Khi mắt bị ảnh hưởng bởi các bệnh lý hoặc chấn thương, phản ứng của hệ thống miễn dịch đóng vai trò quan trọng trong việc hạn chế hoặc làm trầm trọng thêm tổn thương. Thông thường, các tế bào trung tính – một loại tế bào miễn dịch trong máu – là những người phản ứng đầu tiên trong nhiều trường hợp chấn thương hoặc nhiễm trùng mô. Tuy nhiên, nghiên cứu gần đây thực hiện bởi các nhà khoa học tại Viện Mắt Flaum và Viện Neuroscience Del Monte thuộc Đại học Rochester đã chỉ ra rằng võng mạc có một phản ứng độc đáo đối với tổn thương.
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng khi các tế bào cảm quang trong võng mạc bị tổn thương, phản ứng của hệ thống miễn dịch trong não – cụ thể là các tế bào microglia – sẽ được kích hoạt. Điều đáng chú ý là trong khi các tế bào trung tính đi qua các mạch máu gần đó, chúng không được huy động để tham gia vào quá trình sửa chữa tổn thương tế bào cảm quang. Thay vào đó, chỉ các tế bào microglia mới phản ứng với chấn thương này. Phát hiện này có ý nghĩa quan trọng, đặc biệt là đối với hàng triệu người Mỹ đang mất thị lực do mất tế bào cảm quang.
Sự phân biệt trong phản ứng giữa hai loại tế bào miễn dịch này – tế bào trung tính và microglia – trong võng mạc so với các mô khác trong cơ thể làm nổi bật sự phức tạp của các tương tác tế bào miễn dịch. Để có thể hiểu rõ hơn về những cơ chế này, các nhà nghiên cứu đã sử dụng công nghệ chụp ảnh quang học thích nghi – một loại camera tiên tiến được phát triển bởi Đại học Rochester. Công nghệ này cho phép chụp ảnh các tế bào thần kinh và miễn dịch đơn lẻ bên trong mắt sống, giúp các nhà nghiên cứu có thể quan sát và nghiên cứu một cách chi tiết.
Trong nghiên cứu của mình, các nhà khoa học đã quan sát võng mạc của chuột bị tổn thương tế bào cảm quang. Qua việc sử dụng công nghệ chụp ảnh tiên tiến, họ đã xác định rằng mặc dù cả tế bào trung tính và microglia đều hiện diện trong võng mạc, nhưng chỉ có các tế bào microglia phản ứng trực tiếp với tổn thương tế bào cảm quang. Đồng thời, chúng không huy động các tế bào trung tính tham gia vào quá trình sửa chữa tổn thương này.
Các nhà nghiên cứu tin rằng phát hiện này gợi ý về sự tồn tại của một cơ chế bảo vệ trong chấn thương võng mạc. Cơ chế này dường như ngăn chặn sự xâm nhập của các tế bào miễn dịch như tế bào trung tính vào võng mạc, có khả năng gây hại hơn là có lợi. Hiểu rõ về các cơ chế và sự tương tác tế bào miễn dịch như vậy là quan trọng để phát triển các liệu pháp mới cho các tình trạng mất thị lực liên quan đến tổn thương võng mạc.
Nhìn chung, nghiên cứu này đã làm sáng tỏ thêm về phức tạp của phản ứng miễn dịch trong võng mạc, nhấn mạnh sự khác biệt của võng mạc so với các mô khác trong cơ thể. Với việc sử dụng các công nghệ chụp ảnh tiên tiến, các nhà nghiên cứu tiếp tục khám phá những bí mật của các tương tác tế bào miễn dịch trong mắt sống, mở ra hy vọng cho việc phát triển các phương pháp điều trị mới và hiệu quả cho các bệnh lý về mắt.
