Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa đề xuất một số sửa đổi trong dự thảo Luật sửa đổi Luật Đất đai 2024 đang được lấy ý kiến. Theo đó, cơ quan này đề xuất bổ sung hai trường hợp mới vào danh mục các dự án mà Nhà nước có thể thu hồi đất để phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
Hai trường hợp mới được đề xuất bao gồm: dự án xây dựng cấp bách cho nhiệm vụ chính trị, đối ngoại và dự án nằm trong khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế, logistic. Ngoài ra, các dự án quy mô lớn như khu đô thị, du lịch dịch vụ thương mại, văn hóa, thể thao do HĐND cấp tỉnh quyết định cũng sẽ được Nhà nước hỗ trợ thu hồi đất.
Đáng chú ý, dự thảo luật cũng đề xuất một cơ chế mới trong thu hồi đất, đó là khi chủ đầu tư đã thỏa thuận được với người dân về nhận quyền sử dụng đất trên 75% diện tích đất cần thu hồi cho dự án, thì Nhà nước sẽ tiến hành thu hồi phần đất còn lại để giao cho chủ đầu tư. Cơ chế này được đưa ra nhằm giải quyết khó khăn trong quá trình tiếp cận đất đai và triển khai dự án.
Lý giải về đề xuất này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết thực tế có nhiều dự án quy mô lớn có tiềm năng thúc đẩy phát triển địa phương và đóng góp nguồn thu lớn cho ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, do quy định hiện hành chưa rõ ràng, các dự án này thường gặp khó khăn trong quá trình thu hồi đất, dẫn đến chậm trễ trong triển khai.
Liên quan đến đề xuất này, luật sư Phạm Thanh Tuấn – một chuyên gia pháp lý bất động sản – bày tỏ sự ủng hộ với cơ chế “Nhà nước thu hồi phần còn lại” khi chủ đầu tư đã thỏa thuận được trên 75% diện tích hoặc người có đất. Tuy nhiên, ông Tuấn cũng nhấn mạnh rằng việc áp dụng cơ chế này cần phải gắn với các điều kiện chặt chẽ để đảm bảo lợi ích hài hòa giữa chủ đầu tư và người dân, cũng như hạn chế nguy cơ lạm dụng.
Ông Tuấn đề nghị nên bổ sung một cơ chế trung gian, chẳng hạn như chính quyền địa phương hoặc một tổ chức độc lập, đóng vai trò làm cầu nối giữa chủ đầu tư và người dân. Cơ chế này sẽ giúp hỗ trợ và hòa giải các vấn đề phát sinh, đảm bảo quá trình thu hồi đất và triển khai dự án được thực hiện một cách minh bạch và công bằng.
Cũng tại dự thảo luật sửa đổi, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất việc định giá đất sẽ không còn dựa trên “nguyên tắc thị trường”. Thay vào đó, Nhà nước sẽ quyết định giá đất, tương tự như trước khi Luật Đất đai 2024 được sửa đổi. Việc định giá đất sẽ do cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước thực hiện thay vì phụ thuộc vào thị trường.
Các chính sách đất đai mới này đang được nghiên cứu và lấy ý kiến để đảm bảo tính phù hợp và hiệu quả trong thực tiễn. Mục tiêu là tạo ra một hệ thống chính sách đất đai minh bạch, công bằng và hỗ trợ cho sự phát triển bền vững của đất nước.
Hiện dự thảo Luật sửa đổi Luật Đất đai 2024 được nhiều người quan tâm và đang được tiếp tục thảo luận và hoàn thiện.
