Sau một loạt các vụ tai nạn hàng không gần đây, vấn đề sức khỏe tâm thần của phi công đã trở thành một chủ đề nóng được quan tâm. Mới đây nhất, vụ rơi chuyến bay 171 của hãng hàng không Air India đã khiến 241 người thiệt mạng, và các nhà điều tra đang tập trung vào hồ sơ y tế của cơ trưởng Sumeet Sabharwal. Ông Sabharwal có hơn 15.000 giờ bay và đã xin nghỉ việc do có tang và bị trầm cảm sau khi mẹ qua đời.
Báo cáo sơ bộ của Cục Điều tra Tai nạn Hàng không Ấn Độ (AAIB) cho thấy các công tắc điều khiển dòng nhiên liệu dẫn vào hai động cơ đã bị tắt ngay sau khi máy bay cất cánh, dẫn đến mất lực đẩy nghiêm trọng và khiến máy bay rơi xuống đất. Cuộc điều tra vẫn còn nhiều giai đoạn phía trước, và tổng giám đốc hãng Air India đã cảnh báo không nên vội vàng đưa ra kết luận.
Vụ tai nạn này đã làm dấy lên câu hỏi về việc liệu ngành hàng không đã thực hiện đủ các biện pháp để đánh giá và bảo vệ sức khỏe tâm thần của phi công hay chưa. Theo dữ liệu do Bloomberg công bố năm 2022, nếu được đưa vào thống kê toàn cầu, các vụ tự sát – giết người do phi công gây ra sẽ là nguyên nhân gây tử vong cao thứ hai trong các vụ rơi máy bay do phương Tây sản xuất kể từ năm 2012.
Một trong những vụ tai nạn hàng không nổi tiếng nhất liên quan đến sức khỏe tâm thần của phi công là thảm họa Germanwings năm 2015. Cơ phó Andreas Lubitz đã khóa cửa buồng lái và cố ý điều khiển máy bay đâm vào sườn núi, khiến 150 hành khách thiệt mạng. Các nhà điều tra đã phát hiện Lubitz từng bị trầm cảm trước đây nhưng sau đó vẫn được đánh giá là đủ điều kiện bay.
Các chuyên gia hàng không cho rằng ngành hàng không cần có cách tiếp cận nhất quán về rủi ro sức khỏe tâm thần và hiệu suất làm việc đối với các nhóm nhân sự chịu trách nhiệm an toàn. Một nghiên cứu năm 2022 đã phát hiện 56,1% trong số 3.765 phi công Mỹ tham gia khảo sát cho biết họ từng có hành vi tránh chăm sóc y tế vì lo bị thu hồi giấy phép bay.
Để giải quyết vấn đề này, các chuyên gia đề xuất cần tăng cường giám sát sức khỏe tâm thần cho phi công, cũng như cải thiện thiết kế cửa buồng lái để ngăn phi công tự khóa cửa và kiểm soát máy bay một mình. Ngoài ra, cần có các biện pháp hỗ trợ nhân viên hàng không khác, như tiếp viên và kỹ sư, để giúp họ đối mặt với vấn đề sức khỏe tâm thần.
Một số vụ tai nạn hàng không khác cũng đã cho thấy tầm quan trọng của vấn đề này. Vụ rơi máy bay Mozambique năm 2013 tại Namibia đã cho thấy cơ trưởng Hermino dos Santos Fernandes đã khóa mình trong buồng lái và thực hiện một loạt thao tác cố ý khiến máy bay rơi. Vụ mất tích chuyến bay MH370 năm 2014 cũng đã đặt ra giả thuyết về việc phi công tự sát.
Tóm lại, sức khỏe tâm thần của phi công đang trở thành một vấn đề quan trọng trong ngành hàng không, và cần có các biện pháp hỗ trợ và bảo vệ họ.
