Hiện tượng chảy máu chất xám đang trở thành một vấn đề đáng lo ngại tại Mỹ, khi hàng trăm nhà khoa học và lao động trình độ cao đang cân nhắc rời bỏ quê hương do lo ngại về các chính sách mới. Nhà sử học Brian Sandberg là một trong số họ, người đã nộp đơn vào chương trình ‘tị nạn khoa học’ của Đại học Aix-Marseille (Pháp) cùng gần 300 nhà nghiên cứu khác. Ông cho biết toàn bộ hệ thống nghiên cứu và giáo dục đại học ở Mỹ đang bị lung lay.
Một khảo sát gần đây của tạp chí Nature cho thấy hơn 75% trong số 1.600 nhà khoa học Mỹ đang cân nhắc rời đất nước do các chính sách mới. Làn sóng bất an này bắt nguồn từ việc Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS) sa thải 10.000 nhân viên, trong đó có các nhà khoa học từ Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) và Viện Ung thư Quốc gia, cùng với việc cắt giảm ngân sách nghiên cứu.
Các nhà khoa học Mỹ đang tìm kiếm môi trường làm việc tự do và ổn định ở nước ngoài, đặc biệt là ở Pháp. Đại học Aix-Marseille (Pháp) đã nhận được hàng trăm hồ sơ từ các viện nghiên cứu danh tiếng như Johns Hopkins, NASA, và các đại học lớn như Columbia, Yale và Stanford.
Chủ tịch Đại học Aix-Marseille, ông Éric Berton, cho biết đây là một khoảnh khắc lịch sử, khi các nhà khoa học Mỹ tìm đến Pháp để có không gian tự do nghiên cứu. Nhiều ứng viên Mỹ yêu cầu giấu tên vì lo ngại bị trả đũa.
Các nhà khoa học mô tả một môi trường làm việc đầy bất ổn, khi chính phủ cắt tài trợ và kiểm duyệt nội dung. Một số nhà khoa học khác cũng chia sẻ về khó khăn khi phải từ bỏ sự nghiệp và gia đình để tìm kiếm cơ hội mới.
James, một nhà nghiên cứu khí hậu, cùng vợ đều có tên trong danh sách rút gọn. Ông đối mặt với nguy cơ phải từ bỏ sự nghiệp hàng chục năm ở Mỹ. ‘Tôi biết ơn vì có cơ hội này, nhưng cũng rất buồn vì tôi lại cần đến nó’, ông chia sẻ.
Tình hình này đặt ra câu hỏi về tương lai của hệ thống nghiên cứu và giáo dục đại học tại Mỹ. Liệu rằng đất nước này có thể giữ chân được các tài năng khoa học hay không, khi mà nhiều người đang tìm kiếm môi trường làm việc tự do và ổn định ở nước ngoài?
Đại học Aix-Marseille (Pháp) đang cung cấp một giải pháp cho các nhà khoa học Mỹ, với chương trình ‘tị nạn khoa học’ của mình. Tuy nhiên, liệu rằng chương trình này có thể giải quyết được tận gốc vấn đề hay không, hay nó chỉ là một giải pháp tạm thời?
Trong khi đó, các nhà khoa học Mỹ đang phải đối mặt với một quyết định khó khăn, liệu rằng họ có nên ở lại Mỹ và tiếp tục đóng góp cho hệ thống nghiên cứu và giáo dục đại học của đất nước hay nên ra đi tìm kiếm cơ hội mới ở nước ngoài.
Quyết định của các nhà khoa học Mỹ sẽ có tác động lớn đến tương lai của đất nước này. Do đó, cần có những giải pháp để giải quyết tận gốc vấn đề và tạo điều kiện cho các nhà khoa học có thể tiếp tục đóng góp cho hệ thống nghiên cứu và giáo dục đại học tại Mỹ.
Các quốc gia khác cũng đang theo dõi tình hình này. Nếu Mỹ mất đi các tài năng khoa học, liệu rằng các quốc gia khác có thể tận dụng được cơ hội này để thu hút các nhà khoa học Mỹ?
Tình hình chảy máu chất xám tại Mỹ đang trở thành một vấn đề đáng lo ngại. Cần có những giải pháp để giải quyết tận gốc vấn đề và tạo điều kiện cho các nhà khoa học có thể tiếp tục đóng góp cho hệ thống nghiên cứu và giáo dục đại học tại Mỹ.
