến một vụ án’, ‘Chúng tôi cần xác minh tài khoản của em có bị hacker lợi dụng hay không’, ‘Chuyển tiền vào tài khoản của cơ quan để chứng minh vô tội’. Thượng tá Hiếu phân tích, khi một người xưng danh công an, nói giọng nghiêm nghị, dùng từ chuyên môn, đe dọa về ‘hồ sơ’, ‘đường dây rửa tiền’, ‘có lệnh triệu tập’… thì nạn nhân lập tức rơi vào trạng thái hoảng loạn.

Cũng theo vị chuyên gia, các đối tượng thường dùng các thủ đoạn như yêu cầu nạn nhân tải ứng dụng, gửi ảnh CCCD, thậm chí bỏ nhà ra đi. Một số trường hợp, các đối tượng còn yêu cầu nạn nhân chuyển tiền vào tài khoản của cơ quan để chứng minh vô tội. Bên cạnh đó, Thượng tá Hiếu chỉ ra một số dấu hiệu nhận biết trẻ có thể đang bị kẻ xấu thao túng, như: sự thay đổi hành vi, cảm xúc và thói quen sử dụng thiết bị số; trẻ bắt đầu giấu diếm nội dung trò chuyện, đổi mật khẩu, lén lút nhắn tin về đêm…

Ông Hiếu cũng kiến nghị các phụ huynh hãy đồng hành cùng con thay vì kiểm soát cứng nhắc, còn nhà trường hãy chủ động giáo dục kỹ năng sống số như một môn học bắt buộc. Trong khi đó, cơ quan chức năng cần xây dựng kênh tiếp nhận tố giác thân thiện, dễ tiếp cận với học sinh, sinh viên.

Là một chuyên gia trong lĩnh vực luật, Luật sư Trần Tuấn Anh, Công ty luật Minh Bạch, cũng cho rằng, nhà trường và gia đình đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ học sinh, sinh viên khỏi những chiêu trò lừa đảo ngày càng tinh vi. Ông Tuấn Anh kiến nghị, gia đình cần dành thời gian quan tâm đến con cái nhiều hơn, không chỉ là kiểm soát thiết bị điện tử, mà quan trọng hơn là xây dựng sự tin tưởng, để khi có điều bất thường xảy ra, con cái sẵn sàng chia sẻ và hỏi ý kiến cha mẹ.

Từ góc độ của mình, luật sư Tuấn Anh cũng đề xuất các nhà trường cần trang bị kiến thức chuyên môn, cần lồng ghép giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng nhận diện và phòng tránh lừa đảo công nghệ cao vào trong các buổi sinh hoạt, tiết học. Điều này sẽ giúp học sinh, sinh viên có thể nhận biết và phòng tránh các thủ đoạn lừa đảo, cũng như biết cách tự bảo vệ mình trong môi trường số.

Trong thời gian gần đây, Công ty Điện lực Hà Nội (EVNHANOI) đang tiến hành quá trình tái cơ cấu và sáp nhập các bộ phận, điều này đã tạo ra cơ hội cho một số đối tượng xấu lợi dụng tình hình để thực hiện các hành vi mạo danh và lừa đảo. Mục đích của những kẻ lừa đảo là chiếm đoạt thông tin và tài sản của khách hàng.

Cụ thể, một số đối tượng đã giả danh nhân viên ngành điện, sử dụng các thủ đoạn tinh vi như gọi điện thoại, nhắn tin, thậm chí gọi video để mạo danh cán bộ điện lực. Chúng yêu cầu người dân thực hiện các yêu cầu như ‘xác minh thông tin hợp đồng sau sáp nhập’, ‘cập nhật thông tin khách hàng’, ‘nộp phí dịch vụ chuyển đổi’ với mục đích xấu. EVNHANOI đã lên tiếng cảnh báo người dân về những hành vi này và khẳng định mọi liên hệ chính thức với khách hàng đều được thực hiện thông qua các kênh nhận diện rõ ràng.

