Thị trường âm nhạc trực tuyến đang trải qua một cuộc cách mạng mới với sự xuất hiện của các ban nhạc hoàn toàn do trí tuệ nhân tạo (AI) tạo ra. Sự phát triển này đang làm xáo trộn ngành âm nhạc và đặt ra nhiều thách thức cho các nhạc sĩ. Các bản nhạc do AI tạo ra, chẳng hạn như nhạc rock mang âm hưởng thập niên 1970 của Velvet Sundown và dòng nhạc đồng quê của Aventhis và The Devil Inside, đã đạt được hàng triệu lượt nghe trên các nền tảng phát nhạc trực tuyến như Spotify.
Tuy nhiên, hiện tại chưa rõ ai là người đứng sau các bản nhạc này. Hiện chưa có nền tảng phát nhạc lớn nào, trừ Deezer của Pháp, công khai gắn nhãn cho các ca khúc được tạo ra hoàn toàn bằng AI. Việc này đặt ra nhiều câu hỏi về quyền sở hữu và trách nhiệm của các nghệ sĩ trong ngành âm nhạc.
Nghệ sĩ kiêm nhà sản xuất âm nhạc từng đoạt giải Oscar Leo Sidran cho rằng sự trỗi dậy của AI có thể phản ánh sự sáo rỗng và công thức hóa của nhiều dòng nhạc hiện đại. Ông tin rằng AI có thể tạo ra các bản nhạc tiện lợi và rẻ tiền, nhưng thiếu đi cảm xúc và thông điệp mà các nghệ sĩ con người mang lại.
Nhà sản xuất kiêm nhạc sĩ Yung Spielburg cho rằng âm nhạc do con người tạo ra vẫn sẽ chiến thắng nếu khán giả thật sự lắng nghe, quan tâm tới thông điệp và cảm xúc của nghệ sĩ. Tuy nhiên, trong bối cảnh nhiều người chỉ nghe nhạc cho có, như khi nấu ăn hay làm việc nhà, thì AI sẽ dần lấn át vì những sản phẩm này tiện lợi, chi phí rẻ và không cần trả tiền bản quyền.
Các chuyên gia âm nhạc cũng đưa ra cảnh báo về tương lai của ngành âm nhạc. Giáo sư Dennis DeSantis thuộc Đại học Rochester nhận định các nền tảng nhạc số đang âm thầm lấp đầy danh sách phát bằng ‘nhạc tâm trạng’ do AI tạo ra và gán tên cho những nghệ sĩ mà chẳng ai tìm được thông tin. Đồng thời, nhạc nền do AI tạo ra ngày càng được sử dụng trong phim ảnh, quảng cáo, trung tâm thương mại, thang máy – nơi con người dần bị thay thế.
Cùng quan điểm, Giáo sư Mathieu Gendreau thuộc Đại học Rowan cho rằng AI xâm nhập ngành âm nhạc và sẽ không biến mất, điều đó khiến nghệ sĩ càng khó sống bằng nghề. Nghệ sĩ Sidran cũng thừa nhận anh và nhiều người trong nghề đã chứng kiến lượng công việc giảm rõ rệt từ cuối năm ngoái, có thể do sự bùng nổ của AI.
Công nghệ từng giúp ngành âm nhạc thăng hoa, nhưng AI là một thách thức hoàn toàn khác, có thể xóa sổ cơ hội sống sót của phần lớn nghệ sĩ. Thị trường âm nhạc thế giới đang đứng trước một cuộc cách mạng mới, với sự tham gia của AI trong lĩnh vực sáng tạo âm nhạc. Các nghệ sĩ và ngành âm nhạc cần phải thích nghi và tìm ra cách để tồn tại và phát triển trong bối cảnh mới này.
Về lâu dài, cần có những giải pháp và quy định cụ thể để đảm bảo quyền lợi của các nghệ sĩ và duy trì sự đa dạng của âm nhạc. Xem thêm: https://www.wsj.com/articles/ai-generated-music-artists-11685447802
