Du lịch vùng cao đang trải qua một cuộc chuyển mình nhờ vào chuyển đổi số và tinh thần chủ động từ người dân bản địa. Những người dân này đang trở thành người kể chuyện chân thực nhất về văn hóa, phong tục quê hương mình. Tại nhiều khu vực vùng cao, việc ứng dụng công nghệ vào hoạt động du lịch không chỉ giúp tăng cường trải nghiệm cho du khách mà còn mở ra cơ hội kinh tế cho người dân địa phương.
Tại tỉnh Tuyên Quang, mô hình làng văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc Mông ở thôn Pả Vi Hạ đã trở thành một biểu tượng cho sự vươn lên của người dân bản địa. Với 19 hộ dân tham gia vào mô hình homestay, họ không chỉ kinh doanh dịch vụ lưu trú mà còn tích cực gìn giữ và phát huy phong tục truyền thống của dân tộc Mông. Anh Nùng Thanh Sấn, chủ homestay Meo Vac Ethnic, là một trong những người tiên phong khai phá cách làm du lịch mới bằng cách quay video, viết bài và chia sẻ văn hóa Mông trên các nền tảng mạng xã hội như TikTok và Facebook.
Chuyển đổi số đang mở ra một bước ngoặt mới cho du lịch vùng cao Việt Nam. Tại Bản Liền và Y Tý, tỉnh Lào Cai, người dân bản địa đã biết tận dụng sức mạnh của mạng xã hội, video và mã QR để quảng bá văn hóa và thu hút khách du lịch. Họ không chỉ làm du lịch mà còn trở thành người kể chuyện sinh động nhất về chính quê hương mình. Việc sử dụng các công cụ số giúp họ tiếp cận được với nhiều khách du lịch hơn, từ đó tăng cường cơ hội kinh tế cho cộng đồng.
Trưởng ban quản lý Làng văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc Mông, Chu Minh Quang, cho biết rằng chuyển đổi số là cách nhanh nhất để người dân vùng cao tự quảng bá chính mình. Quan trọng nhất vẫn là thay đổi tư duy để người dân hiểu rằng chính họ là người kể chuyện hấp dẫn nhất về bản làng mình. Qua đó, họ có thể tự tin giới thiệu văn hóa, phong tục tập quán của dân tộc mình đến với du khách.
Tuy nhiên, vẫn còn những điểm nghẽn cần được khai thông để thúc đẩy du lịch vùng cao phát triển bền vững. Hạ tầng viễn thông chưa đồng đều, khả năng tiếp cận công nghệ của người dân còn chênh lệch và thiếu đội ngũ hướng dẫn có chuyên môn là những thách thức cần vượt qua. Hơn thế, nếu chuyển đổi số không đi kèm với việc gìn giữ bản sắc văn hóa, nguy cơ thương mại hóa văn hóa là điều dễ xảy ra.
Để du lịch vùng cao phát triển bền vững, tỉnh Lào Cai đang nỗ lực kiện toàn bộ máy quản lý, phát triển nhân lực, thúc đẩy số hóa, bảo vệ môi trường và hợp tác quốc tế. Mục tiêu đến năm 2030 là đón 15 triệu lượt khách, doanh thu trên 71.000 tỷ đồng, tạo việc làm cho khoảng 65.000 người. Qua đó, không chỉ phát triển kinh tế mà còn góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của các cộng đồng dân tộc.
Có thể thấy, với sự vào cuộc mạnh mẽ của các cấp chính quyền và sự chủ động của người dân bản địa, du lịch vùng cao đang có những chuyển biến tích cực. Việc ứng dụng công nghệ vào hoạt động du lịch không chỉ giúp tăng cường trải nghiệm cho du khách mà còn mở ra cơ hội kinh tế cho người dân địa phương, góp phần xây dựng một nền du lịch bền vững và văn hóa.
Tỉnh Tuyên Quang và tỉnh Lào Cai đang tập trung phát triển du lịch dựa trên nền tảng công nghệ và sự sáng tạo của người dân bản địa, hứa hẹn sẽ mang lại những trải nghiệm mới mẻ và hấp dẫn cho du khách khi đến với vùng cao Việt Nam.
