Trong quý 2 vừa qua, các doanh nghiệp thuộc nhóm phi tài chính đã ghi nhận mức tăng lợi nhuận sau thuế lên tới 27.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, một phần đáng kể trong số này, khoảng hơn 10.000 tỷ đồng, được xem là “tăng trưởng trên giấy”, không xuất phát từ hoạt động kinh doanh thực tế và không tạo ra dòng tiền bền vững. Điều này đặt ra câu hỏi về tính chất thực sự của tăng trưởng lợi nhuận trong bối cảnh thị trường hiện nay.
Nhiều ví dụ điển hình đã chỉ ra sự xuất hiện của “tăng trưởng ảo” trong báo cáo lợi nhuận của các doanh nghiệp. Novaland (NVL) là một trường hợp đáng chú ý khi doanh nghiệp này ghi nhận lỗ 190 tỷ đồng trong quý 2 năm nay. So với cùng kỳ năm ngoái khi NVL lỗ tới 6.726 tỷ đồng, việc lỗ giảm đã được tính là tăng trưởng. Thực tế, NVL đã từng ghi nhận khoản lãi gần 950 tỷ đồng vào cùng thời điểm năm ngoái, nhưng sau đó bị điều chỉnh thành lỗ sau khi kiểm toán.
Một ví dụ khác là HHS, doanh nghiệp này báo lãi kỷ lục 3.500 tỷ đồng và đóng góp 13% vào tăng trưởng lợi nhuận toàn thị trường. Tuy nhiên, khoản lãi này chủ yếu là do thay đổi số liệu trên sổ sách và không có dòng tiền thực tế chảy vào doanh nghiệp. Điều này cho thấy sự cần thiết của việc nhìn nhận kỹ hơn vào bản chất của các báo cáo lợi nhuận.
Vingroup (VIC) cũng là một trường hợp đáng chú ý khi báo lãi 2.200 tỷ đồng trong quý 2/2025, nhưng lợi nhuận dành cho cổ đông công ty mẹ lại là âm 580 tỷ đồng. Điều này có nghĩa là có khoảng 2.700 tỷ đồng lợi nhuận không được phân chia cho cổ đông. Tương tự, Vinagame (VNZ) đã chuyển từ lỗ 554 tỷ đồng năm ngoái sang lãi 15 tỷ đồng năm nay, dù con số lãi này chỉ nhỏ so với tổng lỗ trong 2 năm qua. Tuy nhiên, nhờ hiệu ứng so sánh với kỳ trước, doanh nghiệp này vẫn được tính là có tăng trưởng.
Trong bối cảnh thị trường hiện nay, việc phân tích kết quả kinh doanh của toàn ngành là cần thiết, nhưng chỉ thực sự có ý nghĩa khi nhìn thẳng vào bản chất. Các ảo ảnh về tăng trưởng lợi nhuận được tạo ra để đánh lừa người xem, đặc biệt tại đỉnh FOMO. Nhà đầu tư cần cẩn trọng và có cái nhìn sâu sắc để đánh giá chính xác tình hình tài chính của các doanh nghiệp, tránh bị ảnh hưởng bởi những con số trên giấy.
Nhìn chung, tăng trưởng lợi nhuận thực sự cần được dựa trên hoạt động kinh doanh bền vững và tạo ra dòng tiền thực tế. Việc đánh giá một cách chính xác và minh bạch các báo cáo tài chính của doanh nghiệp sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư thông minh và giảm thiểu rủi ro trong thị trường đầy biến động hiện nay.
