Nền kinh tế Mỹ đang đối mặt với nhiều dấu hiệu đáng lo ngại bất chấp thị trường chứng khoán lập đỉnh và số liệu việc làm vượt kỳ vọng. Sau sáu tháng Tổng thống Donald Trump bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai, những lo ngại ban đầu về chủ nghĩa bảo hộ và chính sách tăng thuế nhập khẩu đã phần nào lắng xuống nhờ vào một số số liệu tích cực gần đây. Các chỉ số như tăng trưởng việc làm vượt dự báo, lạm phát tăng nhẹ, và chỉ số S&P500 liên tiếp lập kỷ lục đã vẽ lên một bức tranh kinh tế tích cực. Ngoài ra, mùa báo cáo lợi nhuận quý II của các tập đoàn lớn cũng mang lại kết quả ‘tốt hơn mong đợi’. Tuy nhiên, đằng sau bức tranh tươi sáng này là một nền kinh tế đang mong manh và đối mặt với nhiều dấu hiệu suy yếu nghiêm trọng.
Thị trường lao động Mỹ đang cho thấy những con số ‘đánh lừa’. Báo cáo việc làm phi nông nghiệp gần đây liên tục vượt kỳ vọng, trở thành lý do để thị trường chứng khoán bứt phá. Tuy nhiên, phần lớn việc làm mới được tạo ra trong các ngành như y tế, giáo dục và chính phủ – những ngành có năng động thấp. Tháng 6, chỉ số khuếch tán việc làm khu vực tư nhân đã rơi xuống dưới mốc 50, cho thấy số ngành giảm việc làm đã vượt số ngành tăng. Chuyên gia cảnh báo thị trường lao động Mỹ đang tiến gần đến điểm sụt giảm, nơi một cú sốc nhẹ từ phía cầu có thể khiến tỷ lệ thất nghiệp tăng mạnh.
Lĩnh vực nhà đất cũng đang gặp ‘cơn đau’ từ lãi suất cao. ‘Bất động sản là lĩnh vực nhạy cảm nhất với lãi suất trong nền kinh tế, và thường là lĩnh vực kéo nền kinh tế vào suy thoái’, một kinh tế trưởng nhận định. Người mua nhà lần đầu đang phải trả nợ thế chấp với tỷ lệ cao hơn cả thời kỳ bong bóng bất động sản năm 2006. Tỷ lệ khoản vay với lãi suất trên 6% đã tăng vọt sau đại dịch.
Chi tiêu tiêu dùng, cỗ máy tăng trưởng của nền kinh tế, đang ‘hụt hơi’. Sau giai đoạn bùng nổ hậu đại dịch, chi tiêu thực tế đã giảm liên tiếp kể từ tháng 12/2023. Toàn bộ các nhóm thu nhập hiện đều đã gần cạn tiền tiết kiệm từ thời kỳ đại dịch, vốn giúp tiêu dùng Mỹ duy trì sức bật trong hai năm qua.
Thị trường chứng khoán Mỹ đang cho thấy vẻ hào nhoáng ảo của nền kinh tế. Chỉ số S&P500 tiếp tục thăng hoa, nhưng thực tế là nó ngày càng tách rời khỏi diễn biến kinh tế nội địa. Sự thống trị của nhóm ‘Magnificent Seven’ khiến chỉ số này phản ánh nhiều hơn kỳ vọng về AI, toàn cầu hóa và lợi nhuận ngoài nước hơn là ‘sức khỏe’ kinh tế Mỹ.
Chính sách thương mại của Mỹ đang trở thành ‘quả bom hẹn giờ’ thuế quan. Hiện tại, mức thuế nhập khẩu tại Mỹ là 16,6%, cao gấp 7 lần so với năm ngoái. Nếu không có gì thay đổi, mức này sẽ tăng lên 20,6% từ ngày 1/8. Tác động lạm phát của mức thuế cao hiện tại chưa thể tính toán, nhưng giá bán lẻ giữa hàng hóa có chịu thuế và không chịu thuế đang ngày càng tách biệt rõ rệt.
Vì vậy, con số lợi nhuận quý II khả quan không phải là chỉ báo đáng tin cho bức tranh kinh tế tương lai. Các nhà phân tích lưu ý, đà tăng của S&P500 hiện đang dựa trên kỳ vọng vào AI và giả định rằng ông Trump sẽ ‘rút lại đòn thuế quan vào phút chót’ – điều được giới phân tích gọi là chiến lược ‘TACO’. Tuy nhiên, niềm tin này rất có thể sẽ bị đảo ngược và khi đó, chứng khoán Mỹ có thể đối mặt với rủi ro điều chỉnh sâu.
Nền kinh tế Mỹ đang giống như ‘con ếch đang bị nấu từ từ’. Thị trường việc làm, nhà đất và tiêu dùng đều đang chậm lại và tiềm ẩn những dấu hiệu nguy hiểm. Sự lạc quan từ phố Wall và các tập đoàn lớn đang che lấp điểm yếu ngày càng rõ ràng ở tầng đáy của nền kinh tế. Môi trường chính sách hiện tại vừa không thân thiện với đầu tư, vừa không đủ mạnh để bảo vệ nền kinh tế.