Các kênh chính thức mà EVNHANOI sử dụng để liên hệ với khách hàng bao gồm cuộc gọi hiển thị EVNHANOI, email có đuôi @evnhanoi.vn, hoặc thông báo trực tiếp từ chính quyền địa phương, tổ dân phố. Tổng công ty không bao giờ yêu cầu khách hàng cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng, mật khẩu hay mã OTP qua điện thoại, tin nhắn hoặc các đường link lạ.

Trước tình trạng các đối tượng mạo danh nhân viên ngành điện thực hiện hành vi lừa đảo, EVNHANOI đã triển khai các biện pháp cảnh báo toàn diện thông qua nhiều kênh chính thống. Việc tái cơ cấu tổ chức được khẳng định là hoạt động nội bộ, không làm gián đoạn việc sử dụng điện và không ảnh hưởng đến các dịch vụ đã cam kết. Mọi quyền lợi của khách hàng vẫn được bảo đảm đầy đủ, liên tục và không thay đổi.

Khách hàng cần lưu ý rằng khi nhận được cuộc gọi từ tổng đài viên EVNHANOI, màn hình sẽ hiển thị rõ tên thương hiệu ‘EVNHANOI’ đối với các nhà mạng hỗ trợ. Đối với các nhà mạng chưa hỗ trợ hiển thị tên, EVNHANOI sử dụng duy nhất đầu số 0963.001.288. EVNHANOI khuyến cáo khách hàng nâng cao cảnh giác và chủ động chia sẻ thông tin cảnh báo đến người thân, bạn bè để cùng phòng tránh rủi ro.

Trong trường hợp cần làm việc trực tiếp, nhân viên điện lực sẽ mặc đồng phục, xuất trình thẻ ngành có mã QR xác thực và giấy giới thiệu theo đúng quy định. Khách hàng không nên chia sẻ thông tin ‘nhạy cảm’ với bất kỳ ai khi chưa được xác minh và nên liên hệ ngay với Tổng đài Chăm sóc khách hàng 19001288 để được xác minh và hỗ trợ kịp thời.

Số liệu thống kê từ Trung tâm Chăm sóc khách hàng EVNHANOI cho thấy, chỉ trong 5 tháng đầu năm 2025, đã có hơn 14.300 trường hợp mạo danh nhân viên điện lực. Để ngăn chặn, EVNHANOI đang phối hợp chặt chẽ với cơ quan công an và chính quyền địa phương nhằm tuyên truyền, phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Trong nỗ lực đẩy mạnh chuyển đổi số trên địa bàn, tỉnh Tây Ninh đang tích cực triển khai các nền tảng số và cơ sở dữ liệu chuyên ngành. Tại một buổi làm việc gần đây, Sở Khoa học và Công nghệ đã trình bày báo cáo về tình hình triển khai các nền tảng số và cơ sở dữ liệu chuyên ngành sau khi được hợp nhất. Các sở, ngành cũng đã chia sẻ về tiến trình cung cấp dữ liệu cho Bộ chỉ số chỉ đạo, điều hành trong phạm vi trách nhiệm của từng ngành. Đồng thời, họ cam kết sẽ phối hợp để đưa dữ liệu lên Trung tâm Điều hành và Chỉ đạo (IOC) của tỉnh.

Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh, ông Phạm Tấn Hòa, đã ghi nhận những nỗ lực của các sở, ngành trong việc triển khai các nền tảng số và cơ sở dữ liệu chuyên ngành. Ông yêu cầu các đơn vị cần khẩn trương rà soát và thống nhất quy trình, dữ liệu để triển khai các hệ thống ứng dụng, nền tảng số và cơ sở dữ liệu chuyên ngành một cách tập trung và thống nhất. Điều này nhằm đảm bảo sự đồng bộ và hiệu quả trong quá trình chuyển đổi số của tỉnh.

Ông Hòa cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nghiên cứu các văn bản và hệ thống của các bộ, ngành Trung ương. Điều này giúp tỉnh Tây Ninh có thể kết nối và chia sẻ dữ liệu một cách hiệu quả, đồng thời tránh trùng lặp trong việc xây dựng các hệ thống và cơ sở dữ liệu. Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong xây dựng hệ thống và cơ sở dữ liệu chuyên ngành cũng được ông Hòa khuyến khích. AI có thể hỗ trợ phân tích và cảnh báo kịp thời, giúp các nhà quản lý đưa ra quyết định sáng suốt.

