Ngành hồ tiêu và thủy sản, hai trong số những ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, đang đồng loạt kiến nghị Chính phủ điều chỉnh chính sách thuế giá trị gia tăng (VAT), đặc biệt là bỏ thuế đầu vào đối với hàng hóa xuất khẩu.
Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam (VPSA) cho biết, mỗi năm ngành hồ tiêu sản xuất khoảng 200.000 tấn, trong đó có đến 95% được xuất khẩu, và chỉ 5% tiêu thụ nội địa. Việc áp thuế VAT 5% lên toàn ngành khiến Nhà nước thu được 1 đồng nhưng phải hoàn lại 39 đồng. Theo VPSA, số thuế VAT thực thu từ ngành này chưa đến 55 tỷ đồng mỗi năm, trong khi số thuế hoàn lại cho doanh nghiệp xuất khẩu lên tới hơn 2.100 tỷ đồng.
Cơ chế hoàn thuế hiện nay cũng tồn tại nhiều kẽ hở, dễ bị lợi dụng để gian lận, gây thiệt hại cho ngân sách lẫn doanh nghiệp làm ăn chân chính. VPSA kiến nghị Chính phủ, Quốc hội và các bộ, ngành liên quan xem xét về thuế giá trị gia tăng đối với ngành hồ tiêu và gia vị; đề xuất bãi bỏ thuế VAT đầu vào cho hàng hóa phục vụ xuất khẩu, thay vào đó là áp dụng thuế khoán 0,5% tính trên kim ngạch xuất khẩu. Đối với sản phẩm tiêu thụ trong nước, Hiệp hội kiến nghị tiếp tục giữ thuế VAT 5%.
Tương tự, Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cũng kiến nghị Chính phủ về thuế, cho biết dù ngành đạt kim ngạch xuất khẩu hơn 10 tỷ USD năm 2024, nhưng lại đang chịu bất cập lớn về chính sách thuế VAT. Cùng một loại sản phẩm thủy sản nhưng có thể bị áp hai cách tính thuế khác nhau tùy theo điều khoản áp dụng của Luật Thuế VAT năm 2024.
VASEP nêu lên bất cập về cơ chế hoàn thuế hiện nay phụ thuộc vào việc nộp thuế của bên bán, và đề xuất xây dựng hệ thống xác minh nghĩa vụ thuế bằng công nghệ số để doanh nghiệp có thể chủ động kiểm tra và rút ngắn thời gian hoàn thuế, giảm rủi ro khi kê khai.
Trước đó, Hiệp hội Lương thực Việt Nam và Hiệp hội Cà phê ca cao Việt Nam cũng có công văn gửi Chính phủ và các bộ ngành liên quan, kiến nghị đưa 2 mặt hàng này vào danh mục không chịu thuế VAT.
Các kiến nghị này thể hiện mối quan ngại sâu sắc của các ngành xuất khẩu chủ lực về chính sách thuế VAT và hy vọng rằng Chính phủ sẽ xem xét và điều chỉnh chính sách để hỗ trợ doanh nghiệp và thúc đẩy xuất khẩu.
Hiện tại, các ngành xuất khẩu đang chờ đợi phản hồi từ Chính phủ và các bộ ngành liên quan về các kiến nghị của họ.
