Tổng thống Mỹ Donald Trump đã châm ngòi cho những căng thẳng với các cường quốc mới nổi trong khối BRICS, bao gồm Brazil, Ấn Độ và Trung Quốc, thông qua việc áp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ các quốc gia này. Quyết định này không chỉ đơn thuần là một nỗ lực nhằm cân bằng cán cân thương mại mà còn bị thúc đẩy bởi những động cơ chính trị phức tạp.
Ông Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp áp đặt thuế quan mới đối với hàng hóa nhập khẩu từ nhiều quốc gia, với mức thuế dao động từ 10% đến 41%. Brazil sẽ phải chịu mức thuế đối ứng 10%, nhưng còn phải gánh thêm các loại thuế bổ sung khác, nâng tổng mức thuế cuối cùng lên đến 50%. Tổng thống Trump cũng bày tỏ sự sẵn sàng nhận cuộc gọi từ Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva để thảo luận về các vấn đề thuế quan và căng thẳng ngoại giao giữa hai nước.
Ấn Độ cũng phải đối mặt với mức thuế 25% từ Mỹ, với lý do được ông Trump đưa ra là hoạt động thương mại đang diễn ra với Nga và vai trò của New Delhi trong khối BRICS. Ông Trump cáo buộc các quốc gia BRICS đang cố gắng ‘phá hủy đồng đô la Mỹ’.
Căng thẳng thuế quan giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn chưa có lối thoát. Ông Trump đã chỉ trích Trung Quốc về các hoạt động thương mại mà ông cho là ‘không công bằng’ và áp dụng mức thuế cao đối với hàng hóa Trung Quốc. Đáp lại, Bắc Kinh cũng áp dụng mức thuế tương đương đối với hàng hóa Mỹ.
Sự phản đối của Tổng thống Trump đối với các thành viên BRICS được Thượng nghị sĩ Lindsay Graham ủng hộ, khi cho rằng cách tiếp cận này là ‘cách tốt nhất để đạt được hòa bình cho cuộc chiến Nga – Ukraine và mở ra nhiều thị trường hơn cho hàng hóa Mỹ’. Điều này cho thấy động thái áp thuế không chỉ là một vấn đề kinh tế mà còn là một công cụ chính trị để gây áp lực lên các quốc gia có quan hệ thân thiết với Nga và trong khối BRICS.
Các chuyên gia cho rằng cuộc chiến thương mại diện rộng có thể gây ra ảnh hưởng tiêu cực không chỉ cho các nước bị áp thuế mà cả cho chính người tiêu dùng Mỹ. Việc áp thuế sẽ tác động mạnh đến nền kinh tế các nước bị áp thuế và có thể gây ra một cuộc chiến thương mại toàn cầu.