Cuối cùng, ông Hòa yêu cầu các đơn vị cần tập trung vào việc góp ý và thống nhất Bộ chỉ số mới. Bộ chỉ số này sẽ phục vụ cho việc chỉ đạo và điều hành của tỉnh trong thời gian tới. Bên cạnh đó, đảm bảo an toàn an ninh mạng cũng là một yếu tố quan trọng mà các sở, ngành cần chú trọng. Điều này giúp bảo vệ hệ thống và dữ liệu của tỉnh khỏi các mối đe dọa an ninh mạng.

Tóm lại, tỉnh Tây Ninh đang đẩy mạnh triển khai các nền tảng số và cơ sở dữ liệu chuyên ngành để thúc đẩy chuyển đổi số. Các sở, ngành cần phối hợp chặt chẽ để triển khai các hệ thống ứng dụng, nền tảng số và cơ sở dữ liệu chuyên ngành một cách tập trung và thống nhất. Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo và đảm bảo an toàn an ninh mạng cũng là những yếu tố quan trọng trong quá trình này.

Lừa đảo giả mạo shipper – một vấn đề dai dẳng trong thời đại giao dịch trực tuyến

Dù cơ quan chức năng liên tục đưa ra cảnh báo và báo chí thường xuyên đăng tải thông tin về thủ đoạn lừa đảo giả mạo shipper, nhiều người vẫn trở thành nạn nhân của những kẻ gian manh. Chúng đã lợi dụng triệt để tâm lý chủ quan của người tiêu dùng và sự thiếu cảnh giác trong giao dịch trực tuyến để thực hiện các hành vi lừa đảo.

Những chiêu lừa phổ biến mà kẻ gian sử dụng bao gồm gọi điện giả danh nhân viên giao hàng, đọc chính xác tên, số điện thoại và địa chỉ của khách để tạo sự tin tưởng, sau đó yêu cầu khách chuyển khoản vào tài khoản cá nhân với lý do phát sinh phí giao hàng hoặc phí bảo hiểm hàng hóa. Ngay khi nhận được tiền, đối tượng lập tức chặn liên lạc, khiến nạn nhân mất tiền và không nhận được hàng.

Một thủ đoạn khác mà kẻ gian sử dụng là đánh vào sự lo sợ của nạn nhân bằng cách thông báo đã chuyển nhầm tài khoản ‘hội viên shipper’. Đối tượng nói rằng nếu không hủy dịch vụ, tài khoản sẽ bị trừ từ 2 đến 3,5 triệu đồng mỗi tháng. Trong tình huống căng thẳng này, nhiều người làm theo yêu cầu, nhấp vào liên kết lạ hoặc cung cấp mã OTP để ‘hủy dịch vụ’, vô tình mở đường cho kẻ gian chiếm đoạt tiền và thông tin cá nhân.

Nguyên nhân người dân dễ sập bẫy là do tình trạng rò rỉ dữ liệu cá nhân, tâm lý sợ mất đơn hàng, vội vàng nhận hàng khi bận rộn và sự chuyên nghiệp của những kẻ lừa đảo. Chúng sử dụng giọng nói tự tin, thuật ngữ chuyên ngành vận chuyển, thậm chí gửi hình ảnh giả mạo nhân viên giao hàng hoặc phiếu giao hàng để củng cố lòng tin của khách.

Để nhận biết và phòng tránh, người tiêu dùng cần lưu ý rằng nhân viên giao hàng chính thống không bao giờ yêu cầu khách hàng chuyển khoản vào tài khoản cá nhân trước khi nhận hàng. Nếu gặp tình huống yêu cầu đóng phí bổ sung hoặc cung cấp mã OTP để hoàn tất giao dịch, người mua phải lập tức dừng lại và xác minh thông tin qua ứng dụng chính thức của đơn vị vận chuyển.

