Ngành bao bì đang đứng trước những thách thức lớn trong việc chuyển đổi xanh do áp lực từ cả luật pháp trong nước và yêu cầu tiêu dùng bền vững cũng như tiêu chuẩn quốc tế. Xu hướng này đòi hỏi các doanh nghiệp phải có những thay đổi mạnh mẽ nhằm đáp ứng nhu cầu tái chế và giảm thiểu rác thải. Trong bối cảnh đó, Liên minh Tái chế Bao bì Pro Việt Nam đã được thành lập với mục tiêu xây dựng một hệ sinh thái tái chế đồng bộ và thúc đẩy trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) theo hướng thực chất.
Sau 6 năm hoạt động, Pro Việt Nam đã đạt được những kết quả ấn tượng, cụ thể là thu gom và tái chế hơn 64.000 tấn bao bì vào năm 2024. Thành tựu này không chỉ thể hiện sự nỗ lực của các doanh nghiệp thành viên mà còn cho thấy tiềm năng phát triển của ngành tái chế tại Việt Nam. Tuy nhiên, bên cạnh những thành công, vẫn còn nhiều thách thức mà ngành tái chế đang phải đối mặt, bao gồm việc phân loại rác tại nguồn chưa hiệu quả và thiếu chế tài mạnh để khuyến khích phân loại rác.
Một thách thức khác mà ngành tái chế gặp phải là sản phẩm tái chế của Việt Nam còn gặp khó khi xuất khẩu sang một số thị trường như EU do quy trình chứng nhận phức tạp và yêu cầu kỹ thuật khắt khe. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp tái chế phải nâng cao chất lượng sản phẩm và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Để giải quyết những thách thức này, Pro Việt Nam đã đặt ra một số mục tiêu và giải pháp, bao gồm việc mở rộng mạng lưới hợp tác để nâng cao hiệu quả thu gom, tái chế, ứng dụng công nghệ trong phân loại rác và quản lý dữ liệu tái chế.
Các doanh nghiệp thành viên của Pro Việt Nam cũng cam kết thiết kế bao bì thân thiện với môi trường, dễ thu gom và dễ tái chế. Mục tiêu của Pro Việt Nam là đến năm 2030, toàn bộ bao bì do các thành viên đưa ra thị trường sẽ được thu gom và tái chế, góp phần thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam. Mô hình này không chỉ giúp giảm thiểu rác thải mà còn tạo ra cơ hội kinh doanh mới cho các doanh nghiệp.
Một số doanh nghiệp tái chế như Công ty CP Nhựa tái chế Duy Tân đã áp dụng công nghệ mới để tái chế chai nhựa thành sản phẩm mới. Công ty đã xây dựng hệ thống thu gom và tái chế rác thải nhựa, giúp giảm thiểu rác thải nhựa ra môi trường. Tuy nhiên, để kinh tế tuần hoàn phát triển, cần sự phối hợp của chính sách, nhà sản xuất, hiệp hội, khối thu gom phi chính thức, cùng truyền thông, giáo dục cộng đồng.
Để đạt được mục tiêu của Pro Việt Nam, việc phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan là rất quan trọng. Chính phủ cần có chính sách hỗ trợ và khuyến khích các doanh nghiệp tái chế. Nhà sản xuất cần có trách nhiệm với sản phẩm của mình và tích cực tham gia vào chương trình tái chế. Hiệp hội và các tổ chức cần hỗ trợ các doanh nghiệp tái chế trong việc chia sẻ thông tin và công nghệ. Khối thu gom phi chính thức cần được tổ chức và hỗ trợ để nâng cao hiệu quả thu gom rác thải. Cuối cùng, truyền thông và giáo dục cộng đồng cần được đẩy mạnh để nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của tái chế và bảo vệ môi trường.