Khi bị lừa, người dân cần giữ lại toàn bộ bằng chứng, trình báo cơ quan công an gần nhất hoặc liên hệ với các đường dây nóng để được hỗ trợ xử lý. Chỉ khi có sự cảnh giác và kiến thức cần thiết, người tiêu dùng mới có thể bảo vệ mình trước những thủ đoạn lừa đảo ngày càng tinh vi.

Hãy luôn nhớ rằng, khi có bất kỳ nghi ngờ nào, hãy chủ động liên hệ với đơn vị vận chuyển hoặc cơ quan chức năng để được tư vấn và hỗ trợ. Điều này sẽ giúp bạn tránh được những rủi ro không đáng có và đảm bảo an toàn cho giao dịch trực tuyến của mình.

Tìm hiểu thêm về cách phòng tránh lừa đảo trực tuyến

Điện thoại thông minh đang ngày càng trở thành mục tiêu tấn công của các tin tặc, với nhiều lỗ hổng bảo mật tiềm ẩn mà người dùng cần phải nhận thức rõ. Việc nhận biết các dấu hiệu cho thấy điện thoại đã bị hack đóng vai trò quan trọng bên cạnh các biện pháp phòng tránh. Dưới đây là các thông tin cụ thể về vấn đề này.

Các dấu hiệu cho thấy điện thoại của bạn có thể đã bị hack bao gồm nhiều biểu hiện khác nhau. Thứ nhất, quảng cáo xuất hiện liên tục trên điện thoại là dấu hiệu rõ ràng của phần mềm quảng cáo độc hại (adware). Người dùng không nên nhấn vào bất kỳ quảng cáo nào để tránh dẫn tới các website nguy hiểm. Ngoài ra, hiệu năng thiết bị giảm, chẳng hạn như tình trạng điện thoại thường xuyên bị đơ, treo hoặc khởi động lại bất thường, có thể là do mã độc đang chiếm tài nguyên.

Một số dấu hiệu khác như thiết bị tự động khởi động hoặc tắt máy cho thấy có thể hacker đang điều khiển thiết bị từ xa thông qua mã độc. Tình trạng camera hoặc micro bật lên bất thường là dấu hiệu rõ ràng cho thấy ai đó có thể đang theo dõi bạn. Xuất hiện ứng dụng lạ hoặc tin nhắn không rõ nguồn gốc cũng là một biểu hiện đáng ngờ, có thể là hành vi từ phần mềm gián điệp.

Ngoài ra, một số dấu hiệu khác như pin tụt nhanh bất thường dù không sử dụng nhiều, máy nóng lên khi không sử dụng, yêu cầu xác thực hai yếu tố lạ, các vấn đề về tài khoản như bị yêu cầu đổi mật khẩu hoặc bị khóa tài khoản, tăng bất thường lưu lượng dữ liệu hoặc cước phí, website hiển thị khác lạ hoặc bị chuyển hướng, và không thể tắt máy hoặc khởi động lại bình thường đều là các cảnh báo cần lưu ý.

Khi điện thoại bị hack, người dùng cần biết cách xử lý tình huống. Đầu tiên, chạy phần mềm diệt virus để quét toàn bộ hệ thống nếu đã cài ứng dụng bảo mật. Tiếp theo, gỡ bỏ ứng dụng lạ và xóa toàn bộ ứng dụng không rõ nguồn gốc. Sao lưu dữ liệu quan trọng như ảnh, danh bạ, tài liệu, nhưng chỉ thực hiện trên thiết bị khác.

Đổi mật khẩu ngay lập tức cho tất cả các tài khoản bằng cách sử dụng thiết bị khác. Xóa cache, cookie, lịch sử trình duyệt để giúp xóa bỏ mã độc. Kiểm tra hoạt động tài khoản để phát hiện giao dịch lạ. Cập nhật hệ điều hành để vá lỗ hổng bảo mật. Ngắt kết nối mạng tạm thời bằng cách tắt Wi-Fi và dữ liệu di động.

Khôi phục cài đặt gốc là biện pháp cuối cùng khi cần thiết. Cuối cùng, thông báo cho ngân hàng và người quen về tình huống để khóa tài khoản và cảnh báo người quen về các rủi ro bảo mật có thể xảy ra.